Aşağıda, YSK'nın 138 nolu Genelgesi temel alınarak bazı detay açıklamalar alıntılanmıştır. Özellikle hangi oyların geçerli sayılacağı hangilerinin sayılmayacağını belirten Genelgenin 44. maddesi oldukça önemlidir.

SEÇMENLER, OY SAYIM İŞLERİNİ İZLEYEBİLİR

Sayım ve dökümün açık olması ve sayım düzeni

MADDE 37- Sayım ve döküm açık olarak yapılır. Oy verme yerinde bulunanlar sayım ve dökümü izleyebilirler.

Sandık kurulu; çalışmalarını düzenli yürütebilmek bakımından, sayım ve döküm masası etrafında boş kalması gereken kısmı bir karar ile belirtir ve bu kısım etrafında orada bulunanların bu işlemleri izlemelerine engel olmayacak (ip germek gibi) tedbirleri alabilir (298/95).

OYLAR İKİ KEZ SAYILACAKTIR

Sandığın açılması, zarfların sayılması, geçerli ve geçersiz zarfların ayrılması

MADDE 40- Sandık, yukarıdaki maddelerde belirtilen iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından açılır.

Sandıktan çıkan zarflar, sandık kurulu başkanı tarafından yüksek sesle iki defa sayılır. İki sayım arasında fark olursa, üçüncü sayım yapılarak sonucuna göre işlem yapılır ve o seçimde kullanılan toplam zarf sayısı tespit edilir.

BU OYLAR GEÇERLİ SAYILACAKTIR

MADDE 44-
1- Evet mührünün, oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi

2- Evet mührünün sadece iki parti alanını ayıran çift çizgili bölgeye taşmış olması

3- Başka bir adayın alanına taşmamak kaydıyla, bir siyasi parti alanına birden çok Evet mührü basılması

SANDIK SONUÇ TUTANAĞI SADECE BİLGİSAYAR ÇIKTISI OLMALI VE BURUŞTURULMAMALI

MADDE 45-

SEÇSİS'ten elektronik ortamda alınan il genel meclisi, büyükşehir belediye başkanı, belediye başkanı ve belediye meclisi üyeliği seçimlerine ilişkin sandık sonuç tutanaklarında, her sandık için farklı sandık numarası ve barkod kaydı bulunduğundan, söz konusu tutanakların bilgisayardan sadece A4 (210x297 mm) formatında beyaz kağıda çıktısı alınır. Bu sebeple fotokopi ile çoğaltılmış tutanaklar kullanılamaz. Söz konusu tutanaklar ilçe seçim kurullarınca tarayıcıdan geçirileceğinden buruşturulmaması, katlanmaması, barkodun üzerinin herhangi bir şekilde çizilmemesi, ıslatılmaması vb. hususlara dikkat edilmesi gerekir. Bu nedenle sandık sonuç tutanakları imzalanıp, mühürlendikten sonra ilçe seçim kuruluna teslim edilinceye kadar katlanmadan sığabileceği poşet dosya içerisinde muhafaza edilmelidir.

ŞİKAYET VE İTİRAZ NEDİR?

Şikayet ve itiraz

MADDE 57- Seçmenler, sandık kurulu başkanlarının veya bu kurulların 298 sayılı Kanun'un verdiği yetkilere dayanarak yaptıkları işlemlere ve aldıkları tedbirlere ve bunlara benzer sair muamelelerine veya herhangi bir kimsenin 298 sayılı Kanun'un koyduğu yasak hükümlerine aykırı hareketlerine karşı bu işlemlerin, tedbirlerin, sair muamelelerin düzeltilmesi veyahut kanunun koyduğu yasaklara uymayanların, bu hareketlerinin önlenmesi maksadıyla müracaat edebilirler. Bu şekildeki başvuruya şikayet denilir.

Sandık kurulları veya kurul başkanlarınca verilmiş kesin olmayan kararlara karşı ilçe seçim kurullarına başvurulabilir. Bu başvurmaya da itiraz denilir.

Şikayet ve itirazlar bu kurullara veya başkanlarına veya sair görevlilere sözlü veya yazı ile 110. maddede gösterilenler tarafından yapılır (298/110, 112, 116, 119).

OY SAYIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Sandık Kurulu Başkanı, bir üyeyi sandıktaki zarfları vermek, iki üyeyi sonuçları yazmak ve 1 üyeyi de oy pusulularını masaya düzenli olarak yerleştirmekle görevlendirilebilir. (Madde 42)

Oy sayımını yüksek sesle başkan yapacak ve pusulunın ön yüzünü herkese gösterecektir. Çıkan oyun, sayım ve döküm cetveline ne şekilde yazıldığına dikkat edilmelidir.

Yukarıdaki bölümde belirtildiği üzere, bazı oyların geçerli sayılıp sayılmayacağı konusunda tartışma yaşanabilir. Başka bir adayın alanına taşmamak kaydıyla, aynı alana aynı mührün birden fazla basılması veya mührün dışarı taşması, oyu geçersiz kılmaz. Bu konuya özen gösterilmelidir.