Hükümet, koronavirüse karşı geniş kapsamlı önlemleri devreye alırken, çocuğu tatil olan çalışan anne babalar için formül aranıyor. Yaklaşık 40 milyon çalışanı bulunan Almanya, doktorlar, sağlık çalışanları, yargı mensupları gibi kritik görevler üstlenen çalışanların çocukları için özel kreş, bakım merkezleri seçeneğini devreye soktu. Kamuda hamile, yasal süt izni kullananlara bugünden itibaren 12 gün idari izin verilirken gözler çocuklarını bırakacak yakını bulunmayan çalışan anne ve babaların izin haklarına çevrildi. Küçük çocuğu bulunan anne ya da babanın izinli sayılması yönünde seçenek ön plana çıkıyor.

ÇALIŞANLARA YENİ DÖNEM

Koronavirüs nedeniyle okullar bugünden itibaren 1 hafta tatil olacak. Tatilin bittiği 23 Mart'ta da öğrenciler uzaktan eğitime başlayacak. İlköğretim ve ortaöğretimdeki öğrenciler iki hafta süreyle okula gitmeyeceği için bazı işyerleri ücretsiz izin kararları almaya başladı.

Yine ikinci bir açıklamaya kadar kreş, gündüz bakımevi, çocuk kulüpleri de kapatıldı. Yakını bulunmayan anne ve babalar çocukların bakımı için çözüm arayışına girdi. Hem bu konuda hem de bu süreçte çalışma hayatında merak edilen 10 önemli sorunun yanıtı şöyle:

1- Kamu ve özel sektörde küçük çocuğu olan anne ya da baba izinli sayılabilir mi?

Anne ya da babaya izin konusunda yasalarda kolaylaştırıcı düzenlemeler bulunuyor. Okul öncesi ve ilköğretimde okuyan çocuğu bulunan kadın çalışanlara yıllık izin kullandırılabiliyor. Bazı belediyeler de bu kapsamdaki çalışan annelere idari izin kullandıracağını açıkladı. İhtiyaca göre düzenleme yapılacak.

2- Çocuğa bakmak için mazeret izni kullanılabilir mi?

Mazeret izni evlenme ya da birinci derece yakınlarının vefatı durumunda 3 gün ile sınırlı olmak üzere kullandırılıyor. Daha uzun süreli izinlerde inisiyatif işverende bulunuyor.

3- Kısa çalışma ödeneği bu süreçte devreye girebilir mi?

Kısa çalışma ödeneği zor dönemlerde istihdamı korumak için kullanılan bir uygulama. İki yıl önce yapılan düzenleme ile kısa çalışma ödeneğinden yararlanılabilecek durumlara "dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar" da eklendi. Bu düzenleme kapsamında mevcut durumdan etkilenen firmalar için uygulanması seçenekler arasında bulunuyor.

4- Çalışanın rızasıyla ücretsiz izin seçeneği devreye girer mi?

İşyerleri çalışanın rızası, talebi kapsamında ücretsiz izin kullandırabilir. Belli bir süreyle sınırlı tutularak ücretsiz izin kullandırılabilir. Bu süreçte çalışan iş sözleşmesi askıya alınacağı için herhangi bir ücret talep edemez.

5- İş göremezlik ödeneğini devlet mi karşılıyor?

Yurtdışından dönenler 14 günlük süreçte işe gelmeyecek. Bu süreçte alınan raporlu dönemde işverenin ücret ödeme yükümlülüğü bulunuyor. SGK raporun üçüncü gününden itibaren ayakta tedavide kazancın üçte ikisi, hastanedeki tedavide de yarısı kadar iş göremezlik ödeneği vermekle yükümlü.

6- İşletmeler telafi çalışması yapabilir mi?

İşyerleri zorunlu durumlarda faaliyeti geçici olarak durdurabilir ya da tatil edebilir. İki ay içinde çalışılmayan süreler telafi edilmek üzere telafi çalışması yapılır.

7- Uzaktan çalışma olasılığı bu süreçte nasıl değerlendirilebilir?

İş Kanunu'na göre çalışan iş görme borcunu teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirebilir. Bu kapsamda çalışılacak yerin belirlenmesi gerekiyor.

8- Evden çalışmada ücret ödeniyor mu?

Sosyal güvenlik sisteminde uzaktan çalışma sürekli olarak evden çalışmayı içeriyor. İşverenin evden çalışma şeklinin benimsenmesi durumunda çalışanın ücretini ödemesi gerekiyor. Bu süreçte evden çalışmanın kurallara bağlanarak taraflara eğitim verilmesi gerekiyor.

9- Çalışan ve işverenin yükümlülükleri nelerdir?

Çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini sağlamada işbirliği, sadakat yükümlülüğü bulunuyor. Hastalığa ilişkin semptomları olanların durumu işverenine bildirmesi zorunlu. İşverenler de çalışanın iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak, gerekli önlemleri almak, mesleki riskleri önlemek, eğitim, bilgi vermek gibi yükümlülükleri bulunuyor.

10- İşveren, hastalığa ilişkin şüpheli bir durum gördüğünde çalışanları yıllık izne çıkarabilir mi?

İşletmeler şüpheli bir durum karşısında yıllık, idari, ücretsiz izin gibi seçenekleri çalışanlarla mutabakata kullanabilir. Ücretsiz yıllık izin için çalışanların onayı gerekirken, idari izin konusunda ise kurum yetkili.