Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Mesleği Kariyer Basamakları Yönetmeliği, 21.12.2024 tarihli ve 32759 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.

Aday öğretmenlik

Söz konusu yönetmeliğe göre Öğretmenlik Mesleği Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarih olan 18.10.2024 tarihinde aday öğretmen olarak görev yapanlar ile 18.10.2024 ile 01.09.2025 tarihine kadar aday öğretmen olarak istihdam edilecek olanlar mesleğe, memuriyete, görev yaptığı kuruma ve içinde bulunduğu sosyal çevreye en iyi şekilde hazırlanmaları amacıyla,

-Kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlayan, memuriyete ve mesleğe hazırlığı içeren ve en az iki yüz kırk ders saati olacak şekilde planlanan hizmet içi eğitimden,

-Görev alacağı kurumun faaliyet alanları esas alınarak belirlenecek temel görevleri gözlemleyeceği ve bir danışman nezaretinde kendisinin de tatbik edeceği uygulamalardan oluşan Aday Öğretmen Yetiştirme Programına tabi tutulacaklardır.

Bu kapsamda olanların adaylık süreci bir yıldan az, iki yıldan çok olamayacaktır. Aday Öğretmen Yetiştirme Programını tamamlayan ve bir yıllık görev süresini dolduran aday öğretmenlerin adaylıkları, adaylık süreci sonunda kaldırılarak öğretmenliğe atamaları yapılacaktır.

01.09.2025 tarihinden sonra mesleğe alınacak öğretmen adayları ise Öğretmenlik Mesleği Kanunu gereğince Millî Eğitim Akademisi bünyesinde hazırlık eğitimine (teorik ve uygulamalı) alınacaklardır.

Kariyer basamakları

Uzman öğretmen ünvanı için, öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunmak, hâlen öğretmen olarak görev yapıyor olmak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmamak, uzman öğretmen ünvanı için düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olmak şartları aranacaktır.

Başöğretmen ünvanı için, uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunmak, hâlen uzman öğretmen olarak görev yapıyor olmak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmamak, başöğretmen ünvanı için düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olmak şartları aranacaktır. Ayrıca,

-Aday öğretmenlikte geçen süreler,

-Asker öğretmen olarak geçirilen süreler,

-Eğitim kurumu müdürlüğü, müdür başyardımcılığı ve müdür yardımcılığında geçen süreler,

-Bakanlık kadrolarında öğretmen olarak görev yapmakta iken bakanlığın diğer hizmet sınıflarında yer alan kadrolarına atananlardan, yeniden öğretmen olarak atananların diğer hizmet sınıflarında geçen süreleri,

-Sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler,

-Yıllık izinde, mazeret izinlerinde, hastalık ve refakat izinlerinde geçirilen süreler,

-Görevden uzaklaştırma süreleri,

-Özel öğretim kurumlarında yönetici, öğretmen ya da en az lisans düzeyinde mezun olup uzman öğretici ünvanlarında geçen hizmet süreleri,

-Sendikal görevleri nedeniyle aylıksız izinli sayılanların bu kapsamdaki izin süreleri,

-28 Şubat mağduru öğretmenlerin açıkta geçirilen süreleri,

-Bakanlık kadrolarında öğretmen olarak görev yapmakta iken vekâleten veya geçici olarak diğer hizmet sınıflarındaki kadrolara görevlendirilenlerin bu görevlerde geçen süreleri,

-Ödenen sigorta primi gün sayısı kadar olmak üzere ücretli öğretmenlikte geçirilen süreler,

-Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimine yönelik bakanlık tarafından yürütülen projelerde öğretici/öğretmen veya rehber danışman olarak geçirilen süreler,

-Vekil öğretmenlikte geçirilen süreler uzman/başöğretmenlik için aranacak öğretmenlikte geçirilen hizmet sürelerinde sayılacaktır.

Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı ile Başöğretmenlik Eğitim Programının kapsamı ve içeriği ile uzman öğretmen veya başöğretmen ünvanına ilişkin başvuru süreci ve diğer hususlar bakanlıkça belirlenecektir.

Eğitim programı, bakan onayı ile belirlenecek olup, merkezî ve/veya mahallî olarak yüz yüze eğitim ve/veya uzaktan öğretim yöntemleriyle verilebilecektir.

Yönetmelik, başta hizmet süresinden sayılacak hâller olmak üzere öğretmenlerin beklentilerini büyük ölçüde karşılamış olsa da aylık izinde, askerlik hizmetinde ve başka bakanlık ve kamu kurumlarında geçirilen sürelerin, öğretmenlik hizmet süresinden sayılmaması önemli bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır. Bakanlığın ivedilikle bu hususlarda düzenleme yapması gereklidir.

Başvuru, eğitim programı, programın yüz yüze veya uzaktan erişim yoluyla mı yürütüleceği ve benzeri unsurlar muhtemelen bir kılavuz dâhilinde bakanlıkça ilan edilecektir.

Uzman ve başöğretmenlik eğitim programlarının yılda en az üç dönem olacak şekilde yıl içinde sürekli olarak uygulanması yerinde olacaktır. Eşit, adil ve kapsayıcı bir uygulamanın sağlanması adına, eğitim dönemlerinin içereceği son tarih itibarıyla yirmi hizmet yılını dolduracak olanlara da o dönem eğitimlerine başvuru hakkı verilmesi doğru bir yaklaşım olacaktır.

Öğretmenlik Mesleği Kanunu’nun geçici 3. maddesinde yer alan 18.10.2024 tarihi itibarıyla öğretmen kadrolarında/pozisyonlarında bulunup da öğretmenlikte ve/veya uzman öğretmenlikte yirmi yıllık çalışma süresini tamamlamaları ve diğer şartları sağlamaları kaydıyla başöğretmen ünvanı için başvuruda bulunabilecekleri hükmü gereği, öğretmenler peyderpey yirmi hizmet yılını tamamladıkları an itibarıyla Başöğretmenlik Eğitim Programına başvurarak başöğretmen ünvanı alma hakkına kavuşacaklardır.

Kanunun geçici 3. maddesine hızla işlerlik kazandırılarak beklentilerin karşılanabilmesi için, kariyer basamakları sürecine ilişkin kılavuz ivedilikle yayımlanmalıdır.

Bu çerçevede Nisan ayı sonuna kadar yirmi hizmet yılını tamamlayacak olan öğretmenlerin ilk eğitim programına başvurabilmelerine imkân tanınmalı; eğitim programlarını tamamlamalarının ardından yirmi hizmet yılını doldurdukları tarih itibarıyla sertifikaları düzenlenerek mali haklarını elde etmeleri sağlanmalıdır.

Bakanlığın hâlihazırdaki hizmet içi eğitim programları ile mesleki çalışmaları uzaktan öğretim yoluyla gerçekleştirmedeki tecrübesi dikkate alındığında uzman/başöğretmenlik eğitim programı, merkezî ve/veya mahallî olarak uzaktan öğretim yöntemiyle verilmelidir.

Öğretmenlere uzman/başöğretmenlik yolunu açan ikincil düzenlemenin hayata geçirilmesi olumlu olsa da yirmi hizmet yılını tamamlayanlar başta olmak üzere uzman/başöğretmenlik için gerekli hizmet süresini tamamlayanların ünvanları ve malihakları elde etmeleri için gerekli eğitim programları hızlıca hazırlanarak erişime açılmalı; öğretmenlerin 15 Ocak tarihinden önce sertifikalarını alabilmelerine imkân tanınmalıdır.