Musul operasyonu öncesinde gündeme gelen 'Türkiye'nin Irak'ta işi yok' sözleri, dün Ankara'nın taleplerinin yerine getirilmesiyle 'Türkiye'siz Irak düşünülemez'e dönüştü. Diplomasi kaynaklarına göre, 'Askeri operasyona katılmadan, Türkiye'nin talep ettiği maddeler yerine getiriliyor.'

İBADİ FRENE BASTI

Önce Irak Başbakanı İbadi'nin daha sonra da ABD'nin ''Türkiye, Irak hükümetinin onayı olmaksızın Başika'da ve Musul operasyonunda rol alamaz" sözleri, yerini "Türkiye, Irak devletinin isteğiyle Başika'da" açıklamalarına bıraktı. Irak'ın Şii koalisyon lideri Başbakan İbadi, Başika'dan rahatsız olduğunu söylerken, şimdi Türk Dışişleri heyetini Bağdat'da misafir ederek Musul'un geleceğini Türkiye ile görüşmeye başladı.

HAŞDİ ŞABİ GİREMEDİ

Türkiye, görünüşte Musul'un DEAŞ'tan kurtarılmasına yönelik kara ve hava harekatına katılmıyor, ancak talepleri bir bir yerine getiriliyor. Musul operasyonuna Irak ordusu eşliğinde katılmak isteyen İran yanlısı ve Şii Haşdi Şabi milisleri, Türkiye'nin 'Mezhep çatışması yaşanır, Haşdi Şabii Musul'a giremez' uyarısının ardından kente 40 km mesafede durdu. Irak ordusu içindeki bayrağıyla birlikte boy gösteren Haşdi Şabi unsurları, ayrılmak zorunda kaldı. Bağdat yönetimi de, Musul operasyonunda Haşdi Şabi yerine Musullu Sünni Arap milisler olan Nevader Ninova ve Ninova Aslanları gruplaryla irtibat kurdu.

MUSULLULAR DİRENİYOR

Türkiye, başından beri Musul'u, yine Musul'da yaşayan etnik ve mezhep gruplarının kurtarması gerektiğini vurguladı. Irak ordusu, Türkiye'nin Başika kampında yetiştirdiği ve Ninova Bekçileri adını alan 4 bin Arap, Türkmen ve Kürt'ten oluşan milis gücünü operasyonun asli unsurlarından biri olarak kullandı. Aynı şekilde, Türkiye'nin isteğine uygun olarak Peşmerge, operasyonda etkin bir rol aldı.

BAĞLANTI KORUNACAK

Musul operasyonu, kentte 1.5 milyon sivil halk yaşarken başladı. Türkiye, DEAŞ'tan kurtarma adı altında kent nüfusunun demografik yapısının değiştirilmesine karşı çıktı. Bu kapsamda, kentin hemen bir kaç kilometre ötesine çok sayıda kamp kuruldu. Böylece Suriye'deki iç savaş sırasında yaşandığı gibi şehirlerini terk eden Suriyelilerin Türkiye ve AB ülkelerine yerleşmesi ve bir daha dönmemesinin önüne geçildi. Göç yaşansa da operasyon sonrası, Musullular evlerine geri dönecek ve kentin Türkiye ile tarihi ve demografik bağlantısı korunacak.

TEYAKKUZ HALİNDE OLUNMALI

Musul'da yaşanan gelişmeleri değerlendiren Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ortadoğu Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, 'Yaşanan gelişmelerin Türkiye'nin Musul masasında olduğunu gösterdiğini söyledi. Prof. Sofuoğlu, "Musul'da Türkiye'nin öncelikleri kabul ediliyor. Bu da Türkiye'nin masada olduğunun göstergesidir. Yine de teyakkuz halinde olmalı. Çünkü Irak ordusunun içindeki militanik Şii yapılanmalarının bölgenin Sünni sakinlerini rahatsız edip kaçırması ve yerlerine Bağdat'ta olduğu gibi Afganistan ve İran'dan getirilecek Şiilerin yerleştirilerek kent yapısının değiştirilmemesi takip edilmeli. Kentin etrafına kurulan göçmen kampları ve Başika askeri kampı bu açıdan çok önemli" diye konuştu.

SELİM EFE ERDEM / Star