Birleşmiş Milletler (BM), 2011'in sonunda Irak'ı terk edecek ABD güçlerinin ardından çalışanlarına barınak ve korunma sağlayacak 100 milyon dolarlık üst düzey bir güvenlik tesisi inşa etmeyi planlıyor. Yetkililer, tesisin inşaatının başlamasında yaşanan gecikmenin BM'yi ABD güçlerinin boşaltacağı bir tesisi kiralama veya satın alma düşüncesine ittiğini belirtti.



ABD'nin Irak'tan geri çekilme planları, BM'yi ülkede kalacak 500 çalışanının güvenliğini sağlamak için yeni güvenlik önlemleri geliştirme telaşına düşürdü. ABD kontrolünde bulunan Bağdat'ın merkezindeki “yeşil bölge” içinde genel merkezi bulunan BM, Bağdat'ta olduğu gibi diğer üç önemli bölge, Basra, Erbil ve Kerkük'te de ABD'nin sağladığı güvenliğe bağımlı.



Gelecek yıl ABD'nin geri çekilmesi sürerken, BM kendi güvenlik çalışanlarını ve ek yabancı güvenlik birimlerini devreye sokmaya çalışacak. BM'nin bu girişiminin maliyetinin 70 milyon doları geçmesi ve BM'nin Irak'taki misyonunun yıllık maliyetinin 150 milyon dolar bulması bekleniyor.



SİYASİ BELİRSİZLİK SÜRÜYOR

Iraklı liderlerin yeni hükümet kurulması aşamasında bir uzlaşıya varamaması, Irak'ın son aylarda siyasi şiddete maruz kalmasına neden oldu. Yaşanan şiddet, ABD Başkanı Barack Obama'nın askeri operasyonların sonunun geldiğini açıkladığı dönemde BM yetkililerini kendi kaderleri konusunda iyice endişelendirdi. Prensipte, BM ülkesine dönen yüz binlerce Iraklı mülteciye insani yardım yapmak ve ülkenin kalkınma çabalarındaki rolünü artırmak amacıyla Irak'taki varlığını sürdürmek istiyor.



Ancak BM'nin ülkede artan bir politik rol oynaması veya barış gücüyle ABD'nin askeri varlığının yerini doldurabilmesi pek olası gözükmüyor. Bu öneriyi getiren ABD'li General Raymond Odierno, “Iraklılar kendi işlerini yapmak konusunda çok daha istekli. Dışarıdan müdahale istemiyorlar. BM fazla yabancı kabul edilmese bile, dışarıdan gelenlerin grubunda yer alıyor” dedi.



BM'nin güvenlik artırma çabalarının esas amacı ABD yeşil bölgeyi terk ederken kendi çalışanlarının güvenliğini sağlamak. BM, şu an ABD'nin güvenliğini sağladığı Basra ve Kerkük'teki bölgesel karargâhlarının güvenliği için sorumluluk almak zorunda. Bu bağlamda, yetkililerin ülke içindeki ulaşımını sağlayan uçağa ek olarak helikopter takviyesi yapılacak.



GÜVENLİK HASSAS KONU

En üst düzey yetkililerinden biri olan Sergio Vieira de Mello'yu 2003 yılında 21 kişinin öldüğü Bağdat'taki genel merkezine düzenlenen saldırıda kaybeden BM için, güvenlik oldukça hassas bir konu. Saldırının yaşandığı dönemde, BM askeri koalisyondan bağımsız kalmak için yeşil bölgenin dışında kalan eski bir otel binasını kullanıyordu. BM, Kızıl Haç gibi uluslararası örgütleri hedef alan saldırıların devam etmesi üzerine çalışanlarının birçoğunu Irak'tan çekti.




O dönemden bu yana, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun zamanla örgütün Irak'taki misyonunu güçlendirdi ve seçimlerle Irak'ın bütünleşmesinde destekleyici rol almasını sağladı. BM, Bağdat'taki genel merkezini korumak için Fijili 200 barış gücü askerine bel bağladı. ABD öncülüğündeki koalisyon ise, yeşil alanın dışında güvenliğini sağladığı BM'nin Bağdat ve ülkenin geri kalanında güvenle seyahat etmesinden sorumluydu.



Buna rağmen, 2007 yılının Mart ayında Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile konferans verdiği binanın yakınında patlayan bomba, Ban'a Bağdat'ta çalışmanın zorluklarını hatırlattı.



ABD'nin geri çekilecek olması üzerine, Ban BM için süresiz kullanılacak bir tesis aramaya başladı. 2008'de, BM Genel Meclisi'nden bu plan için 100 milyon dolar talep etti ancak bir BM yetkilisi tesisin ABD güçlerinin çekileceği 2011'in sonuna yetişemeyeceğini belirtti.



ABD'nin geri çekilmesiyle Irak'taki hayatın kendileri için çok farklı olacağını bilen yetkililer, yeni bir tesis yerine, çekilen güçlerin boşaltacağı bir tesisini kullanılmasını önerdi. Maliyet verimliliği açısından bu görüşü savunan yetkililerden biri, “Yeşil bölge artık hiç olmadığı gibi” dedi.

Hürriyet