Ailenin, okul-aile-dershane üçgeninde büyük emeklerle SBS’ye hazırlanan ve bir taraftan da ergenlik döneminin değişimlerini yaşayan çocuğunun stres ve kaygılı durumunu iyi gözlemlemesi önem taşıyor. Psikolojik Danışman Necmiye Doğruer, “Çocukta, unutkanlık, dikkatini toplayamama, düşüncelerini organize edememe, yemek ve uyku düzeninde farklılıklar, duygulanımda gerginlik, karamsarlık, güvensizlik gözlemleniyorsa sınava yönelik bir kaygıdan bahsetmek mümkündür” diyor. Bazı durumlarda bu belirtilere çarpıntı, titreme, ağrılar gibi fiziksel semptomların da eşlik edebildiğinin altını çizen Doğruer, kaygı yoğunlaştıkça çaresizlik ve çözümden uzak hissetmenin de söz konusu olabileceğini belirtiyor.

SÖZLER KADAR TAVIR DA ÖNEMLİ

“Çocuğa, sınav sonucunun kişisel değerini ve yaşamın bütününü belirlemediğini hissettirmek gerekir” diyen Doğruer, bu konuda söylenen sözlerden çok, sergilenen tavır ve satır aralarında geçen anlamların belirleyici olduğunu hatırlatıyor.

Doğruer, anne-babaların, çocuklarının başarısını kendi başarıları gibi algılayıp algılamadıklarını tartmaları gerektiğini belirtiyor, “Anne-babanın beklentilerini, performansı ve başarısıyla karşılayamayan çocuk, ciddi bir özgüven problemine düşebilir. Bu anlamda hedeflediği okulun çocuğunuzun da tercih ettiği bir okul olması önemlidir” diyor.

ÇOCUĞUNUZDAN ÖNCE KENDİ KAYGINIZI AZALTIN

Doğruer, anne babaların yaşamı askıya alıp, bu süreçte çocuğuna daha fazla zaman ayırabilmek için işten ayrılma, sosyal yaşamına son verme gibi davranışlar içine girmelerini de önermiyor. Doğruer, bu gibi fedakârlıkların gencin üzerindeki baskıyı artırdığını belirtiyor. Ailelere çocuklarından önce kendi kaygı ve endişelerini azaltmayı öneren Doğruer, “Hiçbir çocuğun anne-babanın hayallerini gerçekleştirmek zorunda olmadığını kabul etmek gerekir” diyor.

AİLELERE ÖNERİLER

• Çocuğunuza duygusal destek verin.

• Onu yapabileceği kadarıyla kabul edin ve ona bunu hissettirin.

• Haksız eleştiriler ve ümit kırıcı cümlelerden kaçının.

• Başkalarıyla kıyaslamayın, çocuğunuz zaten kendini fazlasıyla kıyaslıyor.

• Sevginizin koşullara bağlı olmadığını hissettirin.

• Yapamadıklarına değil, yapabildiklerine odaklanın. Kaç yanlışı olduğu yerine kaç doğrusu olduğunu sorun.

• Çocuğunuzun duygusal seyrini dikkatle takip edin. İpuçları yaşam rutini ve alışkanlıklarında yer alacaktır.

• Başarısının sadece bugüne ait değil, eğitim yaşamının başından bu yana süregelen detaylarla bağlantılı olduğunu unutmayın.

SINAVA GİRECEK GENÇLERE ÖNERİLER

• Sınava hazırlık sürecinde, duygusal olarak sizi besleyen kaynakları (arkadaş gibi) zaman sıkıntısı nedeniyle tamamen terk etmeyin.

• SBS sonucu yaşamınızda önemli bir yer tutacaktır. Ancak kişiliğinizin ve varlığınızın bütünü olarak değerlendirmekten kaçının.

• Ders çalışmaktan bunaldığınız durumlarda, size keyif verecek molalar verin.

• Sınava iki-üç gün kala çalışmayı bırakın ve tamamen rahatlamaya yönelik aktiviteler yapın.

• Zamanı kullanmada sorun yaşıyorsanız, bu sorunu nasıl hafifletebileceğinizle ilgili çözümler araştırın.

• Aileniz için değil kendiniz için bu süreci yaşadığınızı kendinize sık sık hatırlatın.

• Kaygı ve endişeniz arttığında bunu aileniz ve çevrenizle muhakkak paylaşın.

• Uyku ve beslenmenize özen gösterin.

• Sınav öncesi fiziksel olarak yorucu aktivitelerden kaçının.

• Bu sınavın yaşamınızda bir “son” değil, ara bir kesit olduğunun farkında olun.