Mine Özdemir

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 15 Eylül'de katıldığı bir televizyon programındaki, "Ben TEOG olayını istemiyorum ve bunu da artık yanlış buluyorum. TEOG'un kaldırılması lazım" sözlerinin ardından TEOG kalkar mı, tartışmaları başladı. Erdoğan, ABD'ye gitmeden önce yaptığı açıklamada, "Başbakan ile bu konuyu etraflıca görüştük ve uygulamaya girmesi konusunda herhangi bir mani yok. Temenni ediyorum ki hemen, süratle bunu ülke gündeminden çıkarmak, bütün aileleri, yavrularımızı rahatlatacaktır. Bizim bu konuyu gündemimizden çıkarırken çocuklarımızın daha çok okul derslerine yönelmelerinin önünü açmamız ve yarışı okullarında yapmasını sağlamamız çok daha isabetli olacaktır" dedi.

Ardından MEB'den konuyla ilgili bir çalışma grubu oluşturulduğu, çalışma verilerinin Erdoğan'ın onayının ardından kamuoyuyla paylaşılacağını bildirildi. Şimdi 8. sınıfta okuyan ve gelecek yıl liseye girmeye hazırlanan öğrenciler başta olmak üzere veliler ve eğitimciler, Bakanlıktan gelecek açıklamaya kilitlenmiş durumda. Bir taraftan da sınav kalkar mı, kalkarsa liselere yerleştirme nasıl olur, sorusuna cevap aranıyor. Biz de konuyla ilgili öğrencilerin, velilerin, sendikaların ve eğitimcilerin görüşlerini aldık. Kendilerine "Sınav kalkarsa en sağlıklı sistem ne olur? Her okul kendi sınavını yaparsa, nota ya da ikamete dayalı bir yerleştirme olabilir mi" sorularını yönelttik.

'Oldu bittiye getirilmemeli'

Eğitim Sen eski Genel Başkanı Alaaddin Dinçer: TEOG kalkmalı. Merkezi yerleştirme sınavları öğrencilerin hayatını olumsuz etkiliyor. Ne eğitim nitelik kazanıyor ne de yetişen çocuklar nitelikli oluyor. O nedenle kalkmalı. Bazı okulların kontenjanları sınırlı. Örneğin fen liselerinin 45 bin civarında. Bu liselere bütün çocukları göndereceğiz demek mantığa uygun düşmüyor. 1,2 milyon öğrenciniz var, o zaman ne olacak? Bunların yüzde 11-12'si önceki TEOG sisteminde imam hatip liselerine yerleşiyordu, geriye kalanın büyük bir bölümü Anadolu, meslek liseleri ve açıköğretime gidiyordu. Böyle bir sistemde eleğin altında kalanlar büyük oranda açıköğretime gidecek. Bu durumda açıköğretimdeki öğrenci sayısı artacak. Örneğin meslek lisesi için de sınav yapılacaksa ki bu liseler belli kontenjan ve baraj puanı koyacak. O zaman çocuklar 5-6 lisenin sınavına girmek için koşturacak. Bu daha kötü sonuç getirir. Onun için iyi düşünüp, bilimsel veriler ve araştırmalar yaparak doğru sistemi bulmak gerekiyor.

8. sınıflarda bir bitirme sınavı yapılabilir. Öğrencinin okulda aldığı başarılar, notları bir bütün olarak hesaplanmalı, objektif ölçütler üzerinden değerlendirme yapılmalı. Bunun bu sistemde olabilirliğine dair endişelerimiz var ama olmalı. Liselere geçişte ikamete dayalı geçiş olsun deniliyor. Bu liseler açısından mümkün görünmüyor. Her mahallede fen, sosyal bilimler, güzel sanatlar gibi liseleri açmak mümkün olmadığına göre, açtığınız zaman da bir özelliği kalmayacağı için çok olanaklı görünmüyor. Sistem burada tıkanacak. Şu anda süreç her mahallede bir imam hatip ortaokulu açılır vaziyete doğru gidiyor. Keşke herkes demokratik bir şekilde hak ettiği okula gitse.Yönetmeliklere bakıyorsunuz dört dörtlük ama uygulamada sıkıntı var. Bu iş, akşamdan sabaha oldu bittiyle olmaz, bir geçiş süreci uygulanmalı.

'Tatilsiz sınava hazırlandılar'

Türk Eğitim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu: TEOG yüzde 100 kalkmalı ama bunun altyapısını hazırlamadan bu yıl kalkması sorun oluşturabilir. 2 ay sonra sınav var. Psikolojik olarak TEOG'un bu yıl kaldırılması doğru değil. Öğrenciler, yaz tatili yapmadı, sınava hazırlandı. TEOG'u geleceği için en önemli faktör olarak algılamış bir nesil var. Bu çocuklar ne yapacaklarını şaşırmış vaziyette. Bu haziran ayında söylenmiş olsaydı tamamen desteklediğimiz bir şey. Birincisi bunun psikolojik durumu var, ikincisi diğer okullara nasıl girilecek. Her okul kendi sınavını yaparsa bir TEOG kalkacak, 50 TEOG gelecek. Burada yapılması gereken şu: Alan okulları olması lazım. Kimi Anadolu kimi meslek lisesini seçer. İkincisi çocukların seçme sınavıyla ayrıştırılması gerekiyor. 1,8 milyon çocuğu alıyoruz. Çok az sayıdaki okul için bir mücadeleye sokuyoruz. Bütün ülkelerde akademik üst başarı grupları ülkenin geleceği ve bilim adamı yetiştirme açısından ayrı bir programa tabi tutulur. Bizde bunun karşılığı fen liseleri ve bazı özellikli okullar. Bu okullara girmek için bir ayrıştırma yapmak zorundayız. Bu ayrıştırmayı 30-40 bin arasında yapmalıyız diyoruz.

Bizim dediğimiz sistemle taşradaki öğrencinin önü kesilmez. Siz bu ayrıştırmayı sadece İstanbul, Ankara, İzmir'de değil, Van'da da yapacaksınız. Liselere girişte okul başarı puanı, akademik, kültürel ve sosyal alanlardaki başarı puanı dikkate alınacak. Bu sistem için bir yıllık bir süreç gerekiyor.

'Şartlar eşit değil'

Eğitim-İş Sendikası Genel Başkanı Orhan Yıldırım: Cumhurbaşkanı'nın birden bire TEOG zararlıdır açıklamasını, bilimsel eğitim mücadele sürdüren bir eğitim sendikası olarak yadırgadık. Bu sistemi getiren de kendileri. Sınav odaklı öğrenci yetiştirmenin pedagojik olarak doğru olmadığını, çocukların küçük yaştan itibaren sürekli sınava hazırlanmalarının gelişimlerine zararlı olacağını baştan beri söylüyorduk. Burada Cumhurbaşkanı'nın ifade ettiği gibi "TEOG kaldırılsın" sözünün yaratacağı olumsuz sonuçları da görüyoruz. Peki, kaldırılırsa çocuklarımız neye göre liselere gidecek?

Ortaokul notlarıyla öğrencilerin liselere girmesi, gelişmiş ülkelerde olan bir durum. Ancak Türkiye'de bunu uygulayabilmemiz için bazı şartlar gerekiyor. Okullar, hem fiziki imkan hem öğretmen kadrosu bakımından yeterli değil. Cumhurbaşkanı kendilerinin zamanında böyle bir uygulamanın olmadığını söylüyor. Doğru. O dönemde Türkiye Cumhuriyeti'nin Mustafa Kemal Atatürk'ün getirmiş olduğu her köye okul götüren köy enstitülerinden kalan bir uygulama. Beğenilmeyip kaldırılmıştı. Son birkaç yıldır AKP, özel okul sayısını artıyor. Özel okullarda şişirilmiş notlarla öğrencilere 95-100 verilirken devlet okullarındaki öğrenciler onlarla nasıl yarışabilir?

Biz TEOG'u savunmuyoruz, TEOG'un da çok eksiği var ama altyapısı hazırlanmadan, uzmanlar tarafından bir çalışma yürütülmeden "Kaldırdık" gibi basit bir söylemle kaldıramazsınız. Bunun gündeme gelmesinin bir nedeni imam hatip ortaokulları ve liselerinin sınavlardaki başarısızlığı. Bu okullar bir türlü yeterli sayıda öğrenci bulamıyor. Çünkü vatandaşımız çocuğunu iyi eğitim alabileceği okullara göndermek istiyor. Eğitim-İş olarak altyapısı hazırlanmadan, yerine koyulabilecek bir diğer imkan ortaya çıkarılmadan, Anadolu'dan çıkacak maddi durumu yetersiz ve zeki çocukların iyi okullara gitmesinin önüne engelleyecek hiçbir adımı desteklemeyiz.Sınavsız sistemin uygulanma şansı yok. Bahsedilen iyi okullar sınavsız, adil şekilde verilmediği için de nota göre öğrenci almaz. Çünkü okul kalitesi düşer. Okullar kendi sınavlarını yapmak isteyecek. Van'daki çocuk bu sınavlara nasıl girecek?

Veliler bekleyişte

Liselere giriş sınavının değiştirilmesinden en çok bu yıl 8. sınıfta okuyan öğrenciler etkilenecek. Onlara ve velilerine "Sınavın kaldırılmasından mutlu musunuz?" diye sorduk. İşte cevaplar:

Yılmaz Sarı: Yeni dönem başladı. TEOG da kalkıyor iyi olacağını düşünüyoruz. Sınavsız olması daha iyi. Öğrenciler sınavla uğraşmak zorunda kalmaz.

Ayten Özakoğlu: TEOG'un kalkma konusunu ben pek anlamadım. Çünkü bundan sonra ne geleceği belirsiz. O yüzden yorum yapamıyoruz ama kalkacak diye sevindim. Eğer bilmediğimiz bir sistem gelirse öğrenciler zorlanabilir.

Hülya Türetkan: Bence kalkması çok iyi oldu. Çocuk hangi liseye gitmek istiyorsa o lisenin açtığı sınava girip kazansın. Ama yeni sistem nasıl olacak bilmiyoruz. Eskiden klasik liseler vardı. Şimdi sistem ne olacak bilinmez ama kalkması olumlu. Çünkü çocukların hayatları sınavla geçiyor.

Öğrenciler farklı görüşte

Sude İskender: TEOG'un kalkması kötü oldu. Çünkü bu sisteme alışmıştık. Yeni getirilecek sistem nasıl olacak onu bilmiyoruz.

Furkan Özkan: Tatilde TEOG'a da hazırlandım. TEOG kalkarsa herkesin sevineceğini düşünüyorum. Yeni sistemi bilmiyorum ama daha iyi olabilir. Sonuçta sınava girmeyeceğiz.

'Sınav gider, torpil gelir'

@somer_223: TEOG'u kaldırıp yerine torpil sistemini mi getireceksiniz? Her okulun ayrı sınav yapması doğru mu? Diploma notuyla öğrenci almak doğru mu?

@elifsenaunvr: Değişmeyen tek şey, eğitim sisteminin değişmesi! Burada kobay faresine döndük.

@Cem__Bosgelmez: TEOG kalksın ama yerine merkezi sistemden kopup her lise kendi sınavını yapsın demek yanlış, güvenilirlik açısından puanı sıfır.

@cinarnoyan: TEOG kalkınca Anadolu'dan değerli özel okullara sınavla girebilen burslu öğrenciler de ortadan kalkacak. Hangisinin sınavına hazırlansınlar?

@zeynepdbk: TEOG kalkmasın Okul puanına göre liseye yerleştirme torpil/kayırmayı artırır. Okullar not şişirir. Sınav en mantıklı şey şu anda. MİLLİYET