Aydın AYAYDIN / VATAN


Teşvik paketinde eğitim nerede?

Hükümetin teşvik ve istihdam paketi bizzat Başbakan Erdoğan tarafından açıklandı. Hükümetin son derece iyi niyetle hazırladığı teşvik ve istihdamla
ilgili düzenlemeler acaba beklenen sonucu verir mi? Ciddi endişelerim var. Kaldı ki gerek teşvik ve gerekse istihdamda asıl önemli katkıyı sağlayacak 'EĞİTİM' sektörünün kapsama alınmaması büyük eksiklik.

Pakette Türkiye 4 bölgeye ayrılmış. Bölgeler sosyo-ekonomik gelişme endeksine göre belirlenmiş. Güneydoğu ve doğu illerini kapsayan 4'üncü bölge, gerek vergi ve gerekse SSK primi açısından en önemli avantajlara sahip. Ancak bölgeye Batı Karadeniz'den bazı illerle Doğu Karadeniz illerinin dahil edilmiş olmasının doğu ve güneydoğuya yatırım gelmesini engelleyip engellemeyeceğini zamanla göreceğiz. Bu bölgeye dahil edilen bazı Karadeniz illerinin doğu ve güneydoğu illeri gibi yatırımdan nasibini almamış oldukları gerçektir. Ancak bu bölgede terör riski olmadığı için yatırımcının doğu ve güneydoğu illeri yerine bu illeri seçmesi olasılığı mantıklı geliyor. Sonuçta doğu ve güneydoğu, terör riski dikkate alınıp, daha da ayrıcalıklı kılınabilirdi. Böylece işsizlikten bunalmış doğu ve güneydoğu illerinde istihdam için belki daha ciddi bir adım atılmış olurdu.

Gelir ve Kurumlar Vergisi'ndeki indirimden en çok yararlanacak 4. bölgeye 7 yıllık indirim süresi yetecek mi? Bence hayır. Fabrika veya hastane yatırımı yapacak bir işadamı, zaten yatırım bedelinden 5 veya 6 yıl, amortismandan vergi ödemez. Yatırım dolayısıyla zaten vergi ödemeyecek bir işadamı için vergi muafiyeti çok büyük katkı olarak görülmemeli. İstihdam için bence yapılması gereken, işveren üzerinde büyük yük olan SSK priminin aşağı çekilmesi. En sağlıklı yol bu.

Eğitim nerede?

Teşvik ve istihdam paketinde eğitim yok. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde terörden ve töreden kurtulmanın yolu eğitimden geçer. Yaşanan sıkıntıların kaynağı eğitimsizliktir. Bu bölgelerin kalkınması arzu ediliyorsa, öncelikli yatırım alanı eğitimdir. Gerek okul öncesi eğitime gerekse ilk ve orta dereceli eğitim kurumlarına ve üniversiteye girişte eşitsizliğin giderilmesine katkısı olacak dershanelere de yatırım yapılması gerekir. Bölgeye eğitim alanında yatırım yapacaklara devlet başta arazi desteği ve SSK prim ile vergi muafiyeti sağlamalıdır. Eğitim alanında yatırım yapılmadan bölgenin ekonomik ve sosyal anlamda gelişmesi mümkün değildir. Hükümet teşvik ve istihdam paketine mutlaka eğitimi de dahil etmelidir.


vatan