Okul ziyaretleri yaparken bir öğretmenler odasında öğretmenler adına hazırlanmış çizelge dikkatimi çekti. Çizelgede her öğretmenin velilerle görüşeceği gün ve saat aralıkları belirlenmişti. Yalnız çizelge ne matbuydu ne de yazıcıdan çıktısı alınmış düzgün bir evraktı. Farklı farklı kalemlerle doldurulmasına ve el yazılarına bakılırsa her öğretmen, veli görüşme saatini kendisi belirleyip yazmıştı. Görünüşe göre öğretmenler ve idare kendi aralarında böyle bir karar alıp uygulamışlardı.

Bir kamu kurumunda ve (belki inanmayacaksınız ama) bir hukuk devletinde kanunlar; uyulması ve uygulanması için vardır. Tabi ki kurumların işleyişine ve diğer çeşitli etkenlere göre birtakım kararlar alınabilir ancak bunlar yasalar çerçevesinde olmalıdır. Bir kişi de alsa veya bir kurumun tamamı da görüş birliğine varsa kanuna aykırı karar, yasal ve masum sayılmaz!

Hukukî Metinler Ne Diyor?

İlk önce Millî Eğitim Temel Kanunu ile İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’ ne bakalım. Hem Millî Eğitim Temel Kanunu’ nda hem İKY hem de OKY’ de veli toplantısı veya veli görüşme saatiyle ilgili hiçbir madde bulunmuyor. 657 sayılı DMK’ da da durum aynı şekilde…

Belki zaman zaman bakanlıktan istenen görüş yazılarında veli toplantılarına dair birtakım esaslar belirlenmiş olabilir ancak bırakın veli görüşme saatini, veli toplantılarıyla ilgili bile yönetmeliklerde açık hüküm bulunmuyor. Sorular karşılığında kurumlara özel gönderilen bu yazılara internete düşmedilerse ulaşmamız mümkün değil. İllâki geneli kapsayanı da vardır ancak görüş yazıları, daha yerel ve ikilemde kalınan bir olayı aydınlatmaya dönük hazırlanıyor. Dolayısıyla veli toplantılarıyla ilgili açık açık ortaya saçabileceğimiz çok yönetmelik yok. Ancak 2002/27 sayılı Başbakanlık Genelgesi’ nde veli toplantılarının ‘‘Genel-Şube-Bireysel’’ yapılabileceği üç aşamadan bahsediliyor; metinde konu, pedagojik anlamda ve tavsiyeler şeklinde işleniyor. Eğitimin kalitesi ve yükseltilmesi adına birtakım tespitler yapılıyor. Mezkûr genelgede de herhangi bir toplantı dayatması, veli görüşme saatine dair açıklama bulunmuyor.

Veli görüşme saati, bir velinin kamu hizmeti almasını sınırlandırmaktadır. Türk Ceza Kanunu’ nun ‘‘Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi’’ başlıklı 113. maddesinde ‘‘Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla

a) Bir kamu faaliyetinin yürütülmesine,

b) Kamu kurumlarında veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında verilen ya da kamu makamlarının verdiği izne dayalı olarak sunulan hizmetlerden yararlanılmasına engel olunması hâlinde fail hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.’’ denilmektedir.

Bir okuldan bahsediyoruz. Tüm işler bizim elimizden geçiyor, hepimiz kamu görevlisiyiz. Kamu hizmetinin engellenmesinin kamu görevlisi tarafından yapılması da ayrıca ‘‘Ortak Hükümler’’ başlığını taşıyan 119. maddede açıklanıyor. Şöyle ki: ‘‘Kamu kurumu veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetlerinin engellenmesi, kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde verilecek ceza 1 kat artırılır.’’ Görüldüğü üzere Türk Ceza Kanunu’ na göre kamu hizmetinin sınırlandırılması söz konusu olamaz.

Açıklama ve Yazar Notu

Bu yazı ne veliler için bir koz ne de okul idarelerine bir tehdittir. Yanlışlıkların düzeltilmesi için tamamen uyarıdır. Çünkü hiçbir okul idaresi, zannımca, art niyetli davranmaz; evet, iyi niyetle yapılmıştır ama kanunî karşılığı gözden kaçmış olabilir.

Mahallenizdeki manav sergisini üç gün açmazsa sorun etmez, gider başka yerden alışveriş yaparsınız. Manava da sergisini neden açmadığının hesabı sorulmaz. Mahallenizdeki okul, kendi kendine üç gün tatil yapamaz. Devlet işini yalnızca kamu kurumlarının işleyişi olarak göremeyiz. Millet hayatı ile doğrudan ilgilidir. Millet; işini, hayatını ve diğer sahip olduklarını devletten başka teslim edecek daha güvenli bir el bulamaz. Devlette süreklilik ve hizmet esastır!

Veli, okuldan belirlenen saat aralığında ya da öğretmen, veli görüşme saatinde müsait olmayabilir. Özellikle hem anne hem de babanın çalışması durumunda veli-öğretmen görüşmeleri iyice zorlaşıyor. Veli görüşme saati ile de adeta imkânsız hale geliyor, bu durumda eğitim süreci sekteye uğrar. Okul- öğrenci- öğretmen dışında eğitim-öğretimin ayaklarından biri de velidir. Kamu kurumlarının var olma amacı düşünüldüğünde veli görüşme saatlerinde bir yanlışlık olduğu ortaya çıkıyor.

Sonuç ve Değerlendirme

Yönetmelik ve yasada karşılığı olmayan veli görüşme saatinin uygulanması hukukî değildir, dolayısıyla derhal kaldırılmalıdır.

-Yönetmelik ve kanunlarda veli-öğretmen görüşme saatlerine dair açık bir hüküm bulunmaması göz önünde tutulduğunda,

-okullarda yapılan genel veli toplantıları dışında,

-bir veli, bir öğretmenle öğretmenin dersinin ve okulda olduğu saatlerde görüşme yapabilmesinde yasal bir engel bulunmamaktadır.

Yücel ÖNDER

Türk Eğitim-Sen

Esenler İlçe Başkanı