HEMŞİRE EMEKLİSİ OLURSUNUZ AMA YEŞİL PASAPORT DEVAM ETMEZ
SORU: Emekli Sandığı’na tabi, kazanılmış hak aylığı ve emeklilik aylığı birinci derece ikinci kademe hemşire olarak görev yaparken eşimin işyerini taşıması nedeniyle bir belediyeye naklen 5’inci derece memur olarak geçtim. Hemşire hakları ile mi, memur hakları ile mi emekli olurum? Hemşirelere 3600 ek gösterge verilirse yararlanabilir miyim? Yeşil pasaport hakkım devam eder mi? l SELİN
CEVAP: Emekli olurken emekli aylığınız ve ikramiyeniz, birinci derecede bulunan hemşirelerin ek göstergesine göre hesaplanır. Hemşirelerin ek göstergesi 3600’e yükseltilirse emekli aylığınız da 3600 ek gösterge dikkate alınarak hesaplanıp ödenir.
EMEKLİLİKTE YEŞİL PASAPORT SADECE İLK ÜÇ DERECEDEN EMEKLİ OLANA
Ancak 5’inci derece memur kadrosundan emekli olursanız yeşil pasaport hakkınız olmaz. Çünkü yeşil pasaport sadece ilk üç dereceli kadroda bulunurken emekli olan memurlara veriliyor.
MEMURİYETTEN EMEKLİ OLMANIZ AVANTAJLI
Soru: 1972 doğumluyum. 1 Nisan 1995 yılında SGK girişim oldu. SSK’ya 3324 gün, Bağkur’a da 1089 gün prim ödedim. 2017 yılında memurluğa başladım ve halen çalışmaktayım. 4C’ye de şimdiye kadar ödenen 1506 gün primim var. Hizmetlerimi daha birleştirmedim. Hizmetlerimi birleştirdikten sonra memurluktan emekli olabilmem için şartlarım nedir? Tazminat alabilir miyim? İstifa edip SSK’dan mı emekli olmalıyım? Sedef CAN
Cevap: Memurların emekli olma şartları 23 Mayıs 2002 tarihindeki hizmet sürelerine göre belirleniyor. Sorunuzda 23 Mayıs 2002 tarihindeki hizmet süreniz net olarak belirtilmemiş. Bu nedenle sorunuzu sigorta başlangıç tarihinden 23 Mayıs 2002 tarihine kadar kesintisiz çalışarak prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1281 gün daha prim ödeyerek priminizi 7200 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden görevinize devam ederseniz 1 Aralık 2024’te).
23 Mayıs 2002 tarihindeki prim ödeme gün sayınızı bildirirseniz, emekli olacağınız tarihi net olarak hesaplayabiliriz. 4C sigortalısı olarak çalışırken emekli olursanız, memuriyette geçen sürenize emekli ikramiyesi ödenir. Memuriyetten istifa ederek son defa 4A veya 4B sigortalısı olarak emekli olursanız, memuriyette geçen süreniz için emekli ikramiyesi ödenmez. SSK’dan emekli olmak için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak son yedi yılda (son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden emekli olunduğundan, SSK şartlarıyla emekli olmak için memuriyetten ayrılıp, sigortalı çalışarak SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. SSK’dan emekli olmanız halinde, memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi alamazsınız. Memuriyette hem daha erken hem de ikramiye alarak emekliliğiniz mümkün. Bu yüzden memurluktan emekli olmanız yararınıza.
Soru: Tarım Bağkur yapılandırmayı kaçırdım. Borcum var. Temmuz ayında 4500 günle yaşım doluyor. Toplu ödeme yapmak istiyorum. İndirim uygulanır mı? Borç yüksek çıkıyor. l Veysel ORDU
Cevap: Yapılandırmayı kaçırmışsanız bugün indirimli ödeme yapmanız mümkün değil. Ancak temmuz ayına kadar sizin durumuzda olanlar için yeni bir düzenleme yapılması bekleniyor. Şayet beklendiği gibi yeni bir yapılandırma yasası çıkarsa burada gerekli açıklamaları yaparız. Takip etmenizde yarar var.
YERALTI MADEN İŞİNDE 1400 GÜN DAHA PRİM ÖDEMELİSİNİZ
SORU: 2006’da işe girdim. 2000 iş günüm var, 1800 günü yeraltı maden işinden. Acaba yeraltı işinden ne zaman emekli olurum? l Tusem ÖZTÜRK
CEVAP: Maden işyerinin yeraltı işlerinde sürekli çalışmanızla emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4000 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. 1800 günden fazla yeraltı işinde prim ödeyenlerin prim ödemeleri, ödedikleri primin dörtte biri (1/4) oranında artırıldığından, yeraltı maden işinde 1400 gün daha prim ödeyerek yeraltı işindeki prim ödemenizi 3200 güne tamamlamanız halinde, priminiz 800 gün (3.200x1/4=800) oranında artırılacağından priminizi 4000 güne tamamlamış olacaksınız ve 1400 günden sonra prim ödemeseniz dahi 2026’da 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
TAZMİNAT ALIP AYRILAN SONRAKİ ÇALIŞMASI İÇİN TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?
Soru: 20 Ocak 1979 doğumluyum. İlk defa 20 Mart 1999’da SSK’lı oldum. Şu an 6100 gün prim ödemem mevcut.
1) Askerlik borçlanması da yaparak ne zaman emekli olabilirim?
2) İşyerinde 10 yıllık hizmetim Temmuz 2021’de doluyor. Kendi isteğimle istifa ederek 3600 günden yararlanıp tazminatımı alabilir miyim? 3) Daha sonrası için başka bir yerde çalışıp tekrar tazminat hakkım var mıdır? l Kadir KIYICI
Cevap:
1) 5975 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
2) Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında aranan şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, istediğiniz zaman işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Temmuz 2021’i beklemenize gerek yok.
3) Daha sonra bir başka işyerindeki yapacağınız çalışma sürenizin kıdem tazminatını da alarak ayrılmanıza mani bir yasa hükmü yok.
İŞÇİ BAYRAMDA ÇALIŞMAK ZORUNDA MI?
Soru: İşveren bayramda çalışmamı istiyor. Ben çalışmak istemiyorum. Bu durumda işe gitmek zorunda mıyım? l SAMİ
Cevap: İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerinde çalışıp çalışmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılıyor. Sözleşmede hüküm yoksa bu günlerde çalışılması için mutlaka işçinin rızası gerekir. Öncelikle iş sözleşmenize bakın. Bu yönde bir hüküm yoksa ve işvereniniz buna rağmen size bayramda çalışmanız gerektiğini yazılı olarak bildirirse siz de yazılı olarak çalışmak istemediğinizi bildirebilirsiniz. İşveren istedi diye bayramda çalışmak zorunda değilsiniz.
Ekrem Sarısu - Posta