Avrupa'da bugüne kadar marjinal olaylar olarak gündeme gelen Müslüman düşmanlığı son aylarda politikacıların resmi söylemi haline geldi. Peki 50 yılı aşkın süredir Avrupa'da yaşayan Müslüman göçmenlerin minareleri, camileri, çarşafı neden şimdi sorun oldu? Siyaset bilimci Samim Akgönül, gelişmeleri üçüncü nesil göçmenlerin 1990'lı yıllardan itibaren farklı olma haklarını talep etmeye başlamasıyla açıklıyor. Akgönül'e göre, bunun Avrupa'nın kendi kimliğini sorguladığı bir döneme denk gelmesi İslam'ın görünürlüğüne (mimari, kılık kıyafet) karşı bir tepki yarattı. Hukuk sosyolojiyi genelde 20 yıl geriden takip ettiği için de bu tepkisel söylem bugün yasalar ve yasaklar haline geldi.
Ekonomik krizin etkisi oldu
Tabii 2008'den beri etkisini gösteren ekonomik kriz ve beraberinde getirdiği toplumsal çalkalanma da yabancı karşıtı söylemi besledi. Akgönül, “Böyle dönemlerde kamuoyunun korkularını kanalize edebileceği gruplar yaratılır. Bu kez hedef Müslümanlar oldu” diyor. Fransa'nın en önemli ırkçılık karşıtı örgütü SOS Racisme'in Başkanı Dominique Sopo da, “Avrupalı liderler krizin yarattığı sorunları unutturmak için yabancı düşmanı bir söylem geliştirdiler. Medya da bunu körükledi” yorumunu yapıyor.
İslam Konseyi harekete geçecek
Fransa'da Müslümanlar'ın en yüksek temsil organı olan Fransa İslam Konseyi, cami ve minare saldırıları karşısında tepkili, ama çarşafla ilgili çekinceli konuşuyorlar. Konseyin Başkan Yardımcısı Haydar Demiryürek, “Biz bu tarz giyim kuşamın Avrupa'da yayılmasını istemiyoruz. Ama bunun Müslümanlar'ı hedef gösteren yasalarla yasaklanmasını da tehlikeli buluyoruz” diyor.
Müslüman feministler memnun
Avrupa'da çarşaf yasağını tek destekleyenler ise feministler. Fransa'da Müslüman mahallelerdeki kadınların haklarını koruyan 'Ne Fahişe ne Bastırılmış' Örgütü'nün Başkanı Sihem Habchi, “Her hafta onlarca çarşaflı kadın arayıp yardım istiyor, avukat ya da kalacak yer talep ediyorlar. Yasaya bu kadınları kurtaracağı için tam destek veriyoruz” diyor.


Minare yasağıyla başladı
İsviçre'de kasımda düzenlenen referandumda minare inşa edilmesi yasaklandı. Ülkede yalnızca altı adet minare bulunuyor.
Başbakansız Belçika'da Flaman ve Valon milletvekilleri ilk kez oybirliği ile karar aldı ve 30-100 kadının giydiği çarşafı yasakladı.
Fransa'da meclis, “Çarşaf Fransız değerlerine aykırıdır” diyerek yasak öngören yasa tasarısını gündeme aldı. Yasak 6 Temmuz'da tartışılacak.
İtalya'da mayıs ayında ülkede ilk kez bir kadına çarşaf giydiği için ceza verildi. Polis, kimlik kontrolü için yüzünü erkek memurlara açmayı reddeden kadına 500 euro ceza verdi.
İspanya'da Barselona dahil dört kentte kamuya ait binalarda çarşaf giymek yasaklandı. Katalunya Meclisi de, dün özerk bölgenin geneline yasak getiren yasayı onayladı.
Fransa'da son altı ayda Müslüman mezarlıklara geçen yılın tamamından fazla saldırı düzenlendi. En son dün Strasbourg'da 18 mezar taşının üzerine yazılar yazıldı.
Fransa'da mayıs ayında bir kadın alış veriş merkezinde gördüğü bir kadının çarşafını çekip yırtarak kavga çıkardı.
Hollanda'da ırkçı Geert Wilders'in 9 Haziran'da yapılan seçimlerde partisi yüzde 15.5 oy aldı.

Kalaşnikofla saldırdılar
Fransa'daki iki bin camiinin 1500'ünü temsil eden Fransa İslam Konseyi'nin Bbaşkan Yardımcısı Haydar Demiryürek'e göre, 2010'un başından beri mezarlık ve camilere yapılan saldırı sayısı geçen yılın toplamını geçti. Saldırılan camiler arasında Troyes kentindeki küçük bir Türk camii de vardı. En önemlisi ise, bu yıl ilk kez bir camiye kalaşnikof silahla saldırıldı. Fransa'daki 2 bin camiiden 300'ü Türk camiisi.

Asimilasyon riski yok
Avrupa, bir patlama noktasına doğru mu gidiyor?
Avrupa'daki Müslümanlar diye tek bir grup yok. Kuzey Afrikalıların, siyah Afrikalıların, Türklerin, Asyalıların bir kader birliği içinde birlikte isyan edeceğini zannetmiyorum.

Başbakan'ın Avrupa'daki Müslümanlar için dile getirdiği asimilasyon riski gerçekten var mı?
1990 sonrası dünyada, bugünün ulaşım ve iletişim şartlarında asimilasyon diye bir tehlike kalmamıştır. Bu kişilerin anavatanlarıyla ilişkileri yüzde 100'dür ve kesilmesi istense bile mümkün değildir.

Avrupa'daki yabancı düşmanlığı “kendiliğinden geçecek” bir süreç mi?
Keşke, ama zannetmiyorum. Avrupa ip üstünde yürüdüğü bir sürece giriyor. Ben aslında biraz da bu yüzden Türkiye'nin AB'ye girmesini destekliyorum. Türkiye içindeki tartışmaların Avrupa'ya faydası olacağını düşünüyorum.

Samim Akgönül kimdir?
Yirmi yıldır Fransa'da yaşıyor. Strasbourg Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü. Azınlık tarihi ve hukuku konusunda uzman.

dipnot
Fransızlar'ın yüzde 70'i, İngilizler'in yüzde 57'si çarşafa karşı... Ancak Fransızlar'ın yalnızca yüzde 22'si, İngilizler'in ise yüzde 9'u çarşafla birlikte haç ve Davud yıldızının da yasaklanacağı bir yasayı onaylayacaklarını söylüyor.
Milliyet