OKUL OLGUNLUĞU (ÇOCUĞUM OKULA HAZIR MI?)

Okula başlama, çocuğun ve ailenin yaşamında önemli bir yer tutar.

Özellikle de bu yıl ilkokula başlama yaşının 60 aya çekilmesiyle birlikte anne-babaları daha zorlu bir süreç ve ardından daha da zorlu karar bekliyor. Anne-babaların bu kararı vermeden önce çok hassas olmaları, çocuklarının okula hazır bulunuş durumunu gözlemlemeleri gerekiyor. Bu gözlemi yapmak için de, çocuklarının kimi davranışları kazanıp-kazanmadığını bilmeleri gerekiyor.

Öncelikle bilmek gerekir ki, çocukların belli gelişim aşamalarında, belli yaş aralıkları mevcuttur. Örneğin, bebeklerin dişlerinin 6-9 ay arası çıkması, 1 yaş civarı yürümesi beklenir.

Ancak her çocuk için bireysel farklılıklar söz konusudur. Bir bebeğin dişi 4. ayda çıkarken, diğerinin dişi 14. ayda çıkabilir veya biri 9 aylıkken yürürken diğeri 14 aylıkken yürüyebilir.

Normal gelişim gösteren 60-66 ay çocuğu denge kurmada oldukça ilerlemiştir; vücut koordinasyonu gelişmiştir; çatal ve bıçağı iyi kullanır; baş, vücut, kollar, bacaklar, ağız ve gözlerden oluşan insan çizimi yapabilir; kare ve üçgeni çizebilir; bazı harfleri yazabilir, parmaklarını kullanarak sayı sayabilir; pencereleri, kapısı çatısı, bacası olan bir ev çizebilir; adını, yaşını, adresini ve çoğunlukla doğum tarihini bilir; geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman ile ilgili konuşurken kelimeleri (dün, bugün, yarın) doğru kullanır; kendi kendilerine giyinip soyunabilir ama ayakkabılarını bağlamakta zorlanabilir.

Oysa 1. sınıfın akademik ve sosyal yükünü rahatlıkla taşıyabilmek için bu özelliklerden biraz daha fazlası gereklidir.

Bu noktada, “Okul Olgunluğu” kavramını incelemekte yarar var diye düşünüyorum.

Yörükoğlu okul olgunluğunu, “Okula başlama çocuk yönünden, belli bir ruhsal olgunluğa ulaşmış̧ olmayı gerektirir. Zihin yetenekleri bakımından, çocuğun yaşına uygun bir öğrenme ve kavrayış̧ düzeyine varması ilk koşuldur. Zekâsı yerinde olan bir çocuk da ruhsal bakımdan evden kopabilme olgunluğunu göstermeyebilir” şeklinde ifade eder.

Özdemir Kılıç’a göre, çocuğun okula hazır olması ya da okul olgunluğu, çocuğun okul eğitimini başaracak gelişimsel düzeye gelmesini ifade etmekte olup okul başarısı açısından oldukça önemlidir.

Okul olgunluğunda özellikle çocuğun öğrenme için belli bir olgunluk düzeyine ulaşmasının önemi üzerinde durulur. Bu olgunluk çocuğun fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimleri açısından belli bir düzeye gelmesini ve okulda kendisinden istenileni başarılı bir şekilde yerine getirmeye hazır olmasını ifade etmektedir.

Ailelerin, ilkokul 1. sınıfa başlayacak çocuklarının sahip olması gereken özellikleri bilmesi son derece önemlidir. Bilimsel ölçütlere göre 1.sınıfa başlayacak çocukların;

Dikkatlerini uzun süre yoğunlaştırmaları, kendi kendine giyinme becerisini kazanmış̧ olmaları, sırada dik ve belli bir mesafede oturmaları, tuvalet kontrolünü sağlamış̧ olmaları, kendi temizliklerini yapabilmeleri, sırasını bekleme ve sabır göstermeleri, teneffüslerde kendilerini korumaları ve dengeli hareket etmeleri, anneden ve evden kolay ayrılabilmeleri, anneden ayrı oldukları için kırıklık duymamaları, öğretmen ile iletişim kurabilmeleri, öğretmenin verdiği talimatlara uymaları, diğer çocukların varlığına katlanabilme ve onlarla baş edebilmeleri, kendilerini ifade edebilmeleri, arkadaşlık ilişkileri ve iletişim kurma becerilerini kazanmış olmaları gerekir.

İşte bu davranışları kazanmış çocukların, okul olgunluğuna erişmiş olduğu kabul edilir.

 Anne-babalar, çocuklarının kaç aylık olduğuna ya da yasal düzenlemelere bakarak, çocuklarını okula kayıt edip etmeyeceklerine karar vermek yerine, çocuklarının okul olgunluğuna erişip-erişmediğine bakarak karar vermelidirler.