Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sistemi kapsamında düzenlenen birinci dönem ortak sınavlarında binlerce öğrenci, iyi bir liseye girebilmek için ter döktü. Birinci oturumda sırasıyla Türkçe, Matematik ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi sınavları gerçekleştirildi. Her testte, 20 sorunun yanıtlanması için öğrencilere 40'ar dakika verildi. Ayrıca öğrenciler 30'ar dakika dinlenme süresi kullandı. Ortak sınavlarda A, B, C ve D Kitapçığı olmak üzere dört farklı kitapçık verildi. Uzmanlar öğrenci görüşlerinden yola çıkarak ilk gün yapılan Türkçe, matematik ile din kültürü ve ahlak bilgisi testlerindeki soruları şöyle değerlendirdi:

Beklenmedik tarzda soru yok

Handan BÜKE (Uğur Okulları Türkçe Akademik Kurul Başkanı): Türkçe sınavındaki sorular MEB kazanımlarına ve müfredata uygun bir şekilde soruldu. Sorular anlam, dil bilgisi, yazım ve noktalama konularından. Anlam sorularında bir iki soru belirleyici. Bunun dışındaki anlam soruları öğrencinin rahatlıkla anlayabileceği düzeyde. Parçada anlam soruları geçen yıl TEOG-1 sorularıyla uzunluk bakımından benzerlik gösteriyor. MEB'in yayınladığı kazanım testlerine ve değerlendirme sınavlarına benzer yapıda. Metinler dil bakımından açık ve doğru seçeneğe rahatlıkla yöneltebilecek nitelikte. Deyimler sorusu günlük hayatta öğrencilerin rahatlıkla karşılaşabileceği tarzda. Dil bilgisi soruları, konu bilgisi yeterli olan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği tarzda hazırlanmış. Yazım ve noktalama soruları ise beklenen tarzda geldi.

Sınavın içeriği parçada, sözcükte ve cümlede anlam, söz sanatları, yazı türleri, anlatım biçimleri ve düşünce geliştirme yolları, deyimler, eylemsi, cümlenin öğeleri, yazım bilgisi ve noktalamadan oluşmuş. Beklenmedik tarzda soru yok.

3-4 soru eleyici

Zuhal NAMLISOY (Uğur Okulları Matematik Akademik Kurul Başkanı): Matematik sınavındaki sorular, MEB müfredatına ve kazanımlarına uygun. Sorularımız kareköklü, üslü sayılar, sayı örüntüleri ve özdeşlik tanımından sorulmuş. Geçen yıllarda yapılan TEOG sınavına göre daha problem ağırlıklı bir sınav oldu. Temel bilgiler içeren, çözümü kolay soruların yanı sıra yorum gerektiren sorular da vardı. Bazı sorular 7'nci sınıf bilgisi gerektiren kısımlar içeriyor. Genel olarak 3 veya 4 soru eleyici diyebiliriz.

'Kaza ve Kader' sınavın içeriğini belirledi

Hatice BOZTAŞ (Uğur Okulları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Akademik Kurul Başkanı): Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi sınavının soruları MEB kazanımlarına ve müfredatına uygun. Birinci ünite olan "Kaza ve Kader" sınavın içeriğini belirledi. Beklendiği gibi daha çok anlamaya dayalı sorulara yer verilmiş. Doğru okuyan ve okuduğunu iyi yorumlayan öğrenciler sınavdan iyi bir sonuç alabilir.

Türkçe belirleyici olacak

Sündüs Demirdağ (Bilfen Ortaokulları Türkçe Bölüm Başkanı): Beklendiği üzere sözcük, cümle ve paragrafta anlam konularının ağırlıkta olduğu bir sınavdı. Dil bilgisi konularında yazım kuralları, noktalama işaretleri, fiilimsi ve cümlenin ögeleri soruları soruldu. A Kitapçığındaki 20'inci soruda cevap seçeneğinde altı çizili ifadenin nesne olması (yardımcı öge), soruyu kazanım listesinin dışında bırakıyor. A Kitapçığındaki 17'nci soruda virgülün farklı kullanım alanı sorgulanmış ancak cümleyi doğru şekilde analiz edemeyen öğrenciler bu soruyu çözerken zorlanmış olabilirler. A Kitapçığı 14'üncü soru, paragraf karşılaştırma konusunu sorguluyor. Ancak metinde kullanılan sayısal verinin Türk Dil Kurumu'nun İmla Kılavuzu'nda belirtilen kurala (Sayılar harflerle de yazılabilir: bin yıldan beri, on dört gün, haf-tanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıf vb. Buna karşılık saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır:17.30'da, 11.00'de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi vb.) uygun olmadan rakamla değil, yazıyla yazılması öğrencileri cevap verirken ikileme düşürdü.

İşlem yeteneği olana başarılı olacak

Ali Keskin (Bilfen Ortaokulları Matematik Bölüm Başkanı): Sorular kazanımlara uygun, açık ve anlaşılır bir dille hazırlanmış. Sınavda hatalı soru yok. Sorular işlem gücünü, okuduğunu anlamayı ve analiz etme yeteneğini ölçüyor. Öğrencilerin günlük hayatta karşılaşabilecekleri konularla alakalı sorularda soruldu. Güçlü çeldiricisi olan sorularda öğrencilerin zorlandığı düşünülüyor. Sınav süresi, soruların çözümü için yeterli.

Emek harcayan karşılığını alacak

Esra Kızıltaş (Bilfen Ortaokulları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı): Öğrenciler "Kaza ve Kader" ünitesinin toplam 9 kazanımından sınava girdi. Genel olarak kazanımlara hakim olan öğrencilerin yapabileceği, zorluk seviyesi orta derecede olan bir sınav oldu. Sınavın kavram bilgisini ölçtüğü görüldü. Soruların, kazanımlarla ilgili ayet-hadis ve paragraflardan sonuç çıkarmaya yönelik olduğu söylenebilir.

Sorular genel olarak müfredata uygun

Sevinç Eğitim Kurumları uzmanları

Türkçe: Öğrencilerimizden aldığımız duyumlara göre bu yılki Birinci TEOG soruları, daha öncekilere kıyasla daha seçici ve zordu. Okuma, anlama, yorumlama sorularının ağırlıklı olduğu sınavda soruların dili, yalın ve anlaşılır. Sınavda sözcük anlamı konusundan 1, cümle anlamından 3, paragraf kavramı ve yorumundan 8, yazım kurallarından 1, noktalama işaretlerinden 1, söz sanatlarından 1, eylemsiden 2, cümle öğelerinden 1, yazı türlerinden 1, deyimlerden 1 soru geldi. Paragraf sorularının ağırlıklı olduğu sınavda C grubunun 12'nci sorusu daha net hazırlanabilirdi, iki metnin karşılaştırıldığı sınavda öğrenciler A ve D seçeneklerine yönelebilir. Yine C grubunun 16'ncı sorusu virgülün işlevlerine yönelik ve A, B, D seçeneğinin sonuna ünlem işareti koyulmalıydı. Deyim anlamına yönelik C grubunun 6'ncı sorusunda da seçenekler daha rahat olabilir ya da parçada bir ön ifadeye, bilgiye yer verilebilirdi. Sorular genel olarak sarmal sisteme ve öğrencinin Türkçe becerisini ölçmeye yönelik ve öğrenci düzeyine, müfredata uygun.

Matematik: Öğrencilerimizden aldığımız duyuma göre bu yıl sınav, daha önceki TEOG sorularıyla karşılaştırıldığında daha fazla eleyici soru içeriyor. Soruların dili yalın ve anlaşılır. Matematikten sorumlu olunan 4 üniteden üslü ve kareköklü sayılar konularının tüm alt başlıklarına değinilmiş. Sınavda 7 tane üslü sayılardan, 11 tane kare köklü sayılardan, 1 tane sayı örüntülerinden ve 1 tane özdeşlikten soru gelmiş. C grubunda yer alan 10, 11, 14, 17 ve 20'nci sorular yoruma dayalı eleyici. Sınavın dikkat çekici bir diğer özelliği de 7'nci sınıf konularından da hatırlanması gereken bilgiler içermesi.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Öğrencilerimizden aldığımız bilgiye göre 2015 Yılı TEOG Sınavı Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları müfredata uygun, sorular açık ve net cevaplı. Sorularda konu dağılımı kapsamlı, soru seçimleri isabetli olmuş.

Dikkatli okuma ve analiz gerektiriyor

Tülay Uğurludural (Bahçeşehir Okulları Türkçe Bölüm Başkanı): Türkçe sorularının geçen yıllarla kıyaslandığında daha ayırt edici ve sınavdaki beş sorunun zorluk derecesinin yüksek olduğu söylenebilir. Virgülün kullanımı, öznel anlatım, sözcüğün cümlede kazandığı anlam ve analiz yeteneği gerektiren iki paragraf sorusunun sınavda belirleyici olduğu gözlemlendi.

Sınavdaki 20 soruda yer alan olumsuz köklü soru sayısının geçen yıla kıyasla üçten dokuza çıktığı görüldü. Ölçme- değerlendirme adına 20 soruluk bir sınavda olumsuz köklü soru sayısının daha az olması beklenirken Türkçe sınavındaki bu artış, kavrama becerisinden çok dikkatin ölçüldüğünü gösterdi. Bu durum sınavın ayırt ediciliğini etkileyen dikkat çekici bir başka özellik.

Paragraf soruları, beklendiği gibi genelde orta uzunlukta ve günlük hayatla ilişkilendirilmiş metinlerden oluşuyor fakat bazı paragraf sorularında cevaba ulaşabilmek; metindeki ifadelerden hareket etmeyi, çıkarım yapabilmeyi ve eleme yöntemi kullanmayı gerektiriyor. Örneğin, çayır ve okyanuslarla ilgili ortak yön sorusundaki birinci metinde karşılaştırma ifadesi bulunmuyor ancak sayısal veri olarak rakamla değil, yazıyla belirtilen "çeyreğinden fazla" ve "üçte ikisinden fazla" ifadeleri öğrencilerin çeldirici olan "D" seçeneğini işaretlemelerine yol açtı.

Dil bilgisinde "fiilimsi" ve "cümlenin ögeleri" ile "yazım kuralları" kazanımlarını ölçen sorular açık ve cevaplar net. Konuları kavramış öğrenciler bu soruları rahatlıkla yanıtlayabildi. Virgülün kullanımıyla ilgili soru, cümlenin anlamından hareketle ve öge bilgisiyle seçenekleri değerlendirmeyi gerektiriyor. Sınavı genel olarak değerlendirdiğimizde soruların dikkatli bir okuma ve analiz etme becerisi gerektirdiği gözlemlendi.

Türkçe sorularını içerik bakımından incelediğimizde 20 sorunun kazanım dağılımı şöyledir:

İşlem becerisi yönünden ayırt edici bir sınav

Yahya Cemali (Bahçeşehir Okulları Matematik Bölüm Başkanı): Sınav, işlem becerisi yönünden seçiciydi. Normal bir sınavda zor sorular sınavın yüzde 10'u olmalıyken, bu sınavda zor soruların oranını yüzde 20'ydi. Hazırlığını tamamlamamış bir öğrencinin yapabileceği soru sayısı en fazla 10'dur. Kalan 10 sorudan dördü zor ve ayırt ediciydi. Bunlardan biri, içerisine kare köklü sayı yerleştirilmiş olan hız problemi sorusu, diğeri de dairenin çapının işlevsel olarak kullanılmasını gerektiren "Hedef Tahtası" sorusu. Ayrıca bunlar, sarmal yapıya dayanan ve geçmişten gelen bilgilere ihtiyaç duyulan sorular. Diğer iki zor soru da 5 sayısının (-4) kuvvetinin sorulduğu soru ile "Üç basamaklı olan ve birler basamağı 9 olan tam kare sayılar" sorusu. Kalan 6 soru anlaşılabilir ancak işlem yükü fazla. Bilgi sahibi olan ve işlem gücü yeterli olan öğrencileri diğerlerinden belirgin şekilde ayırabilecek nitelikte olan bu sınavda işlem yükü de geçen yıllardaki sınavlara oranla daha fazla.

Sınavdaki soruların konulara göre dağılımı şöyle:

Okuma, anlama ve yorumlama becerisini ölçtü

Yasemin Arayan (Bahçeşehir Okulları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı): Sınav 8'inci sınıflar için MEB tarafından yayımlanan kazanım çizelgesinde belirtilen kazanımları kapsıyor. Sınavı içerik olarak değerlendirdiğimizde okuma-anlama ve yorumlama becerisini ölçen soruların ağırlıkta olduğu görülüyor. Özellikle sorular, beklendiği gibi genelde orta uzunlukta ve günlük hayatla ilişkilendirilmiş metinlerden oluşuyor. Geçen seneki Merkezi Ortak Sınav birinci dönem sorularıyla karşılaştırdığımızda bu yıl kazanım bakımından konuların daha az olması dolayısıyla sorularda detaya inildiği görülüyor.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi sorularını içerik bakımından incelediğimizde 20 sorunun kazanım dağılımı şöyle: