Vatandaşın sebze-meyveyi ucuza ve taze almasını sağlayacak 'Kent Tarımı' modeli ete kemiğe bürünmeye başladı. Tarım ve Orman Bakanlığı bir taraftan üreticilere fideler dağıtıyor diğer taraftan şehirlerin kenarlarında tarım ürünlerinin üretimi için Organize Sanayi Bölgeleri inşa ediyor.

40 ilde, 57 Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması planlıyor. Tamamı faaliyete geçtiğinde yıllık 500 bin ton sebze üretilecek. Seralar jeotermal kaynakla ısıtıldığı için enerji maliyeti yüzde 40-50 oranında azalacak. Şehirlerin ihtiyacı yerelden karşılanacağı için ulaşım maliyetleri de düşecek. Bu da üretim maliyetlerini aşağı çekecek. Böylece vatandaş hem taze hem de ucuza sebze-meyveye kavuşacak.

BATAKLIKTAN BEREKET FIŞKIRACAK

Bu seralardan ilki İzmir'de kuruluyor. Dikili'deki 3 milyon metrekare alanda tarım yapılacak. Bölgeyi Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider ve Tarım Reform Genel Müdürlüğü Organize Tarım ve Hayvancılık Bölgeleri Daire Başkanı Deniz Oruç mihmandarlığında gezdik.

Gizligider, "Burası tamamen bataklıktı. Şimdi bataklıktan bereket fışkıracak" diyor. Bölgede iş makineleri harıl harıl çalışıyor. Hafriyat başlamış durumda... 2023 sonunda altyapısının tamamlanması 2024 sonuna kadar da bitirilmesi hedefleniyor. Alanın yüzde 55'i sera, 33'ü sanayi parseli olarak belirlenmiş.

Yüzde 100'ü satılmış... İzmir Dikili'deki Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi'nin başında olan Ali Osman Öğmen, "Antalyalı firma da var, Hollandalı firma da... Avrupa'nın en büyük sera kümelenmesi olacak" diyor.

3.500 KİŞİYE İSTİHDAM SAĞLAYACAK

Bölge 3.500 kişiye iş imkanı yaratılacak. Projede istihdam edileceklerin yüzde 90'ı kadın olacak. Yılda 80 bin ton üretim planlanıyor. 5 milyar liralık yatırım yapılıyor. Eonomiye yıllık 1.6 milyarlık katkı sağlanması hedefleniyor. Bölgede 21 noktada jeortermal kaynaklar için sondaj planlanıyor.

4 farklı yenilenebilir enerji kaynağının kullanılacağı tek OSB olacak. 2 rüzgar turbini, bir biyokütle tesisi, 169 dekar alanda da güneş santrali kurulacak. Buradan çıkan atıklar da biyoenerjiye dönüşecek. Reorganizasyonla jeotermal suları yeniden kullanılabilecek. Bölgede Seracılık Eğitim ve Ar- Ge Merkezi de inşa ediliyor.

NEVŞEHİR VE AĞRI SIRADA

Dikili'deki Jeotermal Isıtmalı Tarıma Dayalı İhtisas (Sera) Organize Sanayi Bölgesi Türkiye'nin en büyüğü... Ondan sonra 1.352 dekar alanda kurulacak olan Nevşehir-Kozaklı'daki bölge geliyor. Ebubekir Gizligider'in verdiği bilgiye göre, orada da çalışmalar hızlanmış. Ağrı- Diyadin'de 1.300 dekar alanda kurulacak olan projein de altyapı inşaatının temeli atılmış.

Bunların dışında altyapı inşaatları tamamlanan seralar da var. 729 dekar alanda kurulan Denizli- Sarayköy'deki jeotermal ısıtmalı sera OSB'de altyapı inşaatları tamamlandı. Sera işletme inşaatları devam ediyor. Burası faaliyete geçtiğinde yıllık 20 bin ton sebze üretimi yapılacak. 750 kişiye istihdam sağlanacak.

1.194 dekar alanda kurulan Samsun- Bafra ve 524 dekar alanda kurulan Zonguldak-Çaycuma seralarında da altyapı inşaatları 2023'te tamamlanacak. Tüzel kişilik kazanmış olanların dışında Aksaray-Kargın, Çanakkale- Ayvacık, Kayseri-Kocasinan projelerinde yer işlemleri tamamlandı. Afyonkarahisar, Uşak, Ankara, Manisa, Erzincan, Erzurum, Van'da sera kurma çalışmaları sürüyor.

DİĞER ŞEHİRLER İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ

YILDA 500 BİN TON SEBZE

Türkiye'nin 30 bin dekar serayı ısıtacak jeotermal enerji potansiyeli var. Şu anda 5 bin 293 dekar sera jeotermal kaynakla ısıtılıyor. Jeotermal kaynaklı seralarda, açıkta domates üretimine göre 5-6 kat verim artışı sağlanıyor. Jeortermal seraların tamamı faaliyete geçtiğinde yıllık 500 bin ton sebze üretilecek, doğrudan 20 bin kişiye istihdam sağlanacak.

Seracılıkta ısıtma giderleri, toplam üretim maliyetinin yüzde 60-70'ini oluşturuyor. Yeni yapılan seralar jeotermal kaynakla ısıtıldığı için enerji maliyeti yüzde 40-50 oranında azalacak. Şehirlerin ihtiyacı yerelden karşılanacağı için ulaşım maliyetleri ve nakliye kayıpları da düşecek. Aracı maliyetleri aşağı çekilecek. Bu da hem üretim hem ulaşım maliyetlerini aşağı çekecek. Böylece vatandaş hem taze hem de ucuza sebze-meyveye kavuşacak.

DİLEK GÜNGÖR