15-20 yıl sonrasını hayal ediyorum.  Bir evde patlayan ampulü değiştirmek veya yerinden oynayan prizin vidasını sıkıştırmak için elektrikçi çağırılıyor. Sökülen bir elbise düğmesi dikilemediği için terziye götürülüyor. Damlatan musluğun contası değiştirilemediği için tesisatçı çağırılıyor. Alınan demonte eşyalar monte edilemedği için mobilyacı isteniyor. Daha neler neler… Beceri gerektirecek en küçük işleri bile yapamayan, beceriksiz insanlardan oluşan bir toplum.

Mevcut çocuklarımızın/öğrencilerimizin durumu ortada. Becerileri çok zayıf. Neden böyle bir sorunun ortaya çıktığı aslında herkesin malumu. Onların yerine, hep biz yapıyoruz yapacaklarını,

Elbisesini, çorabbını ayakkabısını biz giydiyoruz. Yemeklerini biz yediriyoruz. Meyvesini biz soyup ağzına sokuyoruz. Bardağını biz dolduruyoruz, hatta dökmesin diye bardağı ağzına biz götürüyoruz. Uzandıkları bir şeyi kolaylık olsun diye biz alıp veriyor, birşeyi bükmeye çalıştığı zaman elinden alıp hemen biz büküyor, taşımaya çalıştığı şeyleri biz taşıyor, oyuncağının düşen vidasını biz takıyor onların hayatını kolaylaştırmak için çırpınıyoruz. Onlara  faydalı olmak isterken aslında zarar veriyoruz. Çünkü hayatı öğretmiyoruz çocuklarımıza.

Çocuklar bu becerileri okulda da geliştiremiyorlar çünkü böyle bir okul anlayışı, ders veya program yok. Bir zamanlar, iş teknik, ev ekonomisi gibi derslerde bazı beceriler kazandırılırdı ama 10 yıldır bu dersler yok. Bu yüzden yaşam becerilerinin ana babalar tarafından evlerde verilmesi gerekli. Bu yönüyle her ev bir okula dönüşüyor aslında.

Hayat için gerekli bu beceriler öğrencilerin öğrendiği akademik bilgilerden çok daha önemli. Öğrencilerin birkaç yıl sonra unutacağı bilgileri öğrenmelerine çok önem verdiğimiz halde becerilerinin geliştirilmesini umursamıyoruz. Ne de olsa yanlarında biz varız diye düşünüyoruz ama bu yaklaşım çok yanlış.

Sonuçta bu gün bile üniversiteyi bitirmiş bir genç atanmış olduğu yere  giderek hayatını kuramıyor. Babası gidip kiralık ev buluyor, eşya alıyor,  eletrik su abonelikleri üzerine yapıyor, evde bakım gereken şeyleri yapıyor hatta çoğu zaman tek başına kalamayacağı için ailesi de onunla birlikte kalmak zorunda oluyor. Varın yirmi yıl sonrasını siz düşünün.

Sevgili anne-babalar,

Çocuklarınıza hayatta gerekli olacak tüm becerileri siz kazandırmalısınız. Unutmayın sizin olmayacağınız bir gün mutlaka gelecek. Sizin çocuklarınıza kazandırdığınız beceriler onların daha iyi hayat sürmelerini sağlayacak. Hatta onlar da kendi çocuklarına bu becerileri aktaracaklar. Siz sadece çocuklarınızı değil sonraki nesillerinizi de kurtaracaksınız.

Çocuklarınıza yaşlarına uygun şekilde kazandırabileceğiniz bir çırpıda aklıma bazı beceriler.

Bardağa bir şey doldurma (su, süt, çay)
Kesme (Meyve, sebze, ekmek, ip, kumaş…vs)
Soyma (Sebze, mevye)
Eğme, bükme
Kapı kilitleme ve açma
Giyinme (Çorap, elbise, ayakkabı, kaban….)
Soyunma
Elbisebelerini katlama
Yerleştirme (Oyuncaklarını, elbiselerini dolaba, kitaplığa kitap, bulaşık makinesine tabak vb.)
Hazırlama (Çanta, valiz)
Özbakım (tuvalet sonrası temizlik, tırnak kesme, saç tarama, diş fırçalama)
Vida sökme veya sökülen vidayı takma
Çivi çakma (tahtaya, duvara, iki nesneyi birbirine)
Serme (masa örtüsü,  sofra bezi)
Asma (çamaşır, vesiyere bir şey asma, askılıklara elbise asma…)
Taşıma (tepsi, kutu, torba vs. değişik şekillerde nesneler)
Açma-kapama (kutu, paket, kapak)
Ayarlama (Kombide sıcaklık ayarlama, su basıncı ayarlama,buzdolabında soğukluk derecesini ayarlama)
Kesme/açma (gaz, su, elektrik)
Ampül değiştirme;
Perde söküp takma,
Ütü yapma;
Kilit değiştirme

……………………………Velhasıl hayatta lazım olacak tüm beceriler….

Bu arada Milli Eğitim Bakanlığına da bir çağrım olacak. Eğitimde başarı sağlanabilmesi için önemli çalışmalar yapılırken bu hususu göz ardı etmeyelim.

       Doğan CEYLAN
   Yönetim Bilimi Uzmanı