Eğitim Müzeleri

Bugün eğitim incelemelerim kapsamında Brüksel’deydim. Doğa Bilimleri Müzesini inceledim. Her sınıf düzeyinde öğrenciler öğretmenleri eşliğinde müzede eğitim alıyorlardı.

Müze, okul öncesinden liseye her eğitim kademesine ve genel olarak halka hizmet veriyordu. Müzenin özelliğini ve önemini arttıran yanı, gerçek dinozor fosillerinden oluşan ve gerçek boyutlardaki dinozorların sergileniyor oluşuydu.

Müze, sadece görsele veya arkeolojik buluntulara dayanmıyordu, geçmişten günümüze doğa bilimlerinin her alanını kapsıyor, teknoloji ile bütünleşmiş görünüyordu.

     

Bir tarafta dinozor fosillerinin sergisi, bir tarafta bitki ve hayvan çeşitliliği sergisi, bir tarafta teknolojiyle donanmış görsel ve işitsel insan vücudunu işleyişini anlatan modeller, diğer tarafta da uygulamaya yönelik atölyeleriyle öğrenciler müzede doğa bilimleriyle ilgili çalışıyorlardı. Okul öncesi ve ilkokul öğrencileri arkeolojik kazı yapıyorlar, lise öğrencileri teknoloji ile güçlendirilmiş görsellerden yararlanarak derslerini işliyorlardı.

   

Örneğin İlkokul ve ortaokul öğrencileri için müzenin sitesinde oryantiring etkinliği için görsel yönergeler olan kağıtları öğrenciler indiriyor ve bu yönergelere uygun olarak müze içinde inceleme, araştırma, bulma ve kısa raporlama şeklinde faaliyet yürütüyorlardı.

  

Öğrenciler bir yandan eğlenirken bir yandan öğreniyorlardı. Farklı seviyelerde öğrenci gruplarını aynı anda barındırabilen müze, aynı zamanda sosyal iletişimi ve birlikte öğrenme ve eğlenme ortamını da sağlıyordu.
Günümüzde öğrencilerin okullardan sıkılmalarının temel sebebi artık okulların öğrencilerin tahayyül dünyasına hitap etmiyor oluşudur. Öğrencilerin yaşları gereği güncel, okulların ise onlara göre geleneksel kalmasının sorunları yaşanmaktadır. Geride kalmak istemeyen ve ilerleyen ülkelerden kopmak istemeyen ülkeler, sorunu tahlil edip bu alanda gerekli revizyonları yapmışlar ve yapmaya da devam etmektedirler. Bu ülkelerin çeşitli alanlarda başarılarını gözlemekteyiz.

Bunun için ne yapmalı diye sorulduğunda;

Öncelikle kısaca, kağıt üstünde planlanan eğitim hedeflerine ulaşmak isteniyorsa eğitim ortamlarını tekdüzelikten kurtarmak ve yaşamsal kılmak gerekmektedir denilebilir. Eğitim ortamlarını dört duvar arasından çıkararak yaşam alanına dönüştürmek gerekmektedir. Bunun için son zamanlarda yapılandırılan Tasarım ve Beceri Atölyeleri eğer iyi değerlendirildiğinde anlamlı bir katkı sunacaktır. Ancak bir süre sonra bilginin yaşamla buluşturulması anlamında yetersiz kalacağı görülecektir. Öyleyse okullara çeşitli eklemeler yapılması yerine, eğitim uygulamaları farklı bir bakış açısıyla yeniden yapılandırılmalıdır. Ders işleme yönteminde, müfredatıyla, ders kitabıyla, eğitim materyaliyle, “Atölye Öğretim Yöntemine” geçilmelidir. Tüm dersler atölye şeklinde işlenmeli, okulun “Atölye Okul” haline getirilmesi sağlanmalıdır. Eğer bu mümkün değilse, en azından okulların “dışarıdan” destekleyen eğitim ortamlarının çoğaltılması gerekmektedir. Bu anlamında “Eğitim Müzelerinin” anlamlı bir işlev göreceğini düşünmekteyim.
Eğitimin okul dışından desteklenmesi önemlidir. Okulda yapılan eğitimin toplumda karşılığını bulması, toplumca desteklenmesi kadar, okulda yapılan eğitim sürecinin okul dışı eğitim ortamlarında da sürdürülebiliyor olması da önemli bir destek eğitim görevi görecektir.

O halde, bugün okullarda konumlandırılan “Tasarım ve Beceri Atölyelerinin” yanında okul dışı ortamlarda da “Eğitim Müzelerinin” oluşturulması, çoğaltılarak kullanımının yaygınlaştırılması ve okul dışı eğitim alanları olarak fiili olarak eğitim sistemimize dahil edilmesi önemli bir başlangıç, ciddi bir adım olacaktır. Ayrıca 23/10/1983 tarih ve 18200 Sayılı Resmi Gazetede Eğitim Müzelerinin mevzuat altyapısı da hazırken neyi bekliyoruz?