6287 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girmesiyle, okulların birleştirilmesi, ad değiştirmesi ya da başka okullara dönüşmesi durumu ortaya çıktı. Bu nedenlerle, norm kadro fazlası durumuna düşen öğretmen ve eğitim kurumu yöneticilerinin yer değiştirmesi konusunda, illerde değişik uygulamalar yapıldı.

Bazı illerde öğretmenler, il içi tayin prosedürüne tabi kılınarak tercih yaptırıldı. Bu tercihler sonucunda hizmet puanlarına göre, tercihleri doğrultusunda, norm kadro açığı bulunan okullara yerleştirildi. Bazı illerde ise, 6287 sayılı yasaya göre birleştirilen,okullardaki öğretmenler, ilgili okullara branşlarına göre yerleştirildi.

Bu okullardaki eğitim kurumu yöneticileri açısından da durum çok farklı değil.

Yine, 6287 sayılı yasaya göre birleştirilen, dönüştürülen ve ad değiştiren okullardaki yöneticiler, bazı illerde branşlarına uygun okullara aktarıldı, bazı illerde de, MEB Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin, 23.maddesinde yer alan “a) 18 inci, 19 uncu ve 20 nci maddeleri kapsamında seçme sınavı sonucuna göre müdürlük, müdür başyardımcılığı ve müdür yardımcılığına yapılacak atamalar ilgili yılın ocak-şubat aylarında yapılır…”hükmüne göre, 2013 yılının ocak ve şubat ayları beklenilerek, yer değiştirmeler gerçekleştirildi, gerçekleştiriliyor.

Norm kadro fazlası durumuna düşen öğretmen ve eğitim kurumu yöneticileri açısından gerçekleştirilen bir başka uygulama ise, ilgili öğretmen ve yöneticilerin yan alanlarına geçirilmesi oldu.

Kamuoyuna yansıyan tartışmalarda da görüldüğü gibi yan alan uygulaması hem öğretmenler, hem de öğrenciler açısından yararlı olmadığı gibi önemli sorunları da gündeme getirdi.

Bütün bu tartışmaların ve uygulamaların yapılması, 4+4+4 Eğitim yasasının, alelacele gündeme getirilmesi ve pilot illerde uygulanmaması nedeniyle gündeme geldi. Bakanlık ve İl eğitim yöneticileri, oluşan norm kadro fazlası öğretmen ve idareciler konusunda, mevzuatta yer alan emredici hükümlere rağmen, değişik uygulamalar yapma yoluna gitti. Değişik illerimizde, aynı konularda, farklı uygulamaların yapılması, bu durumun en iyi göstergesidir.

Peki, 4+4+4 Eğitim Yasasıyla, kapatılan, dönüştürülen ve birleştirilen eğitim kurumu yöneticilerinin ve öğretmenlerin, mevzuat açısından durumu ne?

Bu konu, eğitim yöneticileri açısından, MEB Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 26.maddesinde düzenlenmiş.

26.madde şu şekildedir. “ (1) Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde;

a) Birleştirilme yolu ile oluşan eğitim kurumu yöneticiliklerine, birleştirilen eğitim kurumu yöneticilerinden başvuruda bulunanlar arasından bu Yönetmelik ekinde yer alan Ek-2 Yönetici Değerlendirme Formuna göre yapılacak değerlendirme sonuçlarına göre en yüksek puan alan yöneticilerin ataması yapılır.

b) Dönüştürülme yoluyla oluşan eğitim kurumu yöneticiliklerine, önceki kurum yöneticilerinin norm kadro imkânları ölçüsünde atamaları yapılır. Dönüşen eğitim kurumunun yönetici norm kadrosunun mevcut yöneticiden az olması durumunda ise bu Yönetmelik eki Ek-2 Yönetici Değerlendirme Formuna göre yapılacak değerlendirme sonuçlarına göre en yüksek puan alan yöneticilerin ataması yapılır.

c) Kapatılan eğitim kurumlarının yöneticileri, istek ve ihtiyaç birlikte değerlendirilerek uygun görülecek eğitim kurumu yöneticiliklerine öncelikle atanırlar.

(2) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hükümlere göre atanamayan yöneticiler, istekleri de dikkate alınarak, varsa durumlarına uygun ihtiyaç bulunan bir başka eğitim kurumu yöneticiliklerine, durumlarına uygun boş eğitim kurumu yöneticiliği bulunmaması hâlinde ise istekleri de  dikkate alınarak kendi okullarına ya da ihtiyaç bulunan bir başka eğitim kurumuna öğretmen olarak atanırlar.

(3) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında ataması yapılan yöneticilerden daha sonra farklı kurumlara ya da yönetim kademelerine atanmak isteyenler ile herhangi bir nedenle görev yeri değiştirilmesi gereken yöneticilerin 7. ve 8. maddedeki şartları taşımaları gerekir.”

Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere; çeşitli şekillerde norm kadro fazlası durumuna düşen eğitim yöneticilerinden, öncelikle birleştirilen veya dönüştürülen eğitim kurumu yöneticilerinden başvuruda bulunanlar arasından, Ek-2 formuna göre en yüksek puanı alan, boş bulunan kadroya atanır. Bu yöneticiler, birleştirilen veya dönüştürülen okullarda yönetici açığı bulunmaması halinde, istek ve ihtiyaç birlikte değerlendirilerek uygun görülecek eğitim kurumu yöneticiliklerine atanırlar. Bu durumlara rağmen atanamayan yöneticiler ise, istekleri de dikkate alınarak kendi okullarına ya da ihtiyaç bulunan bir başka eğitim kurumuna öğretmen olarak atanırlar.

Alanları itibariyle, yeni açılan okullarda yönetici normuyla ilişkilendirilemeyen eğitim yöneticileri açısından da bu hükümler geçerlidir.

Ancak, bu yöneticilerden, kendi okulunda kalmak isteyenler açısından, MEB Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin, 27.maddesi, (c) fıkrası, bu yöneticilere istisna bir hak tanımıştır. (C) fıkrasının 3.bendinde, “(3) İlgili mevzuatında belirtilen yöneticilik normuna esas ölçütler çerçevesinde yöneticilik  norm kadrolarının tamamı ya da bir kısmı kaldırılan eğitim kurumlarında norm kadro fazlası durumunda olan yöneticiler bu Yönetmelik ekinde yer alan EK-2 Yönetici Değerlendirme Formu üzerinde yapılacak değerlendirmeye göre en az puan alandan başlanarak Bakanlıkça norm kadrolarının onaylandığı tarihten geçerli olmak üzere belirlenir. Norm kadro fazlası durumuna düşen yöneticiler, istek ve ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek uygun görülecek eğitim kurumu yöneticiliklerine öncelikle atanırlar.  Durumlarına uygun boş eğitim kurumu bulunmaması ya da kendilerine önerilen eğitim kurumlarına atanmak istemeyenlerin yöneticilikleri, Bakanlığın norm kadrolarını onayladığı tarihten itibaren iki yıl daha devam eder. Bu süre içerisinde boş yöneticilikler için yapılacak duyurulara başvuruda bulunabilirler.” hükmü;

 (4)bendinde ise, “ Bu maddenin üçüncü  fıkrasında belirtilen 2 yıllık süre içerisinde ilgili mevzuatında belirtilen yöneticilik normuna esas ölçütler çerçevesinde görev yapmakta olduğu eğitim kurumunda durumuna uygun yöneticilik normunun artması ya da her hangi bir nedenle boş yönetici normu oluşması halinde norm kadro fazlası durumuna düşen yönetici bu kadroyla ilişkilendirilir. 2 yılın sonunda durumlarında herhangi bir değişiklik olmayan ve durumlarına uygun eğitim kurumu yöneticiliğine atanamayan yöneticiler, istekleri de dikkate alınarak durumlarına uygun eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanırlar” hükmü yer alır.

Bu hükümlere göre, norm kadro fazlası durumuna düşen eğitim yöneticileri, bulundukları okulda 2 yıl bekleyebilirler. Bu süre sonunda ise, bu yöneticiler açısında genel hükümler geçerlidir.

Yine, 4+4+4 Eğitim Yasasıyla, kapatılan, dönüştürülen ve birleştirilen okullarda görev yapan ve norm kadro fazlası durumuna düşen öğretmenlerin, mevzuat açısından durumuna bakacak olursak, karşımıza MEB Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin, “Norm Kadro Fazlası Öğretmenlerin Yer Değiştirmesi” başlıklı, 41.maddesi çıkar.

41.madde şu şekildedir. “(1) Eğitim kurumunun ya da bölümün kapanması, program değişikliği, Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların tespitine ilişkin kararıyla ders kaldırılması ya da norm kadro esasları gereğince yapılacak düzenlemeler sonucu öğretmen fazlalığı oluşması hâlinde; eğitim kurumunun ya da bölümün kapatılması veya program değişikliği sonucunda bu eğitim kurumlarında görevli öğretmenler, yeni  eğitim kurumu açılarak öğrencilerin taşınması hâlinde bu eğitim kurumlarına, öğrenci azlığı nedeniyle kapatılan eğitim kurumlarında ya da bölümlerde görevli olanlar ise açık norm kadro bulunması hâlinde öncelikle öğrencilerin taşındığı eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına özür durumları ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanırlar.

(2) Bu şekilde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi hâlinde bu durumdaki öğretmenler tercihleri de dikkate alınmak suretiyle öncelikle il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına atanırlar. Bunlardan il içinde alanlarında ihtiyaç bulunmayanlar, bulundukları ilde çalışılması gereken süre şartı aranmaksızın tercihleri doğrultusunda yer değiştirme döneminde il dışına atamaları yapılabilir. Bunlardan zorunlu çalışma yükümlülüğü bulunanlar, alanlarında ihtiyaç bulunan zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarına atanırlar.

(3) Herhangi bir nedenle istihdam alanı daralan öğretmenler ile görevli oldukları eğitim kurumlarında norm kadro esasları çerçevesinde öğretmen norm kadro sayısının azalması üzerine hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacak değerlendirme sonucunda hizmet puanı en az olandan başlamak üzere norm kadro fazlası olarak belirlenir. Norm kadro fazlası olarak belirlenen bu öğretmenler; öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre atanırlar.

(4) Genel hayatı etkileyen deprem, sel, yangın ve benzeri doğal afetler nedeniyle olağanüstü durumların oluştuğu yerlerdeki eğitim kurumlarının öğretmen ihtiyacı öncelikle bu madde kapsamında bulunan ihtiyaç fazlası öğretmenlerle karşılanır. İhtiyacın bu şekilde karşılanamaması durumunda valiliklerce gerekli önlemler alınır.

(5) Bu madde kapsamında il içinde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi durumunda valiliklerce fazlalığın giderilmesine yönelik il içinde yapılacak yer değiştirmeler, zamana bağlı olmaksızın (…) en geç mart ayı sonuna kadar tamamlanması gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak yer değiştirmeler, duyurusu yapılan eğitim kurumlarına öğretmenlerin tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Fazla konumdaki öğretmenlerden herhangi bir kuruma atanmak üzere başvuruda bulunmayanların görev yerleri, il içinde valiliklerce isteklerine bakılmaksızın belirlenir.”

Bu hükümlere göre norm kadro fazlası durumuna düşen öğretmenler;  yeni eğitim kurumu açılarak öğrencilerin taşınması hâlinde bu eğitim kurumlarına, bu şekilde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi hâlinde bu durumdaki öğretmenler tercihleri de dikkate alınmak suretiyle öncelikle il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına atanırlar. İl içinde alanlarında ihtiyaç bulunmayanlar, bulundukları ilde çalışılması gereken süre şartı aranmaksızın tercihleri doğrultusunda yer değiştirme döneminde il dışına atamaları yapılabilir. Atamalarda, hizmet puanı üstünlüğü dikkate alınır.

Norm kadro fazlası öğretmenler açısından, eğitim yöneticilerine tanınan 2 yıllık bekleme süresi söz konusu değildir.

6287 sayılı yasanın halen uygulanmakta olduğu şu günlerde, eğitim yöneticileri ve öğretmenlerimizin, hak kaybına uğramamaları ve mağdur olmamaları açısından, bu hükümleri dikkate almaları, yararlarına olacaktır.