BMD haftalık raporuna göre, geçen hafta hem mevduat hem de kredi faizleri yükseldi. Artık ihtiyaç kredisinde faiz oranı %23.74. Buna rağmen, vatandaşın kredi talebi bitmek bilmiyor. Aynı haftalarda tüketici kredileri (haftalık) %0.7, kredi kartı bakiyeleri %2.5, ticari krediler ise %0.6 artış gösterdi. TCMB’nin kredi ivmesini takip ettiği 13 haftalık hareketli ortalama kredi hacmi yıllıklandırılmış olarak %10.4’e yükseldi. Nerden geliyor bu kredi talebi?
BMB: Hem mevduat hem de kredi faizleri yükseliyor
Bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 02 Nisan haftasında bir önceki haftaya göre 10 baz puan artışla %17,87 olurken dolar mevduat faizi 7 baz puan artışla %1,20 ve Euro mevduat faizi 1 baz puan artışla %0,45 oldu.
TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 72 baz puan artışla %21,78 oldu. TL bazlı konut kredi faizleri 30 baz puan artışla %18,18; taşıt kredi faizleri 25 baz puan artışla %20,36 ve ihtiyaç kredi faizleri 19 baz puan artışla %23,74 olarak gerçekleşti.
Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 68 baz puan azalışla %3,53 olurken Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 57 baz puan artışla %3,74 oldu.
Kredi talebi niye patlıyor?
İlk nedeni, yazarımız FÖŞ’ün “Bu ekonomi NİYE HALA batmadı ya?” (link en dipte) makalesinde anlattığı durum olabilir:
“Şimdileyin…Enflasyonu %16 değil, %30 varsayarsak, Amerikalılar’ın deyimiyle “bir konserve kutusu solucanın kapağı açılıyor”.
Millet nasıl olsa bedava diye kredi çeker, fiyata filan bakmadan yarı-yatırım sayılacak arsa ve araba alır. Konut biraz değişik, çünkü orada bir gelir ve faiz karşılaştırması sorunu var”.
Ticari krediler özelinde, Mart’ta işletmelerin açılması da işletme sermayesi ihtiyacını artırarak kısa vadeli kredi kullanımı artırdı. Bu talep Ramazan günlerine kadar devam edecek. Üçüncü açıklama ise, vatandaşın geliri zarur ihtiyaçlarını karşılayamadığı için aradaki farkı kredi kartı ve ihtiyaç kredisi kullanarak telafi etmesidir. Kredi kartı bakiyelerinde çok hızlı artış, bu öngörünün bir delili olabilir.
Yılbaşından bu yana az-çok enflasyonla başabaş, %4.6 artan krediler finansal istikrar veya enflasyon için bir tehlike teşkil etmiyor. 13 haftalık hareketli ortalamanın yıllık artış hızı %10.4 de, ne bankaları, ne de ekonomik dengeleri zorlar.
Epideminin hızlanması sonucu tam kapanmaya geçileceği görüşündeyiz. Erdoğan bu kararı almasa dahi, “İstanbul’da yaşıyorsanız evinizden çıkmadan önce bir kez daha düşünün” türünde başlıklar ve altında
“Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan “İstanbul’da sokağa çıktığınızda, metroya bindiğinizde, otobüse bindiğinizde virüsü kapmama şansınız çok düşük” uyarıları halkı eve kapanmaya davet edebilir.(Kaynak: Diken)
Bu koşullarda kredi ivmesi de yavaşlayacaktır. Ancak, FÖŞ haklıysa, finansal varlıklardan kaçarak birikimini değerlendirmek isteyen vatandaş sürekli kredi alarak hem gereksiz bir tüketim furyası yaratacak, hem de enflasyon ve cari açığı azdıracak.
Kaynak:Paraanaliz