YSK'nın seçim hazırlıkları sürüyor

YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARI

Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığından:

Karar No : 68

- K A R A R -

Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 28/11/2013 tarihli yazıda aynen; “2012 yılı Ocak ayında kurulan il ve ilçe seçim kurullarının iki yıllık görev süreleri 2014 yılı Ocak ayında dolacağından, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 15, 18 ve 19. maddeleri hükümleri uyarınca, bu kurulların 2014 yılı Ocak ayının son haftası içinde iki yıl süre ile görev yapmak üzere yeniden oluşturulması gerekmektedir.

Bu nedenle; il ve ilçe seçim kurullarının yeniden oluşturulması, kuruluş esas ve ilkelerinin belirlenmesi için bir komisyon kurulmasını ve bu hususun karara bağlanmasını takdirlerinize arz ederim.” denilmiş olmakla, Kurulumuzun 28/11/2013 tarih ve 2013/526 sayılı kararı ile oluşturulan Komisyon çalışmalarını tamamlamış bulunduğundan, konu incelenerek;

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

298 sayılı Kanun'un 10. maddesi seçim kurullarının; Yüksek Seçim Kurulu, il ve ilçe seçim kurulları ile Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu olduğunu hüküm altına almıştır.

298 sayılı Kanun'un 15 ve 18. maddelerinde il ve ilçe kurulları ile Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun iki yılda bir Ocak ayının son haftasında kurulması öngörülmüştür.

Kanun'un bu hükümlerine göre, Kurulumuzun 17/1/2012 gün ve 24 sayılı kararı ile 2012 yılının Ocak ayında kurulmuş tüm il ve ilçe seçim kurullarının görev süreleri 2014 yılı Ocak ayının son haftasında sona ereceğinden, bu kurulların 25 Ocak 2014 gününden itibaren bir hafta içinde ve iki yıllık süre için yeniden kurulmaları gerekmektedir.

İl ve ilçe seçim kurullarının kuruluş biçimleri 298 sayılı Kanun'un 15, 18 ve 19. maddelerinde gösterilmiştir. Bu nedenle, seçim kurulları oluşturulurken 298 sayılı Kanun'un ilgili maddelerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

I- İl ve ilçe seçim kurullarında görev alacak hâkimler:

Büyükşehir statüsüne bağlı il merkezleri ile diğer il merkezlerinde adli teşkilatlanmadaki farklılıklar il ve merkez ilçe seçim kurullarının oluşumunu da etkilediğinden, konunun iki bölümde incelenerek kurulların ona göre belirlenmesi zorunludur.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesi uyarınca kurulmuş bulunan özel yetkili ağır ceza mahkemelerinde görev alan hâkimler, aynı maddenin 2. fıkrası uyarınca seçim kurullarında görev alamazlar.

İl seçim kurulu başkanlığı tarafından, o yerdeki adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu başkanlığından, gerektiğinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulundan o il ya da ilçede görev yapan hâkimlerin kıdem durumlarının sorulmasını müteakip gelen sıralamaya göre en kıdemli hâkim belirlenerek, ilgili hâkime hangi il ya da ilçe seçim kurulu başkanlığında veya il seçim kurulu üyeliğinde görevlendirildiği bildirilir.

A) Büyükşehir statüsüne tabi olmayan il merkezlerinde:

298 sayılı Kanun'un 15. maddesine göre; il seçim kurulu il merkezinde görev yapan (geçici yetkililer hariç) en kıdemli hâkimin başkanlığında ve merkez ilçe seçim kurulu başkanlarından sonra gelen en kıdemli iki asıl ve iki yedek hâkim üyeden oluşur.

İl seçim kurulu başkanı ile asıl ve yedek üyeler belirlenirken; hâkimlerin kıdemlerini düzenleyen 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu'nun 15. maddesi göz önünde bulundurulur. Aynı Kurulda eşlerin birlikte yer almamasına özen gösterilir.

298 sayılı Kanun'un 18. maddesinin ikinci fıkrasında ise; il merkezlerinde kurulacak merkez ilçe seçim kurullarına, il seçim kurulu başkanı hâkimden sonra gelen en kıdemli hâkimin başkanlık edeceği belirtilmiştir.

Kanun'un bu iki hükmü birlikte değerlendirildiğinde, il seçim kurulu başkanından sonra gelen en kıdemli hâkimin merkez ilçe seçim kurulu başkanı olacağı sonucuna varılmaktadır.

İl merkezinde 298 sayılı Kanun'un 10. maddesinin ikinci fıkrası gereğince birden fazla merkez ilçe seçim kurulu kurulması durumunda, il seçim kurulu başkanından sonra gelen kıdemli hâkimler kıdem sırasına göre merkez ilçe seçim kurulu başkanlıkları görevini yürütürler.

Örnek; bir ilde üç merkez ilçe seçim kurulu oluşturulması gerekiyorsa, il seçim kurulu başkanından sonra gelen en kıdemli hâkim birinci merkez ilçe seçim kuruluna, ondan sonra gelen en kıdemli hâkim ikinci merkez ilçe seçim kuruluna, ondan sonra gelen en kıdemli hâkim de üçüncü merkez ilçe seçim kuruluna başkanlık edecektir.

Merkez ilçe seçim kurulları başkanları bu şekilde belirlendikten sonra bu hâkimlerden sonra gelen en kıdemli hâkimlerden, sırasıyla ilk ikisi il seçim kurulu asıl üyeliği, sonra gelen ikisi de il seçim kurulu yedek üyeliği görevini yürütecektir.

B) Büyükşehir statüsüne tabi il merkezlerinde:

İl seçim kurulu başkanlığı görevini yürütecek hâkim, yukarıda (A) bendindeki esaslara göre belirlenir. Başka bir ifadeyle il merkezinde ve o ilin adı ile anılan adli teşkilatta görevli (geçici yetkililer hariç) hâkimlerden en kıdemli olanı il seçim kurulu başkanlığı görevini yürütür.

a) İl merkezindeki ilçelerin hiçbirinde bağımsız, diğer bir anlatımla o ilçenin adı ile anılan adli teşkilat yok ise, bu durumda ilçeler 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan milletvekili genel seçiminde kesinleşen seçmen sayısına göre büyükten küçüğe doğru sıralamaya tabi tutularak alt alta yazılmak suretiyle bir liste düzenlenir. Her ilçenin karşısına o ilçedeki mevcut ilçe seçim kurullarının numarası yazılarak, il merkezinde bulunan merkez ilçe seçim kurullarının sayısı saptanır.

Daha sonra il seçim kurulu başkanı hâkimden sonra gelen o yer hâkimlerinden toplam ilçe seçim kurulu sayısı kadar isimler belirlenir ve kıdemlerine göre sıralanır.

Bu listede yer alan hâkimler, listedeki sıralarına göre sıralanmış ilçelerin seçim kurulu başkanlıklarını üstlenirler.

Örnek; Konya İl merkezinde, adli teşkilatı bulunmayan ilçelerden; Selçuklu İlçesinde (2), Meram İlçesinde (2) ve Karatay İlçesinde (1) olmak üzere toplam (5) adet ilçe seçim kurulu bulunmaktadır.

12 Haziran 2011 tarihinde yapılan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde, bu ilçelerin kesinleşen seçmen sayıları aşağıda gösterildiği gibidir.

Bu sıralamaya göre, Konya Adliyesinde görev yapan hâkimlerden, il seçim kurulu başkanı olan hâkimden sonra gelen en kıdemli hâkim Selçuklu Birinci İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı, ondan sonra gelen en kıdemli hâkim Selçuklu İkinci İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı, ondan sonra gelen en kıdemli hâkim Meram Birinci İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı, ondan sonra gelen en kıdemli hâkim Meram İkinci İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı, ondan sonra gelen en kıdemli hâkim de Karatay İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı görevini üstlenecektir.

b) İl merkezindeki ilçelerin bir ya da bir kaçında bağımsız adli kuruluş bulunduğu takdirde bu ilçelerdeki ilçe seçim kurulu başkanlıkları, o ilçenin hâkimleri arasından, bağımsız adli teşkilatı bulunmayan ilçelerdeki ilçe seçim kurulu başkanları ise yukarıda (a) bendi örneğinde olduğu gibi belirlenecektir.

Örnek; Ankara İlinde bağımsız adli teşkilatı bulunan Sincan İlçesinde ilçe seçim kurulu başkanları bu ilçede görevli hâkimler arasından,

bağımsız adli teşkilatı bulunmayan ilçelerin 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan milletvekili genel seçiminde kesinleşen seçmen sayısı esas alınarak büyükten küçüğe doğru yapılan sıralamasına göre Çankaya, Keçiören, Yenimahalle, Mamak, Altındağ ve Pursaklar seçim kurulu başkanları ile Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı Ankara Adliyesinde görevli hâkimler arasından,

yukarıdaki (a) bendi örneğinde olduğu gibi belirlenecektir.

Ancak, bağımsız adli teşkilatı bulunmayan ilçedeki adli işler, bir başka ilçedeki adli teşkilat tarafından yürütülüyor ise, bu ilçedeki seçim işleri adli yönden bağlı bulundukları ilçe hâkimleri tarafından yürütülecektir.

Örnek; adli teşkilatı bulunmayan Etimesgut İlçesinde adli işler Sincan İlçesi adli teşkilatı tarafından yürütüldüğünden, Etimesgut İlçesindeki seçim işleri Sincan İlçesinde görevli hâkimler tarafından yerine getirilecektir.

C) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun oluşumu:

298 sayılı Kanun'un 10. maddesi uyarınca; yurt dışında bulunan vatandaşların oy kullanmalarıyla ilgili seçim işlerini yönetmek üzere Ankara İl Seçim Kuruluna bağlı Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu oluşturulması öngörülmüştür.

Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu I-B.a. maddesinde belirtildiği gibi; Ankara Adli Teşkilatında adli iş ve işlemleri yürütülen ilçeler, ilçe seçim kurulu sayıları belirtilerek ve 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan milletvekili genel seçiminde kesinleşen seçmen sayısına göre büyükten küçüğe doğru sıralamaya tabi tutularak, alt alta yazılmak suretiyle oluşturulan listenin sonuna Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı yazılır.

Daha sonra Ankara İl Seçim Kurulu Başkanı hâkimden sonra gelen Ankara hâkimlerinden toplam ilçe seçim kurulu sayısı kadar isimler belirlenerek kıdemlerine göre sıralanır ve ilçe seçim kurulu başkanlıkları ile Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı görevini yürütecek hâkim belirlenir.

Örnek: Ankara İl merkezinde adli teşkilatı bulunmayan ilçelerden; Çankaya İlçesinde (4), Keçiören İlçesinde (4), Yenimahalle İlçesinde (3), Mamak İlçesinde (3), Altındağ İlçesinde (2), Pursaklar İlçesinde (1) ilçe seçim kurulu ve ayrıca Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu bulunmaktadır.

12 Haziran 2011 tarihinde yapılan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde, bu ilçelerin kesinleşen seçmen sayıları aşağıda gösterildiği gibidir.

Bu sıralamaya göre, Ankara Adliyesinde görev yapan ve il seçim kurulu başkanı olan hâkimden sonra gelen en kıdemli dört hâkim Çankaya 1, 2, 3 ve 4., ondan sonra gelen en kıdemli dört hâkim Keçiören 1, 2, 3 ve 4., ondan sonra gelen en kıdemli üç hâkim Yenimahalle 1, 2 ve 3., ondan sonra gelen en kıdemli üç hâkim Mamak 1, 2 ve 3., ondan sonra gelen en kıdemli iki hâkim Altındağ 1 ve 2., ondan sonra gelen en kıdemli hâkim Pursaklar İlçe Seçim Kurulu Başkanlıkları görevlerini kıdem sırasına göre üstlenirler. Pursaklar İlçe Seçim Kurulu Başkanından sonra gelen en kıdemli hâkim ise Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı görevini üstlenir.

II- İl seçim kurulu üyelerinin belirlenmesi:

İl ve ilçe seçim kurulu başkanlıkları görevini yürütecek hâkimler belirlendikten sonra, o yerde görevli bulunan hâkimler arasından kıdem sırasına göre ilk ikisi il seçim kurulu asıl üyeliği, sonra gelen ikisi de il seçim kurulu yedek üyeliği görevini yürüteceklerdir.

III- İlçe seçim kurulu başkanının belirlenmesi:

298 sayılı Kanun'un 18. maddesine göre; ilçedeki en kıdemli hâkim kurulun başkanıdır.

Anılan Kanun'un 10. maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca ilçede birden fazla ilçe seçim kurulunun kurulması halinde ise, ilçede görevli hâkimler, birden fazla merkez ilçe seçim kurulu bulunan illerde olduğu gibi kıdem esasına göre ilçe seçim kurulu başkanlıkları görevini yürütürler.

IV- İl ve ilçe seçim kurullarında görev alacak hâkimlerin saptanmasına ilişkin esaslar:

a) 298 sayılı Kanun'un 15 ve 18. maddelerinde yapılan düzenlemeyle; il ve ilçe seçim kurullarında görev alacak hâkimlerin belirlenmesinde "kıdem" esası getirilmiştir.

Hâkimler arasındaki kıdem, 2802 sayılı Kanun'un 15. maddesinde yazılı esaslara göre belirlenir. Ancak bu kıdemin belirlenmesinde, kınama veya daha ağır disiplin cezası almış olanlar diğerlerinden kıdemsiz sayılırlar.

b) 298 sayılı Kanun'un 15 ve 18. maddelerine göre; il ve ilçe seçim kurullarının sürekliliği ve iki yılda bir yenilenmesi esası getirilmiştir. İl ve ilçe seçim kurullarının yeniden oluşturulmasında, hâkimlerin 2014 yılı Ocak ayının son haftasındaki kıdem durumları esas alınmak suretiyle oluşturulan il ve ilçe seçim kurulları iki yıl süre ile görev yapacaklardır.

Bu nedenle il ve ilçe seçim kurulları oluşturulduktan sonra, terfi veya yer değiştirme kararnameleri sonucunda o yer hâkimleri arasında meydana gelebilecek kıdem değişiklikleri, seçim kurullarının yapısında iki yıl süre ile bir değişiklik yapılmasını gerektirmez.

Naklen atama, istifa veya emeklilik gibi nedenlerle il ve ilçe seçim kurullarında meydana gelen boşalmalarda ise, kurullarda görev almamış en kıdemli hâkim il ve ilçe seçim kurullarında boşalan görevi üstlenir.

Bu temel kuralın tek istisnası il seçim kurulu başkanlığıdır. İl seçim kurulu başkanlığının il merkezinde görevli hâkimlerden en kıdemli olan tarafından yürütülmesi hem yasal zorunluluk, hem de hizmetin bir gereğidir. Herhangi bir sebeple il seçim kurulu başkanlığının sürekli olarak boşalması halinde, başka kurullarda görevli olup olmadığına bakılmaksızın il merkezindeki en kıdemli hâkim il seçim kurulu başkanlığı görevini yürütür.

Eğer boşalma nedeniyle il seçim kurulu başkanlığı görevini üstlenen kıdemli hâkim, il veya ilçe seçim kurullarından ayrılarak bu göreve gelmiş ise, onun ayrılmasıyla boşalan göreve yukarda belirtilen asıl kural uyarınca kurullarda görev almamış hâkimlerden en kıdemlisi getirilir.

Kurullardaki her değişiklik 298 sayılı Kanun'un 27. maddesi hükmü gereği tutanağa bağlanır ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir.

Örnek (1)

(A) İlinde, il seçim kurulu ile il merkezinde mevcut (3) adet merkez ilçe seçim kurulu Ocak/2014 tarihinde oluşturulmuş ve kuruluşları kesinleşmiş olsun. Sonradan çıkan ve bu kurullarda görevli hâkimlerin yer almadığı bir atama kararnamesi ile o il merkezine, kurullarda görevli hâkimlerden daha kıdemli iki hâkimin atanması halinde;

Bu durum, seçim kurullarının bünyesinde herhangi bir değişik yapılmasını gerektirmeyecektir.

Örnek (2)

(B) İlinde, il ve merkez ilçe seçim kurulları kurulduktan bir süre sonra il seçim kurulu başkanının başka bir yere atanması ya da emekli olması durumunda;

İl merkezinde, ondan sonra gelen en kıdemli hâkimin 2. merkez ilçe seçim kurulu başkanı olması halinde, il seçim kurulu başkanlığını aynı yer 2. merkez ilçe seçim kurulu başkanı üstlenecek, bu suretle boşalan 2. merkez ilçe seçim kurulu başkanlığı ise ilde görevli ve kurullarda görev almamış en kıdemli hâkim tarafından yürütülecektir.

Örnek (3)

Birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan (A) ilçesinde, 1. ilçe seçim kurulu başkanının naklen başka bir yere atanması sonucu bu görevin boşalması durumunda boşalan bu görevi, ilçenin diğer seçim kurullarında görev almamış o yerde görevli en kıdemli hâkim üstlenecektir.

c) Bir hâkimin, o yer hâkimi sıfatını kazanabilmesi için atanması yeterli olmayıp görev yerine gelerek işe başlamış olması gerekmektedir. Bu nedenle, önceden ataması yapıldığı halde çeşitli nedenlerle atandığı il veya ilçedeki görevlerine 2014 yılı Ocak ayı son haftasında başlamamış hâkimlerin, kurullar oluşturulduktan sonra gelerek görevlerine başlamış olmaları, seçim kurullarında değişiklik yapılmasını gerektirmez.

ç) Seçim kurullarının oluşumu sırasında; o yer kadrosunda yer alan hâkimlerden bir kısmının izinli, raporlu veya başka yerde geçici yetkili olmaları, kurullarda görev almalarına engel değildir.

İzinli, raporlu veya geçici yetki sonucu, görevi başında bulunamayan hâkim;

Ø      İl seçim kurulu başkanı ise; il seçim kurulu başkanlığı görevini, il seçim kurulunun en kıdemli üyesi,

Ø      İlçe seçim kurulu başkanı ise; ilçe seçim kurulu başkanlığı görevini, kurullarda görev almamış hâkimlerin en kıdemlisi,

geçici olarak yürütecektir.

Kurullarda asıl görevli hâkimlerin izin, rapor ya da geçici yetki sürelerinin sona erip görevlerine dönmeleri durumunda, kurullarda geçici olarak görev almış olanlar yerlerini bu hâkimlere bırakırlar.

Ancak, yukarıda belirtilen ilçe seçim kurulu başkanlığı görevini geçici görevle yürütme süresi üç ayı geçtiği takdirde, geçici olarak bakan ilçe seçim kurulu başkanının bu görevi sürekliliğe dönüşür.

d) Kurulların oluşumu sırasında o yerde geçici yetkili olarak görevli olan hâkimin il ve ilçe seçim kurullarında görev almaması esastır. Ancak ilçede yetkili hâkimden başka hâkim yoksa yetkili hâkim geçici olarak ilçe seçim kurulu başkanlığını üstlenir. İl seçim kurulu, yetkili hâkim katılmadan oluşamıyorsa yetkili hâkim geçici olarak il seçim kuruluna üye olarak katılır. Bu görevler geçici durum sona erinceye kadar devam eder.

e) İl seçim kurulu başkanlığı, asıl ve yedek üyelikleri ile ilçe seçim kurulu başkanlığı görevini yürütecek olan hâkimlerden biri, herhangi bir sebeple bu görevi yapamaz ve o yerde bu görevi yapabilecek başka bir hâkim de bulunmazsa, o yerin bağlı olduğu ağır ceza mahkemesinin yargı çevresi içerisinde bulunan ve görevinden ayrılmasında sakınca görülmeyen bir hâkime, merciince bu yetki verilir.

Yukarıda belirtilen eksiklerin, ağır ceza mahkemesinin yargı çevresi içerisindeki hâkimlerden tamamlanmasına imkân bulunmayan hâllerde, bu ağır ceza merkezine en yakın ağır ceza mahkemesi yargı çevresi içerisindeki hâkimlerden biri, yukarıdaki usûle göre yetki verilerek görevlendirilir.

f) Seçim işlerinin özellikle seçim dönemlerinde mesai saati gözetilmeksizin ve gerektiğinde yirmi dört saat süre ile yürütülmesi gerektiğinden, seçim iş ve işlemlerinin sağlıklı yürütülebilmesi için seçim kurulları oluşturulmadan önce, sağlık durumu bu görevleri yerine getirmeye uygun olmayan hâkimlerin, sağlık durumlarını belgelendirmeleri halinde seçim kurullarında görev alıp alamayacaklarına Yüksek Seçim Kurulunca karar verilir.

Seçim kurullarında görev almama konusundaki mazereti Yüksek Seçim Kurulunca kabul edilen hâkimler kurullarda görevlendirilmez.

V- Adli teşkilatı olmayan veya ilçe statüsüne getirilmiş oldukları halde bugüne kadar adli teşkilatı hiç kurulmamış olan ilçelerde ilçe seçim kurulu başkanının belirlenmesi:

Adli teşkilatı olmayan ilçelerdeki ilçe seçim kurulu başkanlıklarına; adli yönden bağlanılan ve adli işlemlerin yürütüldüğü ilçedeki o yer ilçe seçim kurulu başkanından sonra gelen en kıdemli hâkimin görevlendirilmesi gerekmektedir.

Ancak, bu kapsamda bulunan ilçeler birden fazla olduğu takdirde, bu ilçeler   12 Haziran 2011 tarihinde yapılan milletvekili genel seçiminde kesinleşen seçmen sayısına göre büyükten küçüğe doğru sıralamaya tabi tutulmak suretiyle bir liste düzenlenir. Her ilçenin karşısına numara yazılarak seçim kurullarının sayısı saptanır. Mevcut ilçe seçim kurulu başkanından veya il seçim kurulu başkan ve üyeleri ile merkez ilçe seçim kurulu başkanından sonra gelen hâkimlerden, toplam ilçe seçim kurulu sayısı kadar kıdem durumuna göre isimler belirlenir. Bu listede yer alan hâkimler, seçmen sayısına göre sıralanmış ilçelerin seçim kurulu başkanlıklarını üstlenirler.

İlçe statüsüne getirilmiş olduğu halde adli teşkilatı hiç kurulmamış ve bu nedenle de hâkim ataması hiç gerçekleştirilmemiş olan ilçelerde de yukarıda açıklanan usul uygulanır.

Örnek (1)

Çankırı İl Seçim Kuruluna, başkan ile iki (2) asıl ve iki (2) yedek hâkimin, Merkez İlçe Seçim Kuruluna başkanlık etmesi için bir (1) hâkimin ve adli teşkilatı olmayan Yapraklı, Kızılırmak, Eldivan ve Korgun İlçe Seçim Kurullarına başkanlık etmesi için dört (4) hâkimin görev alması gerekmektedir. Ancak, Çankırı İl merkezinde hâkim sayısının dokuz (9) olduğu varsayıldığında, kurulların tamamının oluşması için on (10) hâkime ihtiyaç duyulacağından, Çankırı’da görevli hâkim sayısının ihtiyaca cevap vermeyeceği açıktır.

Bu durumda; adli teşkilatı olmayan Yapraklı, Kızılırmak, Eldivan ve Korgun İlçe Seçim Kurulu Başkanlıklarından merkez ilçeye en yakın mesafede olanının Çankırı merkez ilçe seçim kurulu başkanınca, diğer üç ilçe seçim kurulu başkanlığının ise; bu ilçelerin 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan milletvekili genel seçiminde kesinleşen seçmen sayısı esas alınarak büyükten küçüğe doğru sıralamaya tabi tutularak, kurullarda görev almamış hâkimler bu sıralamaya göre ilçelerin seçim kurulu başkanlıkları belirlenir.

Örnek (2)

Adli teşkilatı bulunmayan ilçenin, adli yönden bağlandığı ilçede sadece bir hâkimin bulunduğunu varsayalım. Bu halde, adli teşkilatı olmayan ilçenin seçim kurulu başkanlığı görevinin de, yine bağlanılan ilçenin ilçe seçim kurulu başkanı tarafından müştereken yürütülmesi gerekir.

VI- İlçe Seçim Kurulu üyelerinin belirlenmesi:

298 sayılı Kanun'un 19. maddesinin birinci fıkrasında; “İlçe seçim kurulunun dört asıl ve dört yedek üyesi siyasi partilerden alınır... İlçe seçim kurulu başkanı bu kurulun yeniden kurulması için 18. maddede öngörülen sürenin başında ilçede teşkilatı bulunan ve son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan dört siyasi partiye birer asıl ve birer yedek üye adını iki gün içinde bildirmelerini tebliğ eder” hükmü yer almıştır.

a) 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan son milletvekili genel seçimine katılan siyasi partiler; Adalet ve Kalkınma Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Doğru Yol Partisi, Emek Partisi, Hak ve Eşitlik Partisi, Halkın Sesi Partisi, Liberal Demokrat Parti, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milliyetçi ve Muhafazakar Parti, Saadet Partisi, Türkiye Komünist Partisi’dir. Şu halde, ilçede teşkilatı bulunması koşulu ile bu siyasi partilerden o ilçede en çok oyu almış olan dört siyasi partiye, iki gün içinde birer asıl ve birer yedek üye adının bildirilmesi için ilçe seçim kurulu başkanı tarafından tebligat yapılacak ve böylece ilçe seçim kurulunun siyasi partili dört asıl ve dört yedek üyesi belirlenmiş olacaktır.

Süresi içinde ad bildiren siyasi parti sayısı dörtten az olduğu takdirde, eksik kalan üyelikler aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden ve o ilçede aldıkları oyların büyüklük sırasına göre aynı usulde tamamlanır.

Oylarda eşitlik halinde ad çekilir.

b) Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına rağmen, dört asıl ve dört yedek üyenin tümü belirlenemediği takdirde; 298 sayılı Kanun'un 14. maddesinin 4. bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunun 31/12/2013 tarihli, 2013/622 ve 16/1/2014 tarihli, 67 sayılı kararları ile belirlenen siyasi partilerden (1- Adalet ve Kalkınma Partisi, 2- Alternatif Parti, 3- Bağımsız Türkiye Partisi, 4- Barış ve Demokrasi Partisi, 5- Büyük Birlik Partisi,6- Cumhuriyet Halk Partisi, 7- Demokrat Parti, 8- Demokratik Sol Parti, 9- Doğru Yol Partisi, 10- Emek Partisi, 11- Genç Parti, 12- Hak ve Eşitlik Partisi, 13- Hak ve Özgürlükler Partisi, 14- Halkın Kurtuluş Partisi,15- Halkın Yükselişi Partisi, 16- Halkların Demokratik Partisi, 17- Hür Dava Partisi, 18- İşçi Partisi, 19-Liberal Demokrat Parti, 20- Millet Partisi, 21- Milliyetçi Hareket Partisi, 22- Muhafazakar Yükseliş Partisi,23- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, 24- Saadet Partisi, 25- Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi,26-Türkiye Komünist Partisi, 27- Yurt Partisi) o ilçede teşkilatı bulunanlar saptandıktan sonra ilgili partilere ad çekmenin yapılacağı gün ve saat tebliğ edilir ve bunlar arasında ad çekilir.

Ad çekme sonucuna göre belirlenen siyasi partilerin eksik üyelik sayısı kadar bildireceği kimseler ilçe seçim kurulu üyesi olur. (a) bendinde belirtilen yazılı usullerle kendilerinden ad istenmiş ve üye adı bildirmiş olan siyasi partiler bu ad çekmeye dâhil edilmeyeceklerdir.

Mahalli idareler seçimlerinde alınan oylar ilçe seçim kurulu üyeliklerinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.

Örnek;

Bir ilçede, Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilen ve ilçede kuruluşu bulunan A, B, C, D, E adlarında beş siyasi partiden sadece A ve B siyasi partileri 12 Haziran 2011 günü yapılan son milletvekili genel seçimine katılmış ve bu iki siyasi parti yapılan tebligat üzerine ilçe seçim kuruluna katılacak birer asıl ve birer yedek üyenin adını bildirmişlerdir.

Bu durumda, öncelikle kurulun eksik kalan diğer iki üyeliğinin hangi siyasi partilere ait olacağının saptanması gerekir. Bunun için de C, D, E adlı siyasi partilere tebligat yapılarak, belirlenen gün ve saatte bu üç siyasi parti arasında ad çekme işlemi yapılır. Ad çekmede C ve E adlı siyasi partilerin adlarının çıktığını varsayalım. Bu durumda, bu iki siyasi partiye tebligat yapılıp ilçe seçim kurulu asıl ve yedek üyeliği için birer isim bildirmeleri istenerek kurulun eksik kalan iki üyeliği tamamlanır. Ad çekmede adı çıkmayan (D) adlı siyasi partiden isim istenmesi söz konusu değildir.

Yukarıda belirtilen esas ve usullerin uygulanmasına rağmen ilçe seçim kurulunun siyasi partili üyelerinden eksik kalanlar olursa, bu eksiklik 298 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca tamamlanır.

c) İlçe seçim kurulunun iki asıl ve iki yedek üyesinin ve siyasi partilerden eksik kalan asıl ve yedek üyelerinin, ilçe merkezinde görev yapan ve 298 sayılı Kanun'un 19/2. maddesinde nitelikleri yazılı Devlet memurları arasından ve aynı maddede gösterilen usulle saptanması gerekmektedir. Söz konusu maddede öngörülen on yıllık görev süresinin başlangıcı, memuriyete ilk giriş tarihidir. O ilçedeki hizmet süresi sadece ad çekmeye esas olacak listenin düzenlenmesinde dikkate alınır.

ç) Adli teşkilatı olmayan ilçelerin seçim iş ve işlemleri yargı alanı itibariyle bağlandıkları ilçelerde, aynı ad ile faaliyet gösteren ilçe seçmen kütük büroları tarafından yürütüldüğünden, söz konusu ilçelerde, ilçe seçim kurullarının kendi adlarıyla yeniden oluşturulması ve ilçe seçim kurullarına alınacak siyasi parti üye ve temsilcileri ile memur üyelerinin, adli teşkilatı bulunmayan ilçeden istenerek yukarıda belirlenen esaslara göre oluşumunun tamamlanması gerekir.

Örnek; Denizli İli Serinhisar İlçesinde adli teşkilatın bulunmaması nedeniyle Serinhisar İlçesinin adli iş ve işlemleri Acıpayam adli teşkilatı tarafından yürütüldüğünden Serinhisar İlçe Seçim Kurulu oluşturulurken Serinhisar İlçe Seçim Kurulu Başkanı, Acıpayam Adliyesinde görev yapan hâkimlerden kıdem sırasına ve bu Genelge'nin V/a maddesinde yazılı esaslara göre Serinhisar İlçe Seçim Kurulunun siyasi parti üye ve temsilcileri ile memur üyeleri ise Serinhisar İlçesindeki siyasi partiler ile aynı yerde görev yapan memurlar arasından yukarıda belirtilen esaslara göre belirlenir.

d) Yeni kurulan ilçelerde kurulmuş olan ilçe seçim kurulları bu yerlerin ilçe olmadan önceki yerleşim birimleri dikkate alınarak 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan milletvekili genel seçimindeki oyların partiler bazında birleştirilmesi suretiyle teşkilatı bulunan siyasi partiler arasından ilçe seçim kuruluna üye adı bildirecek siyasi partiler belirlenir.

VII- Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu üyelerinin belirlenmesi:

12 Haziran 2011 tarihinde yapılan son milletvekili genel seçimine katılan siyasi partiler; Adalet ve Kalkınma Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Doğru Yol Partisi, Emek Partisi, Hak ve Eşitlik Partisi, Halkın Sesi Partisi, Liberal Demokrat Parti, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milliyetçi ve Muhafazakar Parti, Saadet Partisi, Türkiye Komünist Partisi’dir. Bu siyasi partilerden yurt genelinde en çok oyu almış olan dört siyasi partiye, iki gün içinde birer asıl ve birer yedek üye adının bildirilmesi için yurt dışı ilçe seçim kurulu başkanı tarafından 298 sayılı Kanun'un 18. maddesinde öngörülen sürenin başında, tebligat yapılacak ve böylece yurt dışı ilçe seçim kurulunun siyasi partili dört asıl ve dört yedek üyesi belirlenmiş olacaktır.

Süresi içinde ad bildiren siyasi parti sayısı dörtten az olduğu takdirde, eksik kalan üyelikler aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerin aldıkları oyların büyüklük sırasına göre aynı usulde tamamlanır.

Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına rağmen, dört asıl ve dört yedek üyenin tümü belirlenemediği takdirde; 298 sayılı Kanun'un 14. maddesinin 4. bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunun 31/12/2013 tarihli, 2013/622 ve 16/1/2014 tarihli, 67 sayılı kararları ile belirlenen siyasi partilerden (1- Adalet ve Kalkınma Partisi, 2- Alternatif Parti, 3- Bağımsız Türkiye Partisi, 4- Barış ve Demokrasi Partisi, 5- Büyük Birlik Partisi,6- Cumhuriyet Halk Partisi, 7- Demokrat Parti, 8- Demokratik Sol Parti, 9- Doğru Yol Partisi, 10- Emek Partisi, 11- Genç Parti, 12- Hak ve Eşitlik Partisi, 13- Hak ve Özgürlükler Partisi, 14- Halkın Kurtuluş Partisi,15- Halkın Yükselişi Partisi, 16- Halkların Demokratik Partisi, 17- Hür Dava Partisi, 18- İşçi Partisi, 19-Liberal Demokrat Parti, 20- Millet Partisi, 21- Milliyetçi Hareket Partisi, 22- Muhafazakar Yükseliş Partisi,23- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, 24- Saadet Partisi, 25- Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi,26-Türkiye Komünist Partisi, 27- Yurt Partisi) Ankara İlinde teşkilatı bulunanlar saptandıktan sonra ilgili partilere ad çekmenin yapılacağı gün ve saat tebliğ edilir ve bunlar arasında ad çekilir.

Ad çekme sonucuna göre belirlenen siyasi partilerin bildireceği eksik üyelik sayısı kadar belirtilen kimseler Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu üyesi olur. Yukarıda yazılı usullerle kendilerinden ad istenmiş ve üye adı bildirmiş olan siyasi partiler bu ad çekmeye dâhil edilmeyeceklerdir.

Mahalli idareler seçimlerinde alınan oylar ilçe seçim kurulu üyeliklerinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.

Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun iki asıl ve iki yedek üyesinin ve siyasi partilerden eksik kalan asıl ve yedek üyelerinin, Ankara Büyükşehir hudutları içinde görev yapan ve 298 sayılı Kanun'un 19/2. maddesinde nitelikleri yazılı Devlet memurları arasından ve aynı maddede gösterilen usulle saptanması gerekmektedir.

Söz konusu maddede öngörülen on yıllık görev süresinin başlangıcı, memuriyete ilk giriş tarihidir. Bunlar arasından Ankara’daki hizmet süresi, ad çekmeye esas olacak listenin düzenlenmesinde dikkate alınır.

VIII- Siyasi parti temsilcileri

Son milletvekili genel ve ara seçimlerinde kendi listesinden Türkiye Büyük Millet Meclisine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan veya 298 sayılı Kanun'un 14. maddesinin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen siyasi partilerden o il ve ilçede teşkilatı olanlar il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundururlar (298/17).

IX- İki yıl süre ile kurulacak il ve ilçe seçim kurulları, bu süre içinde yapılacak tüm seçimleri, halkoylamalarını, seçmen kütüklerinin yazımı, denetlenmesi ve güncelleştirme işlemlerini yönetirler.

Ancak, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu ve ilgili diğer seçim kanunları gereğince yapılacak önseçimleri yönetecek önseçim ilçe seçim kurulları, bu kararda yer alan ilçe seçim kurulları dışında olup, 2820 sayılı Kanun'un 41. maddesi uyarınca gerektiğinde ayrıca kurulacaktır.

Gümrük kapılarında yurtdışında bulunan seçmenler için seçim zamanı kurulan seçim kurulları ile geçici ilçe seçim kurulları bu karar kapsamında değildir.

S O N U Ç:

Açıklanan nedenlerle;

1- İl ve ilçe seçim kurullarıyla Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 15, 18 ve 19. maddelerinde yazılı usullere göre yukarıda açıklanan esaslar da gözetilerek, 2014 yılı Ocak ayının son haftasında, diğer bir ifadeyle 25 – 31 Ocak 2014 tarihleri arasında ve iki yıl süre için yeniden kurulmalarına,

2- İl ve ilçe seçim kurullarıyla Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun kuruluşlarından itibaren iki yıllık görev süreleri içinde yasalarda belirlenen görevlerle birlikte yapılacak tüm seçimleri, halkoylamalarını, seçmen kütükleri yazımını, denetimini ve güncelleştirilmesi işlemlerini yöneteceklerine,

3- Kurulların oluşumu ile yapılabilecek her değişikliğin tutanağa bağlanarak yemin tutanağı ile birlikte posta yoluyla Başkanlığımıza gönderilmesine,

4- Karar örneğinin Resmî Gazete’de yayımlanmasına,

5- Karar örneğinin siyasi partiler genel başkanlıklarına gönderilmesine,

6- Karar örneğinin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Kurulumuzun www.ysk.gov.tr internet sitesinde yayımlanmasına ve il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına Kurum içi elektronik posta olarak gönderilmesine,

16/01/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.