Eğitim öğretimin başlamasıyla birlikte, okulların hem internet sayfaları hem de sosyal medya sayfalarında, öğrencilerle ilgili videolar paylaşılmaya başlandı.

Bazı okullar, eğitim öğretimin başlangıcında, öğrencilerle ilgili fotoğraf veya videoların sosyal medyada veya internette paylaşılması için velilere izin formu doldurttu.

Ancak bazı okullar ise bu türden hiçbir onay almadı.

Avukat Hasan Selçuk Turan, okul tarafından çekilen videoların ve fotoğrafların medyada veya sosyal medyada paylaşılması için velilerden ön izin almaları gerektiğine dikkat çekti.

İşte aynı zamanda İstanbul Barosu Kişisel Verilerin Korunması Komisyonu Başkanı olan Hasan Selçuk Turan'ın açıklamaları:

Okullar açıldı. Bazı okullar velilerden okul tarafından çekilen video ve fotoğrafların medyada ya da sosyal medyada paylaşılması ile ilgili formlar doldurtuyorlar. Diğerlerinin ise ya böyle paylaşımları yok ya da izin almaktan haberleri.

Paylaşmıyorlarsa izne de gerek yok elbette. Ama paylaşıyorlarsa izin gerekiyor. Hele ki facebook veya instagram gibi sosyal medya şirketlerinin yurt dışında olması olayı daha da zorlaştırıyor. Yurt dışının açık rıza metinlerinde ayrıca belirtilmesi gerekiyor.

Ama açık rıza kimden alınacak? Öğrenciden mi veliden mi?
Anaokulundan liseye kadar öğrencisi bulundan okullarda bazen veliden bazen de öğrencisinden alınması gerekir. Mevzuatımıza göre 12 yaş altı çocukların ayırt etme gücü olmadığından velisinden açık rıza alınması gerekir. 12-15 arası ayırt etme gücünün gelişmesi döneminde olması sebebiyle tartışmalı durumlarda bu durumun tespiti gerekse de hukuki güvence açısından 15 yaş altında veliden açık rıza alınmasını öneririm.

15 yaşını geçen öğrencilerin ayırt etme gücüne sahip olduğunu kabul ettiğimize göre 15 yaşın üstündeki öğrenciden açık rıza alınması yeterlidir.

Mecburi öğretimin 12 yıla çıkartılması ile bir çok öğrenci liseden 18 yaşını bitirdikten sonra mezun olmaktadır.

Bu durumdaki öğrencinin bilgilerinin velileri ile paylaşılmasını istememesi durumunda ne olacağı konusunda henüz bir mevzuat araştırması yapmadığım için sadece "sıkıntılı" demekle yetineceğim. Ancak medya paylaşımları açısından tek söz sahibi olduğunu kabul etmek gerekir.

Veliden açık rıza alınırken ne için açık rıza alındığının okul tarafından da biliniyor olması gerekir. Yani aslında okul paylaşımları konusunda bir plan sahibi olmalıdır. Öncelikle paylaşımları görebileceklerin çerçevesi belirlenmelidir. Öğrencinin sadece kendi sınıf ve şubesindeki öğrencilerin velileri mi görecek, yoksa aynı sınıftakilerin mi yoksa aynı okul (1-4, 5-8, 9-12) mu yoksa tüm okul mu, yoksa herkes mi?

Açık rıza alınırken bunun belirli olması ve velinin de bu konuda bilgilendirilmesi gerekir. Aslında belki de okulun böyle bir dereceli erişim ile bir yapı kurması en iyi çözümdür. Görebileceklerin arasına eklenebilecekler de önceden belirlenmelidir. Örneğin öğrencinin sadece annesine ve babasına (velisine) izin verilmelidir. Öğrencinin 2. derece akrabalarına ya da akrabası olmayanlara kadar genişletilmemelidir

Velisinin açık rızası alınan çocukların fotoğrafları izin verilen seviyede elbette paylaşılacaktır.

"Ben bir eğitimciyim" sözlerini her fırsatta söyleyen eğitimcilerimizin çocuklarımızın menfaatini her şeyin üstünde tutması gerekir. Bu aynı zamanda öğrencilerin velileri için de geçerlidir. Kendi prensiplerimiz sebebiyle çocuklarımızın toplumdan dışlanmasına sebep olabilecek davranışlardan kaçınmalıyız. Çocuklarımızın fotoğraflarının her yerde yayınlanmasını istememek en doğal hakkımız. Ama çocuklarımızın geleceğe bazı güzel hatıraları taşıyabilmenin de onların hakkı olduğunu unutmamalıyız. Okul yöneticilerinin dikkati ve özverileri ile oluşturacakları güven velilerimizin de açık rızalarını verirken kendilerini rahat hissetmelerini sağlayacaktır.

Çocuklarımızın kişisel verilerinin korunması onların sosyalleşme hakkından daha değerli değildir. Her ikisi birlikte sağlanabilir.