Avrupa Birliği ülkeleri tarihlerinin ilk iflasını görmeye hazırlanıyor. Borçları toplamı 350 milyar euro’yu bulan Yunanistan’ı kurtarmak için Brüksel’de bir araya gelen 17 üyeli Euro Bölgesi’nin devlet ve hükümet başkanları, önceki gece 159 milyar euro’luk yeni bir kurtarma paketini devreye almıştı. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve bankaların da katkısıyla hazırlanan yeni paket, piyasaları rahatlatıp bir zafer olarak görülse de Yunanistan’ı iflastan kurtarmaya yetmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Bu durum 1999 yılından beri kullanımda olan euro için bir ilk olacak.
Bu konuda ilk sinyal ise uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’ten geldi. Fitch, Euro Bölgesi’nin Yunanistan’ın borç sorununa çözüm bulmak için ortaya koyduğu yeni plan neticesinde, Yunanistan için “kısmi temerrüt” notu belirleyeceğini bildirdi. Euro Bölgesi’nin yeni planı, bankalardan Yunanistan’ın borçlarının yeniden yapılandırılması, tahvil değiş-tokuşu veya ellerindeki tahvillerin daha düşük fiyatlı geri alımı gibi yollarla milyarlarca euro katkı öngörüyor.
Fitch, bu durumun, bankaların zararı anlamını taşıdığını, bunun da Yunanistan’ın kredi notunu “kısmi temerrüt” yapacağını ifade ederek, bu kredi notunun, Yunanistan’ın, bankalara yeni tahviller ihraç etmesi durumunda, yükselebileceğini belirtti. Ancak yeni tahviller, Euro Bölgesi hükümetlerinin garantisi altında olacak. Fitch Yunanistan’ın kredi notunu 13 Temmuz’da CCC’ye indirerek ‘çöp’ seviyesine düşürmüştü. Kısmi temerrüde düşen ülke iflas durumunda sayılıyor.

Birkaç günlük iflas...
Fitch bankaların ve finans kuruluşlarının kurtarma paketine dahil olarak yüzde 21 civarında bir kayıpla karşı karşıya olacaklarını belirtti. Kurtarma paketine göre, Euro Bölgesi ülkeleri ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Yunanistan’a 109 milyar euro’luk kredi sağlayacak. Bankalar ve özel finans kuruluşları da kurtarma paketine 50 milyar euro’luk katkıda bulunacak. Bu miktarın 37 milyar euro’su ellerinde Yunan tahvilleri bulunan bankaların ‘gönüllü’ katkısı, 12 milyar euro’luk kısmı ise borç itfasından oluşacak. Gönüllü katkı, Yunan tahvillerini 30 yıla kadar vadeli yeni tahvillerle değiştirmek, faiz indirimi veya tahvilleri Yunanistan’a ucuza geri satmak şeklinde gerçekleşebilecek. Bankalar bu yılla Yunanistan’ın 3 yılda 54 milyar euro, 2020 yılı sonunda ise 135 milyar euro kazançlı çıkmasını sağlayacak.
Uzmanlar, Euro Bölgesi ülkelerinin iflas durumunun sadece birkaç gün sürmesini umuyor. Borç krizindeki iki diğer ülke olan İrlanda ve Portekiz’in de Yunanistan durumuna düşmemesi için kredilerin vadesi 7.5 yıldan 15 yıla çıkartılırken, faizler de yüzde 4.5’te yüzde 3.5’e indirildi.
Ancak geçen yılki 110 milyar euro’luk kurtarma paketinin yetmediğini hatırlatan bazı uzmanlar temkinli. Yatırım bankası Morgan Stanley, paketin Yunanistan’a zaman kazandırdığını belirten bilgi notunda, “Anlaşma orta derecede pozitif. Bunu borç krizinin çözümü olarak değil, ileriye doğru atılmış bir adım olarak kabul ediyoruz” dedi.

Avrupa bankaları   20 milyar euro zarar yazacak
Avrupa Birliği liderler zirvesinde üzerinde anlaşılan Yunanistan için yeni kurtarma paketine katkıda bulunacak bankaların, 20.6 milyar euro kaybedebileceğini belirtiliyor. Bankalar gönüllü olarak zarar yazma konusunda anlaşmalarıyla, ellerindeki Yunan kağıtlarının değerini, tahvil değişimi ve borç geri alımı programlarının parçası olarak yüzde 21 oranında azaltacak.
Avrupa Bankacılık Otoritesi’ne göre, Avrupa’nın 90 büyük bankası yaklaşık 98 milyar euro Yunan borcunu elinde bulunduruyor. Bu çerçevede, BNP Paribas’ın yaklaşık 1 milyar euro, Societe Generale’in 500 milyon euro, Deutsche Bank’ın 317 milyon euro, Credit Agricole’un ise yaklaşık 138 milyon euro zarar yazacağı ifade ediliyor.

‘Temerrüt önemli değil, not zahiri’
Avrupalı liderler önceki gece hazırlanan 159 milyar euro’luk kurtarma paketiyli birlikte Yunanistan’ın iflas riskini de göz önüne aldıklarını belirtmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının Yunanistan’ın kısmi temerrüte düştüğü açıklamasını yapabileceğini, bu durumda Avrupa Merkez Bankası’nın likidite sağlayarak Yunan bankalarının zor duruma düşmesinin de önüne geçeceğini açıkladı. Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu ise, uluslararası para piyasalarının Yunan ekonomisini ‘kısmi temerrüt’ kategorisine düşürüp düşürmeyeceği konusunun önemi olmadığını çünkü Yunan ekonomisine asıl güvenceyi verenin AB ülkeleri, AB Merkez Bankası ve IMF olduğuna dikkat çekti.

Fıçıya ‘taban’ oldu
Yunan mevduat sahiplerinin ‘kısmi temerrüt’ gibi verilecek olası ‘not’ların zahiri olduğu konusunda güvenceler veren Papandreu, sert ekonomik önlemlerle mücadele eden Yunan halkından ‘rahat etmelerini’ istedi ve özelleştirmeler dahil ülkede yapılacak ekonomik reformların sayesinde Yunan ekonomisinin düzlüğe çıkacağını söyledi. Papandreu, “zirvede alınan kararlarla Yunan halkının iflasın kabusundan kurtulduğunu ve artık geleceğe iyimserlikle bakabileceğini” ifade etti. Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Evangelos Venizelos da, “Brüksel’de alınan kararlarla Yunanistan’ın borç fıçısının dibine bir taban yerleştirildiği” yorumunda bulundu.
 

Milliyet