Soru:
İyi günler 
Devlet memuruyum. Mart 2014 Mahalli idareler seçimlerine aday olmam teklif edildi. 1 Aralık 2013 tarihinde istifa etmeyi düşünüyorum. Bu dönemde mesai saatleri dışında siyasi faaliyetlere katılabilir miyim?
Teşekkür ederim, iyi çalışmalar dilerim.

Cevap:
18/1/1984 tarih ve 2972 sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanuna ile 10/6/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu "hükümleri çerçevesinde istifa etmesi gereken devlet memurları ve diğer kamu görevlilerinin 1Aralık 2013 tarihinde istifa etmelerinin gerektiği Yüksek Seçim Kurulu 28/09/2013 tarihinde 400 No'lu Kararında belirtilmiş ve anılan Karar 04/10/2013 tarihli ve 28785 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış bulunmaktadır.

Seçim için istifa eden memurun hakları nelerdir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Tarafsızlık ve devlete bağlılık" başlıklı 7 nci maddesinde "Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere katılamazlar.
Devlet memurları her durumda Devletin menfaatlerini korumak mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, memleketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yardım edemezler."hükmü bulunmaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125 inci maddesinde Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller sayılmış (tadat) bulunmaktadır. Mezkûr 125 inci madde de disiplin cezaları;
A) Uyarma,
B) Kınama,
C) Aylıktan kesme,
D) Kademe ilerlemesinin durdurulması,
E) Devlet memurluğundan çıkarma olarak belirlenmiştir.

657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinde ise ideolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur sükunu bozanların, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır.

657'nin 7. maddesi çok açık bulup, devlet memurlarının siyasi faaliyetlerde bulunmalarının yasaklanmasında mesai içi veya mesai dışı gibi bir ayrım yapılmamıştır.

Bu çerçevede, yerel seçimler için istifa etmeyen bir memurun, mesai saatleri dışında da olsa bir siyasi faaliyete katılması disiplin cezası gerektirmektedir. Bu ceza, 125/E-1 gereğince memuriyetten çıkarma cezası olmasa da, Uyarma, kınama, aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarından birisi olacaktır.

Seçimlerde adaylık başvurusu istifadan önce olabilir mi?

657 ye bağlı devlet memuru yakınım (x) partisine 21 Ekim'de aday adaylık başvurusunda bulunacak. Bana göre 21 Ekim itibariyle istifası gerekir diye düşünüyorum. Ancak kendisi 1 Aralık tarihini düşünüyor.

657 sayılı Kanun'un 125/D maddesinde kademe ilerlemesinin durdurulması, 125/E maddesinde ise memuriyetten çıkarmayı gerektiren fiiller sayılmıştır. Buna göre herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak fiili kademe ilerlemesinin durdurulmasını, siyasi partiye girmek ise memuriyetten çıkarmayı gerektirmektedir.

Bu çerçevede memuriyetten istifa etmeden aday adaylığı için herhangi bir siyasi partiye müracaat ederek üye olursanız memuriyetten çıkarma cezasıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Şayet üye olmadan (kabul edilmesi halinde üye olmadan da aday adaylığı mümkündür) herhangi bir siyasi partiden aday adayı olursanız kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Bizim aday adayı olacak memurlara önerimiz, mevzuatta belirtilen şekilde memuriyetten istifa etmeden aday olunmaması yönündedir. Aksi takdirde başınıza ne geleceğini tahmin edemezsiniz. Çünkü, seçim süreci rekabetin en acımaz gerçekleştirildiği dönemdir. Aday adayı olacaklara duyurulur.