Ankara ile Erivan arasında imzalanan iki protokol, başta ABD'de olmak üzere, Ermenistan dışında yaşayan Ermeni diasporasını da hareketlendirdi.


Diasporadaki ilk tepki “şok”, ikincisi “itiraz”, üçüncüsü ise protokollerin özellike “ortak tarih komisyonu” bölümünü engellemek için karşı atağa geçmek” oldu.


Zeynep Gürcanlı YAZIYOR

Protokollerde Türkiye'yi en çok memnun eden bölüm, Ermenistan Devleti'nin ilk kez, resmen, soykırım iddialarını kurulacak ortak bir komisyonda tartışmayı kabul etmesi oldu.

Komisyonun hayata geçmesi halinde, konu hükümetler tarafından değil, tarihçiler tarafından ele alınacak. Üstelik bu komisyona sadece Türk ve Ermeni tarihçiler değil, başta İsviçreliler olmak üzere, üçüncü ülkelerden de “bağımsız” tarihçiler katılacak.

Komisyonun vereceği karar bir tarafa, sadece kurulacak olması bile, Türkiye açısından büyük bir “diplomatik zafer”.
Çünkü ortada konuyla doğrudan ilgili iki ülkenin, Türkiye ve Ermenistan'ın “soykırım iddialarını karşılıklı tartışma” kararı varken, üçüncü ülke parlamentolarından Türkiye'yi kınayan ve suçlayan kararlar çıkması pek mümkün değil.

Bu da en çok, ABD Kongresi'nden Türkiye'yi kınayacak bir karar çıkarmayı isteyen ve buna çok yaklaşan Amerika'daki Ermeni lobisini etkiledi.

Dolayısıyla da, yaşadıkları “şokun” ardından Amerika'daki Ermeni lobisi derhal harekete geçti.

KONGRE'YE ERMENİ BASKISI BAŞLADI

ABD'deki Ermeni lobisinin en etkin kuruluşlarından Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) daha protokollerin açıklandığı gün ABD Kongresi nezdinde “karşı lobi” faaliyetlerine başladı.

ABD Kongre üyeleri ile tek tek temas kuran ANCA üyeleri, protokoller konusundaki “çekincelerini” anlatmaya başladılar.

ANCA'nın amacı, daha ortak komisyon kurulmadan, bir oldu-bitti ile ABD Kongresi'nden, birkaç hafta içinde “soykırım kararı” çıkarabilmek.

ANCA, protokollerle ilgili yaptığı açıklada, “Türkiye, Ermenistan'ı ekonomik ve diplomatik baskı altında tutarak, Ermeni halkının çıkarlarına aykırı koşulları kabul ettirmeye çalışıyor” iddiası yer aldı.

Amerikan Kongre üyeleri nezdinde yapılan girişimlerde ise, şu istekler yer aldı;
* ABD Başkanı, derhal Ermeni soykırımını tanıdığını açıklamalıdır
• Washington'daki Obama-Biden yönetimi, kurulacak tarih komisyonunu hiçbir şekilde desteklemediklerini açıklamalıdır.
• ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'yi verdiği sözleri yerine getirmemesi nedeniyle sorumlu tutmalıdır.
• ABD Kongresi derhal Ermeni soykırımını tanıdığına ilişkin bekleyen H.Res.252 sayılı kararı kabul etmelidir.
hürriyet