Öğretmenlerin, sosyal medya hesaplarından yaptıkları öğrenci paylaşımlarına her gün bir yenisi ekleniyor. Bu paylaşımların büyük bölümü olumlu bir davranışın örnek olması amacıyla yapılsa da öğrencilerin mahremiyetini ihlal ettikleri için bolca eleştiri de alıyor. “Doğum gününde ilk kez hamburgerciye götürdüm”, “Hayatında ilk defa pizza yedi” gibi görmeye alıştığımız paylaşımlara bir öğretmenin “Bilo’nun waffle ile tanışması” başlığıyla yayınladığı video eklendi.

İlkokul öğrencisinin yüzü açık şekilde paylaşıldığı video sosyal medyada “Bu öğretmenler pedagojiden ve kişisel haklardan bihaber mi?” şeklinde yorumlara yol açtı. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin geçtiğimiz günlerde, “Öğretmenlerin sosyal medya paylaşımlarında veli ve öğrenciyi rencide edecek tutumları hakkında çok şikayet geliyor. Bu konuda kesinlikle taviz vermeyeceğiz” açıklamasıyla konunun önemine dikkat çekmişti. Öğretmen paylaşımlarında ‘doğru ve yanlışın’ nasıl ayırt edilebileceğini uzmanlara sorduk.

Ankara Üniversitesi Eğitim Psikolojisi öğretim üyesi Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş: Öğretmenler öğrencilerinin başarılarını takdir ederek motivasyonlarını artıracak içerikler paylaşabilirler. Ancak bu paylaşımlarda dikkat edilmesi son derece önemli olan hususlardan biri ilgili kişilerden izin alınması. Paylaşımlar içerik üreticisini öne çıkaracak nitelikte değil, bilgilendirici veya öğrencilerin motivasyonunu artırıcı nitelikte olmalı. Her şeyden önemlisi, paylaşılan içerikte tek bir çocuk bile vitrine konmamalı. Bireyin kimliğinin açıkça belli olduğu durumlarda üçüncü kişiler tarafından yapılacak yorumlar onun kişiliğine zarar verebilir. Bu nedenle kişisel kimliğin ve verilerin ulu-orta paylaşılmamasına özen gösterilmeli. Öğretmenler, sosyal medyada herhangi bir paylaşımda bulunurken an azından şu soruları kendilerine sormalılar:

ÖNCE KENDİNİZE BU SORULARI SORUN

Sosyal medya paylaşımlarım öğrencinin mahremiyetine saygı duyuyor mu? Öğrencinin, kişisel verilerinin korunmasına özen gösteriyor mu? Öğrencinin kişisel gelişimine ve akademik başarısına bir katkıda bulunma potansiyeli taşıyor mu? Şimdi veya yıllar içerisinde-üçüncü kişilerin yapacakları olumsuz yorumlar da dahil olmak üzere- öğrenciye zarar verme potansiyeli var mı? Öğrencinin veya velisinin izni var mı?

MESLEK KANUNU ‘KINAMA CEZASI’ DİYOR

Öğrencilerin kişisel haklarını göz ardı ederek paylaşım yapan öğretmenlerle ilgili karar, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun (ÖMK) ilgili maddesinde “Öğrencilerin kişisel ve özel hayatına ilişkin bilgileri, öğrencilere ve eğitim süreçlerine ilişkin ses veya görüntüleri ilgili mevzuatta belirlenmiş usuller dışında paylaşma fiilinde kınama cezası uygulanacaktır” şeklinde yer alıyor.

Bazı öğretmenler öğrencilerinin fotoğraflarını sosyal medyada böyle paylaşıyor.

‘VELİNİN İZNİ GEÇERLİ SAYILMAZ’

Sosyal medyada öğrencilerini rahatlıkla paylaşan öğretmenler, sene başında velilerden izin belgesi aldıklarını ve bu paylaşımı yapmalarında hukuki bir engel olmadığını söylüyorlar. Eğitim hukuku üzerine çalışan avukat Cansu Korkmaz, söz konusu izin belgesinin hukuki geçerliliğine ilişkin detayları şöyle anlatıyor:

“Kişilerin ses, video ve görüntülerinin izinsiz çekilerek paylaşılması hukuka aykırıdır. Velinin çocuk üzerindeki velayet hakkı kapsamında, veli tarafından çocuk adına verilen açık rıza ve muvafakatlerinin her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Çünkü velinin de çocuk üzerindeki velayet hakkı sınırsız değildir. Nitekim çocuk büyüdüğünde ya da iradesi oluşmaya başladığında “unutulma hakkı” kapsamında kendisine ait görüntülerin internet ortamına yayılmış olmasını istemeyebilir. Dolayısıyla öğretmenlerin ya da okul müdürlüklerinin veliye eğitim-öğretim dönemi başında çocuğun ses ve görüntülerinin kaydedilerek sosyal medyada paylaşılacağına dair imzalattığı yazıların çoğunun hukuki bir geçerliliği yoktur. Konunun kişisel verilerin korunması yönünde değil özel hayatın gizliliği ve unutulma hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Özel hayatın gizliliği ve unutulma hakkının ihlaliyle birlikte bu tür paylaşımlar çocuğu sosyal medyada duygusal ve fiziksel istismar tehlikesine de maruz bırakabilir.”

Kaynak: Hürriyet