İran'ı uranyum takası konusunda ikna eden Türkiye ve Brezilya bu ortaklığı taçlandırıyor. Başbakan Erdoğan'ın Brezilya ziyaretinde Türkiye'nin kendi uçağını üretmesi için dev bir adım atıldı

İran'ı uranyum takası konusunda ikna eden Türkiye ve Brezilya siyasi alandaki ortaklığını ekonomiye de taşıyor. Tarihinde ilk kez Başbakan düzeyinde Brezilya'ya çıkarma yapan Türkiye, bu ülkeyle ticari ortaklığını pekiştirecek bir dizi anlaşmaya imza attı. Mutabakata varılan konular arasında dünyanın üçüncü büyük havayolu şirketi olan Brezilyalı Embraer şirketi ile ortak uçak üretimi de var. Başbakan Erdoğan'ın 7 bakan ve 150 işadamıyla yaptığı ziyarette varılan anlaşma hayata geçtiği takdirde, iki ülke başta TAİ olmak üzere tüm yerli kuruluşları ve özel sektörünü de işin içine katarak Türkiye'de uçak yapımına başlayacak.

SADECE AR-GE İÇİN 1 MİLYAR DOLAR

Sao Pauolo'da havacılık alanında atılan dev adımla ilgili bilgi veren Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım “Cumhuriyet'in 100. yılı olan 2023'de yerli uçaklar uçuşa geçecek” dedi. Projenin maliyeti hakkında da bilgi veren Yıldırım, işin sadece Ar-Ge kısmı için 1 milyar dolarlık bir kaynağa ihtiyaç olduğunu aktardı. Mevcut bir modelin imalatının kolay olduğunu dile getiren Yıldırım, 2023 diye hedef koyduklarını ve o tarihe gelmeden bu işi bitirmek istediklerini söyledi. Dünya havacılık piyasasının 3.2 trilyon dolar olduğundan söz eden Yıldırım, Türkiye'den 2.5 saatlik uçuşla 50'den fazla ülkeye ulaşılabileceğini belirterek, Türkiye'nin lojistik ve stratejik üstünlüğünün değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

1995'TE YANIT VERİLMEMİŞ

Bakan Yıldırım Embraer şirketinin 1995 yılında Türkiye'ye işbirliği teklifinde bulunduğunu, ancak dönemin hükümetinin şirketin teklifini yanıtsız bıraktığını ifade etti. Türkiye'de uçak yapımının 1911 yıllarına gittiğini hatırlatan Binali Yıldırım, 1925'te devlet eliyle, 1940'ta Nuri Demirağ'ın öncülüğünde yapılan çalışmalara atıf yaptı. Yıldırım, iç ve dış güçler yüzünden bunların devam ettirilemediğini kaydederek, “O devam ettirilseydi bugün Embraer'in önünde olacaktık” dedi. Embraer uçak fabrikasına Erdoğan'ın yaptığı ziyaretin bu doğrultuda olduğunu belirten Binali Yıldırım, Brezilya tarafına Türkiye olarak yeni bir teklif sunduklarını, Başbakan Erdoğan ile Lula'nın imzaladığı 'Stratejik İşbirliği Eylem Planı'nın da müşterek model yapımı da dahip geniş kapsamlı bir işbirliğini içerdiğini anlattı. Yıldırım “Teklif yaptık. Uçak yapalım, riski paylaşalım dedik” diye konuştu.

868 milyar dolarlık çağrı

İş forumunda konuşan Brezilya Sanayi Bakanı Miguel Jorge, Devlet Başkanı Lula Da Silva'nın Kongre'den geçmeyi bekleyen 868 milyar dolarlık atılım projesi için Türk müteahhitlere çağrı yaptı. Jorge, 2 milyondan fazla konutun yapımı, yol, liman projeleri ve enerji alanında yatırımı öngören atılım planı için, “Türk firmalarıyla gerekli irtibatları birlikte sağlaya-biliriz” dedi.

Rusya'dan selam geldi

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İran-Türkiye-Brezilya arasındaki uranyum takası mutabakatının, uygulamaya geçirilmesi halinde önemli bir ilerleme getireceğini söyledi. “Bu adımı selamlıyoruz” diyen Lavrov, “Müzakerelerin yeniden başlatılma imkanı doğdu” diye konuştu.

Ortak çağrı: İran'a ikide bir yaptırımı gündeme getirmeyin

Nükleer takas anlaşmasının mimarları Erdoğan ve Lula, İran'a yaptırım isteyen ülkelere 'Barış istiyoruz' çağrısı yaptı

Başbakan Erdoğan ve Brezilya Devlet Başkanı Lula Da Silva İran'la yapılan mutabakatı görmezden gelen ve yaptırımı gündeme getiren ülkelere kararlı ve net mesajlar verdi. Başbakan Erdoğan ve Lula Brezilya'nın başkenti Brasilia 'da yaklaşık 2 saat görüştü. Görüşmeden sonra iki lider 17 Mayıs'ta imzalanan uranyum takası anlaşması ile ilgili kararlı açıklamalar yaptı.

“Bizler bu mutabakatın arkasındayız. Attığımız adım bilinçlidir, Bir inanca dayalıdır” diye konuşan Erdoğan “Kimler bu konuda konuşuyor diye baktığımızda, çevremizde nükleer silah istemiyoruz diyenlerin hepsinde var” dedi.

BARIŞ İSTİYORUZ

17 Mayıs'ta yapılan 10 maddelik uranyum takası anlaşmasının takviminin şu anda işlediğini belirten Erdoğan, “takvim çalışıyor. Yaptırımların ikide bir de gündeme gelmesini doğru bulmuyoruz” dedi.

Lula Da Silva da İran'a yaptırım uygulama konusunu gündeme getiren ülkelere sert cevap verdi. Geçtiğimiz yıl ekim ayında İran'ın nükleer enerji konusunda yapılması istenenleri son anlaşmada yerine getirdiklerini ve beklentilere çok yakın bir anlaşma imzaladıklarını kaydetti. Silva şunları söyledi: ”BM ve Atom enerjisi Kurumu'nun yapması gerekenleri biz yapmışken bu dökümanlar neden kabul edilmiyor? 7 günde mektup gönderecekler 30 günde de az gelişmiş uranyumu gönderecekler. İstenen buydu ve bu sağlandı Biz barışı sağlamak istiyoruz.”

Embraer özel jet tahsis etti, brifing verdi

Başbakan Erdoğan, Brezilya gezisi sırasında Airbus ve Boeing'den sonra dünyanın en büyük üçüncü uçak fabrikası olan Embraer fabrikasını gezdi. Şirket yönetimi, ziyarete verilen önemden dolayı Erdoğan'a özel jet tahsis ederek, 200 kilometre uzaklıktaki fabrikaya götürdü. Embraer yönetimi Erdoğan'a “Böylece uçağımızı da test etmiş olursunuz” dedi. Embraer 195 tipi jetle fabrikaya giden Erdoğan ve beraberindekilere burada 3 boyutlu brifing sunuldu. Brifing sonrası bir açıklama yapan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, parça yapımından bir modelin ortak yapımına kadar birçok alanda işbirliğinin söz konusu olduğunu söyledi.

Erdoğan, El Turco'ları ve Abdurrahman Efendi'yi andı

Başbakan Erdoğan Türkiye-Brezilya İş Forumu'ndaki konuşmasına “El Turco” lakaplı Brezilya'ya yüzyılın başında yerleşen Osmanlı vatandaşlarını anarak başladı. Erdoğan konuşmasında, Osmanlı İmparatorluğu ile Brezilya arasında ilk teması kuran Abdurrahman Efendi'yi de hatırlattı. Başbakan Erdoğan olayı şöyle anlattı: “1800'lü yıllarda Bağdat Kadısı Abdurrahman Efendi'nin de içinde bulunduğu iki Osmanlı gemisi rotasını kaybederek, Rio sahillerine yanaşmış ve burada büyük bir misafirperverlikle karşılanmışlar. Yerliler arasında çok sayıda Müslüman olduğunu Abdurrahman Efendi büyük şaşkınlıkla müşahade etmiş. Rio'daki Müslümanlar da ilk kez beyaz tenli bir Müslüman ile karşılaşmanın şaşkınlığını yaşamışlar. Yerlilerin kendisinden öğretmenlik yapma teklifini geri çevirmeyen Abdurrahman Efendi, burada kalmış, evlenmiş ve hatıralarını da yazarak Brezilya -Türkiye dostluğuna önemli bir sayfa atmıştır. Bir buçuk asır önce iki ülke arasında başlayan bu temasların ileri boyutlara taşınamadığını da ne yazık ki böylece müşahade ediyoruz.”

FIESP nişanı aldı

Brezilya'ya 7 bakan ve 150'den fazla işadamıyla çıkarma yapan Başbakan Erdoğan'a “Yeni bir dönem başlıyor” dedi. Erdoğan'a iş forumunda Brezilya Sanayi Bakanı Miguel Jorge tarafından Sao Paulo'nun altın haritasını içeren FIESP nişanı takdim edildi.