TEOG YERİNE NASIL BİR SİSTEM?

Temel eğitimden orta öğretime geçiş aşamasında yapılan sınavı ifade eden TEOG kaldırılıyor. Doğru bir karar. Okulların sınav odaklı olması, etütler, özel dersler, yetiştirme kursları, ekonomik giderler, çocukların yaşadığı stres vs. vs. bir çok problemin müsebbibiydi TEOG.

Peki yerine nasıl bir sistem getirilmesi düşünülüyor?

Bunu bilmiyoruz.

Ancak bir tecrübemiz var. SBS kaldırılmış ve yerine TEOG getirilmişti hatırlarsınız.

Bu tecrübeden yola çıkarak "yeni bir adla yeni bir sınav geliyor" diye düşünebilir miyiz? Olabilir.

İşin kolayına kaçılırsa olabilir elbet.

Yoksa her okulun kendi sınavını kendisinin yapması mı öngörülüyor? Nasıl olacak bu?

TEOG sistemiyle bir öğrenci 24 okul tercihi yapmak için bir sınava giriyordu. Şimdi bu okullara girebilmek için 24 sınava mı girecek? Bunun için Nisan ayından itibaren okullar ve öğrenciler dersleri bırakıp (okullar organizasyon için, öğrenciler okul sınav başvurularını takip etmek için) bu sınavlara mı odaklanacak?

Ya da, her öğrenci ikamet ettiği eğitim bölgesindeki okula mı devam edebilecek? Bunun için her bölgede okul çeşitliliği yeterli midir? Her eğitim bölgesinde öğrencilerin gelecek hedeflerine hitap eden okullar bulunabilecek mi?

Bu sorular giderilir ve yeni yöntemler elbette denenebilir. Ancak getirilen sistemin temel özelliğinin güvenilir, geçerli, kullanışlı, geliştirilebilir ve sürdürülebilir olmasına özen gösterilmelidir. Yoksa eğitim yöneticileri "bu kaçıncı değişiklik!" sorusuyla maalesef karşı karşıya kalmaya devam edeceklerdir.

Bunun için birkaç öneride bulunmak istiyorum;

Öncelikle ortaokulda yönlendirme sistemi hayata geçirilmeli ve nitelikli hale getirilmelidir. Okullarda öğrencilerin, temel eğilim, merak, ilgi ve yeteneklerini belirleyebilecek uzmanlık alanları geliştirilmelidir. Öğrencilerin sadece belirli alanlara yönlenmesini önlenmeli, gerçek hedefler belirlenebilmeli ve orta öğretim kurumları bu hedeflere yönelik olarak çeşitlendirilmelidir.

Orta öğretim kurumları arasındaki nitelik farkı, fiziki donanım ve olumsuz algı ortadan kaldırılmalı ve buna yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Örneğin, Mesleki ve Teknik Eğitim Anadolu Liselerine gitmek ile Fen Liselerine gitmek arasında algısal anlamda bir uçurum bulunmamalıdır.

Ortaokuldan sonra öğrencilerin yeteneklerine hitap eden ve yönlendirilebilecek okullar çeşitlendirilmelidir. Sağlık Meslek Liseleri, Spor Liseleri, Güzel Sanatlar Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri ve Mesleki ve Teknik Eğitim Anadolu Liseleri vb. orta öğretim kurumları çoğaltılmalı ve üniversiteye geçiş veya liseden sonra iş imkanları gibi çeşitli yöntemlerle cazip hale getirilmelidir.

Bu ülkenin doktora, avukata ihtiyacı olduğu kadar, mobilya üreticisine, otomobil tamircisine, elektrik ve elektronikçi vb. gibi yetişmiş insana ihtiyacı olduğu, bu mesleklerin de en az diğerleri kadar saygın meslekler olduğu algısı değerler eğitimiyle öğrencilerde yerleştirilmelidir.

İşte o zaman, belirli "elit" okulların önünde sınav yapacak kadar yığılma olmayacaktır.

Belki de o zaman TEOG gibi sınavlardan gerçek anlamda kurtulacak bu veliler ve çocuklar.