Ülke krizle boğuşurken, sattıkları her kilovat saat için devletten 30 kuruş isteyen doğalgazla elektrik üreten şirketler bugün elektriği piyasada 16 kuruşa satıyor. Üstelik 4 yıllık alım garantileri de yok.

İhaledeki rakamlar, 15 yıl boyunca birim fiyatı, yatırım maliyeti dahil 24.9 kuruştan elektrik satmayı taahhüt eden nükleer projesinden pahalı. Çoğu otoprodüktörün teklif ettiği fiyatta yatırım maliyeti yok.
TETAŞ'ın amacı bu ihale ile özel sektörden 7 milyar kilovat saat elektrik almaktı. Eğer birim fiyatı 19.1 kuruş olsa ödeyeceği para 1.3 milyar TL olacaktı. En yüksek fiyatta ise rakam 770 milyon TL artıyor.

Devlete şu anda elektriğin birim fiyatını 16-18 kr'den satan ve doğalgazla elektrik üreten özel sektör, TETAŞ'ın alım ihalesinde yüksekten uçtu. Öyle ki ihaleye teklif veren şirketler mevcut rakamın yaklaşık iki katına ulaşan fiyatlarla devlete elektrik satma peşinde. Türkiye Elektrik Taahhüt AŞ'nin (TETAŞ) önceki günkü elektrik alım ihalesine gelen teklifler fırsatçı yaklaşımı da ortaya koydu. Öyle ki teklif veren doğalgaz ve diğer termik yakıtla elektrik üreten 30 şirketten, 13 tanesi Türkiye'de faaliyet gösteren ve elektrik satan tüm santrallerin üzerinde bir fiyat ile kamunun karşısına çıktı.
Geçtiğimiz haftalarda 4 yıllık enerji alım ihalesi açan ve önceki gün teklifleri kabul eden TETAŞ, bu sırada doğalgaz ve diğer termik yakıtlı santrallerden alacağı elektriğin azami birim fiyatını 19.16 olarak belirledi. Ardından teklifler geldi, zarflar açıldı. Bir, iki teklif hariç sonuçlar şaşırtıcı oranda yüksekti. Öyle ki Türkiye'nin yıllardır şikayet ettiği ve bu yıl . itibarıyla devlete 1 kwh elektriği ortalama 10.4 Euro sent yani 23.96 kuruşa satan yap-işlet-devret (YİD) santrallerinin fiyatlarının bile üzerinde rakamlar teklif olarak sunuldu.

16 KURUSA SATANLAR 30 KURUŞ İSTEDİ
2009 itibarıyla baktığımızda Türkiye'de halen en pahalı elektrik üreten şirketlerin yap-işlet-devret santralleri olduğu görülüyor. Bu kapsamda faaliyet gc steren dört santralin kamuya sattığı elektriğin ortalama birim fiyatı 10.4 Euro sent/kwh yani 23.96 kuruş düzeyinde. Bu rakamlar da gösteriyor ki kamuya elektrik satmak isteyen bazı şirketler, en pahalı olarak kabul edilen 23.96 kuruştan elektrik satanlardan bile yaklaşık kilovat saatine 6 kuruş fazla satma derdinde. Oysa doğalgazla elektrik üreten bu şirketler bugün Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği çerçevesinde Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi'nde (PMUM) devlete elektriği 16-18 kr'den satıp para kazanıyorlar. Bu fiyattan hareket edildiğinde. 16 kuruşa kamuya elektrik satıp para kazananlar, kamuya dört yıl boyunca kilovat saati 14 kuruş daha pahalı elektrik satma niyetinde. Üstelik olasılık düşük ama teklifleri kabul edilirse bu dönem boyunca "müşteri bulacak mıyım" dertleri de olmayacak. Elektrik tüketiminin düştüğü ve doğalgaza paralel olarak temmuz ayından sonra fiyatlarda da bir
düşüşün beklendiği ortamda tüm bu risklerden de kurtulmuş olacak. Öte yandan ihaledeki rakamların nükleer santral için verilen ve 15 dolar sent ( 24.9 kr) olan birim fiyatın bile çok üzerinde gelmesi kamuya yakın çevreler tarafından 'fırsatçılık' olarak değerlendirilirken, konuya yakın çevreler söz konusu teklifleri veren şirketlerin yatırımlarını yıllarca önce tamamladığı ve herhangi bir finans yükünün üzerlerinde bulunmadığına da işaret ediyorlar. Şirketlerin savunması ise 'şartname şartlarının ağır olduğu' şeklinde.

29.80 kuruştan elektrik almak 770 milyon TL/ye mal oluyor
Edinilen bilgiye göre TETAŞ'ın bu ihaledeki amacı yaklaşık 7 milyar kilovat saat elektrik alımını özel sektörden yapmaktı. Eğer ihaledeki rakamlar TETAŞ'ın öngördüğü gibi 19 kuruş seviyesinde çıksaydı kamu 1.3 milyar TL'lik bir yük altına girecekti. Ancak ihalede gelen 29.80 kuruşluk en yüksek tekliften hareket edersek ve kurumun tüm alımını bu rakamdan yaptığını varsayarsak ortaya 2.1 milyar TL gibi bir rakam çıkıyor. Yani TETAŞ 770 milyon TL gibi ekstra bir yükün altına giriyor.

TETAŞ yüzde 20 kâr payı koydu ama yeterli olmadı

Elektrik fiyatının günlük olarak belirlendiği ve PMUM olarak ifade edilen Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi'ne ortalama 16 kr'dan elektrik satarak para kazanan doğalgazla elektrik üreten şirketlerin önceki günkü ihaledeki tekliflerine Enerji Bakanlığı üst düzey yönetimi de çok anlam veremedi. TETAŞ'in, PMUM'daki fiyatın üzerine yüzde 18-20'lik bir kar payı koyarak belirlediği azami birim fiyat olan 19.16 kuruşa en yakın iki teklif geldi. Bunlar da 19.50 kuruş ile Silopi Elektrik ve Altek Alarko'nun teklifi idi. Edinilen bilgiye göre TETAŞ yetkilileri ihalede oluşacak fiyatın 19.50 kuruşun altında olmasını ve kıyasıya bir rekabet yaşanmasını bekliyorlardı. Nitekim ihale öncesinde şartnamenin ağırlığından
yakman ve teminat istenmesini eleştiren özel sektörün talebi göz önüne alınarak daha önce iki yıl olarak belirlenen teminat miktarı bir yıla düşürüldü.

'DALGA GEÇER GİBİ'
Konuyla ilgili görüştüğümüz üst düzey bir yetkili gelen tekliflerin fırsatçılıktan da öte 'dalga geçer' gibi olarak yorumlarken, "ihale belli ki iptal edilecek. Türkiye gerçeklerini uygun bir ihaleye çıkıldı ve fiyat ona göre belirlendi. Eğer ihalede teklifler TETAŞ'ın azami birim fiyatı olarak açıkladığı 19.16 kr/kwh'nin altında gelseydi bugün TETAŞ yönetiminden hesap soruyor olacaktık. Oysa Teklifler mevcut fiyatın yüzde 40-50 üzerinde geldi. Bu kabul edilebilir bir şey değil" dedi.

Türkiye'de bu fiyatlardan elektrik üretip satan yok

http://www.haber3.com/news_detail.php?id=460782