Son dönemde gündeme atamalarla, eş durumu, özür durumu, sağlık durumu tayinleriyle, ek ödemelerle ve eski Bakan Ömer Dinçer’in eleştirileriyle gündeme gelen öğretmenlerin; hiç akla gelmeyen bir başka sorunları daha var.

Belki de hiç kimsenin aklına gelmeyen bir sorun.

Sorunun adı; öğretmenlerin yıllarca aynı illerde kalması, başka illerde çalışma fırsatı bulamaması ve adeta bu illerde çakılı kalması.

Üstelik bu illerin hep “zorunlu hizmet bölgesinde” yer alan iller olması.

Bu bölgelerde çakılı kalan öğretmenlerin neredeyse % 90’ının da “sınıf öğretmeni” olması, konunun üzerine tuz-biber ekiyor.

Öğretmenlerin atama ve yer değiştirmeleri; “MEB Öğretmenleri Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine” göre yapılır.

Bu yönetmeliğin, “İl içi ve iller arası isteğe bağlı yer değiştirmeler” başlıklı bölümünde yer alan 26.maddesinde;

“(1) Zorunlu çalışma yükümlülüğü bulunmayanlar, bu yükümlülüğünü tamamlayanlar ya da muaf tutulanlar ile sağlık ve eş durumu özrü nedeniyle zorunlu çalışma yükümlülüğü ertelenmiş olanlardan bulundukları eğitim kurumunda en az 3 yıl süreyle çalışan öğretmenler il içinde yer değiştirme isteğinde bulunabilirler.          

(2) Zorunlu çalışma yükümlülüğü bulunmayanlar, bu yükümlülüğünü tamamlayanlar ya da muaf olan öğretmenlerden bulundukları ilde en az üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar iller arasında yer değiştirme isteğinde bulunabilirler.

(3) Zorunlu çalışma yükümlülüğünü tamamlayan öğretmenler, bu yükümlülüklerini tamamladıkları tarihten sonraki ilk yer değiştirme döneminde yer değiştirme başvurusunda bulunabilirler.

(6) İl içinde yer değiştirme isteğinde bulunacak öğretmenlerin başvuruları mayıs ayı içinde alınır. İl içi yer değiştirme başvuruları öğretmenlerin tercih ettikleri eğitim kurumları itibarıyla hizmet puanı üstünlüğüne göre sıraya alınır. İller arası isteğe bağlı yer değiştirme isteğinde bulunacak öğretmenlerin başvuruları haziran ayı içinde alınır.

 (7) Yer değiştirme suretiyle atama isteğinde bulunan öğretmenlerin atamaları, alanlarındaki norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır.” hükümleri yer alır.

Yıllarca, zorunlu hizmet bölgesinde çalışıp, başka illere atanamayan öğretmenler arasında 15 yıl aynı yerde kalan sınıf öğretmenleri var. İller arasındaki yer değiştirmelerde hizmet puanı üstünlüğü esas olmasına rağmen, bu durum ikinci planda kalmaktadır. Özür grubu atamalarında 1-2 yıllık öğretmen 20-30 puanla istedikleri yerlere giderken, normal yer değiştirme talebinde bulunan öğretmenler 150-250 puanla istedikleri illere atanamıyor. Özür gruplarına tüm boş kadrolar gösterilirken, iller arası yer değiştirme talebinde bulunan öğretmenler ya 5-10 okul açılmakta ya da hiç açılmamaktadır.

Bazı İllerde 2009 Yılında İller Arası Tayine Açılan Okul Sayıları:

Amasya:1,   Ankara: 4,  Aydın: 6,  Balıkesir: 4,  Bolu: 2,   Çanakkale: 2, Çorum: 3,Denizli: 6,   Edirne: 1,  Hatay: 5,   Kayseri: 10,    Karaman:6,    Kastamonu: 1,  Kırşehir: 1,  Konya: 7,   Muğla: 3,   Niğde: 7,   Sakarya: 7,   Uşak: 2

Bazı İllerde 2011 Yılında İller Arası Tayine Açılan Okul Sayıları:

Adana: 6,   Amasya: 1,   Ankara: 2,  Aydın: 1,   Balıkesir: 6,   Bartın:1,   Çorum: 4,  Edirne: 4,  Çorum: 4,  Gümüşhane: 6,  Karaman: 2,  Kayseri:11,  Manisa: 10, Nevşehir: 4,  Ordu: 7,  Osmaniye:4,  Rize:5,  Sinop: 9,  Tokat: 1, Tunceli: 2, Yalova: 3,  Zonguldak: 10

2010 Yılında 1 defaya mahsus il içi ve il dışı tayinleri birlikte yapıldı. O yıl içerisinde birçok sınıf öğretmeni yer değiştirdi. Çünkü çok okul açıldı. Sonrasında, 26.maddenin, 6.fıkrasında da görüleceği gibi yönetmelik değişikliği yapılarak, il içi ve il dışı yer değiştirme süreçleri birbirinden ayrıldı. İl içi yer değiştirmeler mayıs ayında, iller arası yer değiştirmeler haziran ayında yapılmaktadır. Bu nedenle il içi yer değiştirmelerle dolan kadrolar, iller arası yer değiştirme talebinde bulunan öğretmenlerin yer değiştirme taleplerini boşa çıkarmaktadır.

2012 yılı Temmuz ayında ise sınıf öğretmenleri için Bitlis, Hakkâri, Kastamonu, Tekirdağ, Şanlıurfa, Şırnak ve Iğdır illeri açıldı. Kastamonu'dan 2, Tekirdağ'dan 3 kadro olmak üzere diğer illerle birlikte toplam 350-400 civarında kadro açıldı. Bu da sınıf öğretmenleri için tayinin bitiş noktasıdır.

Bu şekilde zorunlu hizmet bölgelerinde çakılı kalan öğretmenler, normal olarak yer değiştirememeleri nedeniyle, bu bölgelerden kaçmak için şu yollara başvuruyorlar:

1. Evleniyorlar.

2. Sahte nikâh yapıyorlar.(Yer değiştirmeden sonra boşanıyorlar)

3. Çalışmayan eşine sigorta yatırıyorlar.

4.Sırf tayin için yüksek lisansa başvuruyorlar. (Yüksek lisansın 1. taksitini yatırıp tayini çıktıktan sonra devam etmiyorlar.)

Bu yollara başvurmadan, hakkıyla, başka illere yer değiştirme talebinde bulunan öğretmenler için, yer değişikliği neredeyse imkânsızlaştı. Çünkü 4+4+4 Eğitim Yasasıyla, 5.sınıflar, sınıf öğretmenlerinden alınarak ortaokullara dâhil edilince, birçok sınıf öğretmeni norm fazlası oldu.

Bu durumda, 2013 Haziran ayında yapılacak olan iller arası tayinde de birçok ilin, yine sınıf öğretmenleri için kapalı olacağı şimdiden öngörülebilir.

Eş durumu, sağlık durumu ve öğrenim durumu özründen yararlanmayan bu çakılı durumdaki öğretmenler için bir çözüm bulunması, bu öğretmenlerin başka illerde de çalışmasına fırsat verilmesi gerekiyor.

Bunun yolu da 2013 iller arası yer değiştirme işlemleri sırasında, illerde bulunan boş kadroların tümünün, talepte bulunan öğretmenlere açılması.

Bu şekilde öğretmenler, hem sahte yer değiştirme yollarına tevessül etmeyecekler, hem de hakları olan normal yer değiştirme yoluyla başka illerde hizmet etme olanağına kavuşacaklardır.

Bu hakkı, onlara çok görmeyelim.