Serpil Çevikcan

Türkiye gündemi, 17 Aralık'taki operasyon depremi ile sarsılırken, dün sabah saatlerinde Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan açıklama çok dikkat çekiciydi.

Genelkurmay'dan yapılan 6 maddelik açıklamada, söz konusu soruşturma çerçevesinde TSK'yı ilgilendiren bazı yazı ve yorumlara dikkat çekilerek Türk Silahlı Kuvvetleri'nin anayasa, kanunlar, hukukdevleti ve demokrasi prensiplerine bağlı olarak görevini ifa ettiği belirtilerek, şöyle denildi:

"Bu kapsamda, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bazı emekli ve muvazzaf personeli ile ilgili olarak yürütülen soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde, hukuka ve yargı bağımsızlığına saygı çerçevesinde hareket edilmesine büyük özen gösterilmiş, öncelikle Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kurumsal kimliğinin olumsuz etkilenmemesi amaçlanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ile ilgili adli süreçler, ilgili mevzuattan kaynaklanan görev ve sorumluluklar kapsamında takip edilmiş, hukuka uygunluğu konusunda tartışmalara ve farklı yorumlara neden olan işlem ve uygulamalar devletin en üst karar organlarına ve en yetkili makamlarına sürekli bildirilmiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri, hiçbir şekilde siyasi tartışmaların içerisinde yer almak istememektedir. Bununla birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kurumsal kimliğini ve personelinin hukuki durumunu ilgilendiren konulardaki gelişmelerin hukuk devleti ve hakkaniyet ilkelerine bağlı kalınarak sonuçlandırılmasının yakından takip edilmesine devam edilecektir."

Genelkurmay'ın açıklamasının son bölümünde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin hiçbir biçimde siyasi tartışmaların içinde yer almak istemediği belirtildikten sonra "Bununla birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kurumsal kimliğini ve personelinin hukuki durumunu ilgilendiren konulardaki gelişmelerin hukuk devleti ve hakkaniyet ilkelerine bağlı kalınarak sonuçlandırılmasının yakından takip edilmesine devam edilecektir" ifadesinin vurgulanması dikkat çekti.

Açıklama niye yapıldı?

Açıklamanın yapılmasının ardından Ankara kulislerinde TSK'nın çok tartışmalı olan söz konusu soruşturma sürecine yönelik, üstelik siyasi tartışmalara hiçbir biçimde girmek istemediğini de vurguladığı bir duyuruyu yapması, bunun perde arkasına bakmayı zorunlu kıldı.

Ankara kulislerine yansıyan bilgiler, açıklamaya giden sürecin 2004 MGK kararının basına yansımasıyla başladığını ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi başdanışmanı, Ak Parti Ankara Milletvekili Yalçın Akdoğan'ın "Orduya kumpas kurulduğu" yolundaki ifadelerinin de yer aldığı yazısıyla hızlandığını gösteriyor. Başbakan Erdoğan'ın en yakınındaki birkaç isimden biri olan Akdoğan'ın, hükümete kurulmaya çalışılan kumpasın, geçmişte orduya da kurulduğu yolundaki bu mesajının, hükümetin olaya bakışını açıkladığına şüphe yok.

Hükümet, kendisini hedef alan operasyonda, delil üretimi, tapelere eklemeler yapılması, bilgilerin basına sızdırılması gibi yöntemlerin uygulandığını ısrarla söylüyor.

MGK ve 4'lü zirve

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel'in, bugüne kadar siyasi tartışmalarda taraf olmaktan özellikle imtina etmeye çalışmasına karşın Ergenekon ve Balyoz gibi TSK personelinin yargılandığı davalar konusunda hem uzun tutukluluk ve uzun yargılama hem de hukuka uygun işlem ve uygulamalara ilişkin hassasiyetini ilgili makamlarla paylaştığı biliniyor. Ankara kulislerine yansıyan bilgilere göre, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, son soruşturma çerçevesinde yaşanan tartışmalar ışığında hassasiyetlerini önceki gün gerçekleştirilen Milli Güvenlik Kurulu zemininde de paylaşıyor. Özel'in, TSK'nın her düzeydeki çok sayıdaki personelinin yargılandığı davalarda delil üretimi, tapelere eklemeler yapılması, bilgilerin basına sızdırılması iddiaları, kamuoyunun algısının yönlendirilmeye çalışılması ve suçun şahsiliği ilkesinin ihlal edilmesi gibi başlıkları, bu konudaki farklı hukuki yorumları gündeme getirdiğine kuşku yok.

Org. Özel'in devletin zirvesinin buluştuğu MGK'da konuya ilişkin hassasiyetini yeniden dile getirdiği ve bu çerçevede yürümekte olan davaların yeniden gözden geçirilmesi beklentisini dillendirdiği belirtiliyor. Özel'in delillerin hukukiliği konusunda geçmişte yapılan uyarıların mahkemelerce dikkate alınmadığını vurguladığı da kaydediliyor.

Kulislere yansıyan bilgilere göre, konu, Milli Güvenlik Kurulu zemini dışında da Özel tarafından dikkate sunuldu. Orgeneral Özel, aynı gün, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Adalet Bakanı'nın yer aldığı toplantıda 17 Aralık operasyonunun ardından soruşturma yöntemleri ile ilgili yaşanan tartışmalardan hareketle, "yeniden yargılama beklentisini" iletiyor.

Başbakan'ın bilgisi dahilinde

Edinilen bilgilere göre, Genelkurmay Başkanı Özel, aslında bir süredir dünkü açıklamanın hazırlığını yapıyor. Özel'in, dün kamuoyuna duyurulan TSK açıklamasının Başbakan Erdoğan'ın bilgisi dahilinde yapıldığını da belirtmek gerekiyor.

Ankara'da Genelkurmay açıklamasının esas itibariyle 2 mesajının olduğu vurgulanıyor. Bunlardan birincisi Ergenekon ve Balyoz gibi davalarda mahkeme tarafından suçlu bulunan ya da tutuklu olarak yargılanan TSK personelinin yeniden yargılanması, durumlarının tekrar gözden geçirilmesi beklentisi. Yeniden yargılamanın delillerin hukukiliği, yargısız infaz, soruşturma yöntemleri dikkate alınarak gerçekleştirilmesi.

İkincisi, açıklamanın bütününe hakim olan TSK'nın "siyasetin dışında" kalmaya gösterdiği özenin vurgulanması. Genelkurmay, böylece eskiden bu yana bu davalarla ilgili gündeme getirdiği "usul" ve "esasa" ilişkin görüşlerini bir yandan güncellerken, diğer yandan 17 Aralık operasyonu ile başlayan tartışmanın siyasi boyutunun tamamen dışında olduğunun altını çiziyor.

Dünün önemli tartışma konularından biri de İstanbul'da yürütülen soruşturma kapsamında çıkartılan gözaltı kararlarının uygulanmamasıydı. İddialardan biri de gözaltı kararının savcılık tarafından emniyetin yanı sıra jandarmaya gönderildiği, ancak jandarmanın talimatı yerine getirmediğiydi.

Edindiğim bilgiler, bu yönde bir tebligat yazısı hazırlandığı ancak bunun gereği için jandarmaya hiç gönderilmediği yönünde.

Özel'den Erdoğan'a: Komutanlara da aynı kumpas kuruldu

Org. Özel, bakan çocuklarının evine para sayma makinesi getirenlerin, Ergenekon ve Balyoz'da da aynı taktiği kullandığını söyledi.

17 Aralık operasyonunun ardından özellikle hükümet çevrelerinden yükselen "Komplo" ve "Kumpas" iddialarına bir yorum da Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel'den geldi. Edinilen bilgilere göre, önceki gün MGK toplantısına verilen arada Başbakan Erdoğan'la sohbet eden Özel, İstanbul merkezli operasyona da değindi. Bu operasyonda bakan çocuklarının evine para sayma makinesinin getirildiğini ve orada bulunmuş gibi bir hava oluşturulduğunu hatırlatan Genelkurmay Başkanı, askerlere yönelik operasyonlarda da askerlerin evlerine, bürolara ve dosyalara bazı şüpheli malzemelerin eklendiği iddiasını dillendirdi. Orgeneral Özel'in bir başka sitemi Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın soruşturma için "Sabah 5'te evlere gelmelerine gerek yoktu. Çağırsalardı gelirlerdi" sözleri üzerineydi. Ergenekon ve Balyoz soruşturmaları sırasında komutanların evlerine de sabah 5'te baskın yapıldığını ifade eden Özel, "O dönem kimse ses çıkarmadı. Herkese aynı adalet olmalı" ifadesini kullandı. Sohbette, "TSK'nın siyaset dışı" olduğunun üzerinde duran Orgeneral Özel, Erdoğan'ın Başdanışmanı Yalçın Akdoğan'ın üç ayaklı operasyon için yaptığı "Orduya da kumpas kuruldu" yorumunu hatırlattı. Özel, "TSK personelinin de haksız ceza aldığına dair rahatsızlık oluştu. Bu, moral ve motivasyonu olumsuz etkiliyor. Tek istediğimiz hakkaniyet. Bu işi takip ediyoruz, etmeye de devam edeceğiz" mesajını verdi.

Buket GÜVEN

Turkiye ve Milliyet Gazetesi