Toplam kredi kartı limitlerinin gelirin üzerine çıkmasının, aşırı tüketim ve borç batağı yarattığı düşüncesiyle 'limit havuzu' sistemi kurulacak. Sanayi Bakanlığı'nın buna ilişkin çalışması yasalaşırsa, bir kişinin çok sayıda kredi kartı bile olsa harcamaları toplam limiti aşamayacak.

KREDİ kartlarında aşırı tüketimin ve borç batağın önlenmesi amacıyla 'limit havuzu' sistemi üzerinde çalışılıyor. Bankalar Birliği'nin itirazı üzerine daha önceki düzenlemelerde uygulamaya alınmayan bu sistem önümüzdeki günlerde Hükümete sunulmaya hazırlanan taslak nedeniyle yeniden gündeme geldi. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın çalışması yasalaşırsa, herkesin kaç tane kredi kartı olursa olsun, harcamaları limitini aşamayacak. Kredi kartı sahibinin limiti gelirine göre belirlenecek ve bankalar arası havuzdan takip edilecek. Kart veya kartlardan harcama miktarı limiti aştığında, yani havuzda para kalmayınca, alışveriş veya nakit çekim imkanı kalmayacak. Yeni sistemde kredi kartları, TC kimlik numarasına bağlanacak. Böylece TC kimlik numarası ile kimin kaç kredi kartı bulunduğu ortaya çıkacak. Halen Türkiye'de kredi kartı sayısı 45 milyon civarında. Ancak kişi başına kaç kart düştüğü kesin olarak bilinemiyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, Türkiye'de kişi başına 2.2 adet kart düşüyor.

Üzerinde çalışılan plan, çok sayıda bankadan kredi kartı kullanan bireylerin, borçlanmalarına çeki düzen getirmeyi amaçlıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın üst düzey bir yetkilisi önerilen sistemi şu örnekle açıkladı: "Diyelim ki bir kişinin bir bankadan kredi kartı limiti geliri kadar ve 2 bin TL. Beş bankadan kart alırsa, harcama limiti 10 bin TL'ye, yani gelirinin 5 katına çıkıyor. Bir kartın limiti dolduğunda diğerinden borçlanarak kapatabiliyor. Ama sonuçta borç ve faiz sarmalına giriyor."

Limit yasayla

Sanayi Bakanlığı çalışmasına göre, kart sahiplerinin limitleri yasayla belirlenecek. Limit havuzunun takibi ise Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından üstlenilecek. Yapılan alışverişlerde harcama miktarı ve adresi önce bu sisteme ulaşıyor, daha sonra ilgili bankaya yöneltiliyor. BKM, kredi kartlarında limit aşımını anında tespit edebilecek. Bu çalışmaya karşılık bankalar, kredi kartlarına ortak limit havuzu önerisini uygulanabilir bulmuyor. Bankacılar, özellikle yurt dışı alışverişlerin hesaba yansımasındaki gecikmenin sistemi tehdit edebileceğini vurguluyor.

Kişi başı tüketici kredisi 8.3 bin lira

BANKALAR Birliği'nin raporuna göre, ocak-mart döneminde kullandırılan kredi verilerine göre, kişi başı ortalama tüketici kredileri miktarı 8.3 bin lira, konut kredileri 60.4 bin lira, taşıt kredileri ise 28.4 bin lira oldu. Kredilerde en fazla tercih edilen vadenin 25-36 ay diliminin olduğu, bunu 19-24 ay ve 3-12 ay vade dilimlerinin izlediği belirtilen rapora göre, ocak-mart dönemi itibariyle, 2 milyon 570 bin lira olan idari ve kanuni takipteki krediler, toplam tüketici kredileri bakiyesinin yüzde 3.29'unu oluşturdu.

Tüketici kredisinde 'takip' patlaması var

TÜRKİYE Bankalar Birliği'nin (TBB) "Tüketici Kredileri Mart 2009" raporuna göre, ocak-mart döneminde, kanuni takipteki krediler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 112 artarak 763 milyon liraya yükseldi. TBB'nin web sitesinde yayımlanan rapora göre, ocak-mart döneminde 1 milyon 299 bin 587 kişiye 10 bin 786 milyon lira tutarında tüketici kredisi kullandırıldı. Kredi kullanan kişi sayısı 2008'in aynı dönemine göre yüzde 12 azalırken, bir önceki üç aylık döneme göre ise yüzde 15 arttı. Aynı dönemde kullandırılan kredi miktarı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 oranında gerilerken, önceki üç aylık döneme göre ise yüzde 27 büyüdü. Ocak-mart döneminin sonu itibariyle, toplam tüketici kredileri bakiyesinin 78 milyon 229 bin lira, kredi kullanan toplam kişi sayısının ise 9 milyon 64 bin 691 kişi olduğu belirtildi.

Hürriyet