Ukrayna ile Rusya arasında 24 Şubat'ta başlayan savaş, Rusya'dan ithal edilen kömür tedarikini durma noktasına getirdi. Türkiye'deki sanayiciler de üretimlerine ara vermeden devam edebilmek için, yerli kömüre yöneldi.
İthal kömürde yaşanan tedarik krizinin ardından yerli kömüre yönelik artan talebi fırsata çeviren bazı yerli kömür tedarikçileri ise Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu'nun belirlediği kömür fiyatlarının yaklaşık 2,5 katına iç piyasaya kömür vermeye başladı.
Sanayiciler; çimento, kağıt ve çelik başta olmak üzere birçok sektörde baş gösteren kömür krizine acil çözüm bulunmasını ve krizi fırsata çeviren fırsatçılara yönelik denetimlerin artırılmasını istedi.
SANAYİCİ KÖMÜR BULMAKTA ZORLANIYOR
Sanayide bir yıldır dünya genelinde devam eden kömür krizi, Ukrayna ve Rusya arasında patlak veren savaşın ardından zirve yaptı.
Savaş ile birlikte Rusya'dan ithal edilen kömürün tedariki neredeyse durma noktasına geldi. Arz ve talep dengesinin bozulmasının ve ithal kömür tedarikinin kırılmasının ardından iç piyasadaki yerli kömür fiyatları 1 hafta içerisinde 2,5 kat arttı.
Ukrayna-Rusya savaşı ile zirve yapan kömür krizi en çok sanayiyi etkiledi. Artan kömür fiyatlarına rağmen üretimlerine devam etmek zorunda olan sanayiciler kömür bulmakta zorlanır hale geldi. Kömür stoku biten ve yeni kömür temin edemeyen bazı fabrikalar üretimlerine ara vermek zorunda kaldı.
FIRSATÇILIK BAŞLADI
Rusya'dan yapılan kömür tedarikinin durma noktasına gelmesiyle birlikte sanayide yaşanan kömür krizini fırsata çevirmek isteyen bazı fırsatçı firmalar da ortaya çıktı. İthal kömüre ulaşmakta zorluk yaşayan sanayiciler, ihtiyaçlarını karşılamak için yerli kömüre yöneldi. Bu durum yerli kömür tedariki yapan bazı firmaları fırsatçılık yapmaya itti. Ukrayna-Rusya savaşını bahane olarak gösteren bazı firmalar, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu'nun belirlediği kömür fiyatlarının çok üzerinde fiyatlarla iç piyasaya kömür satmaya başladı.
Tonu 800 liradan 2 bin liraya çıktı
Tüketilen enerjinin yüzde 17'si kömürden karşılanıyor. Dünya kömür rezervinin yaklaşık yüzde 2.1'i Türkiye'de. 21 milyar ton rezerv bulunuyor. Türkiye'de 8 bin 994 megavat ithal kömür kurulu gücünün yanı sıra 11 bin 366 megavat yerli kömür kurulu gücü bulunuyor. Kömürden elektrik üretimi ise 2021 yılında 2018'e göre yüzde 8 geriledi. Yerli linyit kömüründe yaklaşık 2,5 kat fiyat artışı yaşanırken, fiyatlar ton başına 800 liradan 2 bin liraya kadar yükseldi. İthal kömürde de 220 dolar olan ton fiyatı 410 dolara çıktı.
Yusuf Özdemir - Yeni Şafak