Milli Eğitim Bakanlığı, müfettişlerden bir yandan yüksek nitelikli  çalışmalar beklerken diğer yandan onların ellerini,  ayaklarını, gözlerini bağlıyor ve sistem dışına itmeye çalışıyor.

Dışarıdan öyle görünmüyor ama maalesef gerçek bu. Nasıl mı?

1. Bakanlığın her yıl yayınlamış olduğu yüzlerce resmi yazı, onlarca genelge maarif müfettişlerine gönderilmiyor. Oysa merkez ve taşra teşkilatıyla ilgili tüm bu yazılar maarif müfettişlerinin mutlaka bilmesi gereken önemli konuları içeriyor. Bu resmi yazılar, müfettişlere rehberlik, denetim, inceleme, araştırma veya soruşturma görevlerini yürütürken lazım olan yazılar. Bakanlığa bağlı tüm okul ve kurumlara giden yazılar müfettişlere gönderilmiyor ve müfettişler kurum yönetici ve personelinden bir adım önde olmaları gerektiği halde bir adım geride bırakılıyorlar. Bakanlığın kurumlardan istediği çalışmaları bilmeyen müfettişler bunların takibini yapamıyor.  Okul yöneticisi kendisine gelen resmi yazıyla ilgili müfettişi arayıp soru soruyor ve rehberlik bekliyor ama bu yazı müfettişe gelmemiş. Müfettiş yazı hakkında bilgisi olmadığı için cevap veremiyor. Bu durumda müfettişten nasıl bir rehberlik rolü beklenebilir ki!

Gelinen son noktada, Bakanlık DYS sistemine geçti. Artık yazışmalar bilgisayar ortamında gerçekleştiriliyor ama müfettişler bu sisteme de dâhil edilmedi. Yani DYS üzerinden ne yazı alabiliyorlar ne de yazabiliyorlar.

Müfettişler, Bakanlığın kendilerine göndermesi  gereken yazıları, internet sitelerinden, forumlardan takip etmek zorunda kalıyorlar ve çoğuna ulaşamıyorlar. Bu durum müfettişlerin kendilerini güncellemesine engel oluyor. Böyle devam ettiği sürece, müfettişlerin kendilerinden beklenilen performansı gerçekleştiremeyecekleri ve hata yapma olasılıklarının her geçen gün artacağı açık.

2. Müfettişlerin sistem dışına itildiği bir başka konu ise mebbis ve e-okul sistemi. Bakanlığa bağlı kurumların tamamı yönetim işlerinin neredeyse tamamını mebbisteki modüller üzerinden yapıyor. Müfettişlerin bu kurumları denetlerken, kurumlarda idari işlerin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise usulüne uygun olup olmadığını sadece mebbis üzerinden görebilmesi mümkün. Ancak Bakanlık, müfettişlere mebbis gözlemci şifrelerini yıllardır vermedi ve vermiyor. MTSK, RAM, Engelli Birey, e-Yurt modülü gibi birçok modül müfettişlere kapalı. Müfettişler , denetim yaptıkları bu kurumlarda idari işlemlerin yapılıp yapılmadığını göremiyorlar. Ya da görmek için kurum yöneticilerinin özel şifrelerini  istemeleri gerekiyor ki bu durum hem sakıncalı hem de devlet açısından bir acziyet oluşturuyor. 

Müfettişlere sadece e-okul sisteminde gözlemci şifresi verilmişti ki onu da iptal ettiler.  Şu anda bir idarecinin, okula gelmeyen öğrencinin devamsızlık işlemini sisteme girip girmediği, öğrencilerin yazılılardan aldığı notların sisteme doğru girilip girilmediği, TEOG sınavıyla diğer sınavların arasında fark olup olmadığı, okulda özel eğitim gerektiren çocukların sayısı ve alınan önlemler, sürekli devamsız öğrencilerin sayısı, devamsızlık nedenleri….vs hiçbir şeyi müfettişler göremiyor.

Bakanlık müfettişlerden hem denetimde şu konuları inceleyin diye iş bekliyor hem de  bunun için gerekli şifreleri vermiyor. Akıllara zarar bir durum.

Rehberlik ve Denetim Yönergesi ve Denetim rehberlerine göre müfettişlerin rehberlik ve denetim yapacakları kurumlara ilişkin bir ön hazırlık yapması ve bilgi toplaması gerekiyor. Ayrıca  denetim sırasında da yeterli ve güvenilir bilgi ve belgeleri kullanmaları gerekiyor. Bunun için kurumlara ilişkin tüm bilgilerin yer aldığı ve idari işlerin yürütüldüğü mebbis ve e-okul sistemlerinde yer alan bilgilerin gözlemci olarak müfettişlere açılması şart.

DOĞAN CEYLAN
Maarif Müfettişi/ Yönetim Bilimi Uzmanı