Okula Hazırlık Ana Rahminde Başlar

Son zamanlarda okul öncesi eğitimin önemi her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Ancak okul öncesi dendiğinde akla okul öncesi sınıfına başlama yaşı olan 4-5-6 yaş geliyor. Oysa araştırmalar bu yaştan daha öncesine, hatta anne karnında geçen zamana kadar işi geriye götürüyorlar. Beyin fiziksel yapısının 4 yaşına kadar şekillendiğini, bağlantıların oluşma sürecinin ise anne karnında başladığını ve bebeklik zamanlarında devam ettiğini bu dönemlerin de iyi değerlendirilmesi gerektiği ifade ediliyor. anne karnında annenin yaşadığı stresin, bebeklik döneminde bebeğin yaşadığı stresin ileriki yaşlardaki eğitim yaşantılarını olumsuz etkilediğini ifade ediliyor.

Çocukların okula hazır olmaları için ilk fırsatı ana rahmi yaratır. Hamile kadının yapabileceği en önemli şey iyi beslenmek, ilaçlardan ve stresten uzak durmaktır. Ceninin gelişmesi strese ve yetersiz beslenmeye karşı çok duyarlıdır. Beyin hücrelerinin çoğu gebeliğin dördüncü ve yedinci ayları arasında üretilir. Nöron adı verilen ve hızlı gelişen bu hücreler diğer hücrelerle birleşerek bir ağ örüntüsü oluştururlar. Yeni doğan bir bebeğin beyninde bir trilyondan fazla bağlantı vardır. Yani bebek beyin hücreleri ve bağlantılarıyla doğar. Gelişim hızının doruğundaki cenin, dakikada 250 bin ya da saatte 15 milyon beyin hücresi üretir.
Beynimizin bu kadar hızla şekillendiğini bilseydiniz hamilelik sırasında beyin gelişimi konusunda daha hassas olmaz mıydınız? Okullarda bu dönem için hassas olmayan ailelerin çocuklarına öğrenebilmeleri için her gün özel çaba harcanmaktadır.

Duygusal zeka erken yaşta başlar

Okula başladıkları yıllar çocukların duygusal zekalarını çok erken gelişmeye başladığını göstermektedir. Okul yılları duygusal zekanın geliştirilebileceği en son dönemler olmalıdır.

Çocuğun bebeklik çağında bakıcısı ile arkasındaki ilişki çocuğun ileriki yaşlarda öğrenme sorunu yaşayıp yaşamayacağı konusunda belirleyici olmaktadır. Çocuğun erken yaşlarda sorunlu stresli ilişkilerinin olması beynindeki glikozun stresle başa çıkmak için kullanmasına, dolayısıyla glikozun bilişsel gelişimde kullanılamadığı için bilişsel gelişiminde sorunlara neden olabildiği düşünülmektedir. Erken yaşlardaki stres ve şiddet yaşantıları bu nedenlerle artan kimyasal tepkilerle beynin kendini yeniden şekillendirmesine neden olabilmektedir. Bu da okul çağına geldiğinde çocukta tepkisel, dürtüsel ve saldırgan davranışlar göstermesinin alt yapısını oluşturmaktadır.

Harward Tıp Fakültesinden Felson Earls, “beynin 4 yaşına kadar şekillendiğini ve ondan sonra çok fazla değişmesinin mümkün olmadığını” belirtmektedir. Öğrenmenin büyük bölümüyle 4 yaşından sonra gerçekleşmesine karşın, beyin temel yapısı büyük ölçüde 4 yaşına kadar şekillenmektedir.

Bu nedenle okul öncesi dönem ana rahminden itibaren çok önemli ve ihmal edilmemesi gereken bir dönemdir.

Hüseyin Özkan

Kaynak; Beyin Uyumlu Öğrenme, Nobel yayınları
#connectomemethod #bağlantısallık #neuroscience #nöroeğitim