Ekonominin üç yıllık yol haritasını içeren Orta Vadeli Program'da (OVP) önümüzdeki döneme ilişkin atılacak adımlar da belli oldu. Buna göre, sosyal güvenlik sistemini esnek çalışma modellerine uyumlu hale getirmek için 2025 yılının ikinci çeyreğinde önemli düzenlemeler yapılacak. İşgücü piyasasında uzaktan ve kısmi çalışma gibi yeni nesil çalışma biçimlerine uygun yasal değişiklikler olacak. Tamamlayıcı emeklilik sistemi hayata geçirilecek. Kadın, genç ve engellilere yönelik istihdam teşvikleri artırılacak.
GÜVENCELİ ESNEKLİK
Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin eğitime ve istihdama katılımlarını teşvik etmek amacıyla mesleki eğitim, yetkinlik ve becerilerini dikkate alan programlar hayata geçirilecek, genç girişimcilere hibe destekleri sağlanacak. Uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi yeni nesil çalışma modellerindeki gelişmeler doğrultusunda 2025'in 1. çeyreğinde iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel yaşam dengesi gözetilerek mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecek. İş Kanunu'nda sosyal taraflar ile diyalog halinde yapılacak değişiklikler ve bu doğrultuda gerçekleştirilecek ikincil mevzuat çalışmaları ile iş gücü piyasalarında güvenceli esneklik sağlanacak. Yeşil ve dijital dönüşümün iş gücü piyasalarına yansımaları analiz edilerek, uyum ve adil geçiş sürecine yönelik programlar hayata geçirilecek. 2025'in 2. çeyreğinde Otomatik Katılım Sisteminin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak. Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki (BES) standart emeklilik yatırım fonları, katılımcıların birikimleri için daha fazla katma değer üretecek şekilde yeniden tasarlanacak.
İRADİ İŞSİZLİK İÇİN ÖNLEM
Hükümet, düşük ücretli işlerde çalışmak istemeyen (iradi işsizlik) gençler başta olmak üzere işsizliği azaltmak ve istihdamı artırmak amacıyla "aile bazlı izleme sistemine" geçiyor. Buna göre, işgücü piyasasında sunulan istihdam olanaklarını ve insan kaynağını aile bazlı olarak izleme ve eşleştirme mekanizmaları geliştirilecek. Sosyal yardım alanların istihdama geçiş olanakları artırılacak. İş ve meslek danışmanları aracılığı ile aile bazlı izleme sistemine geçiş sağlanarak istihdam fırsatlarının daha fazla kişiye ulaştırılması sağlanacak. Çalışma çağındaki her bireyin üreterek gelir elde edeceği becerilerle meslek edinmesine yönelik programlar hayata geçirilecek. Sosyal yardım sistemi gözden geçirilecek, işgücüne katılıma mani olmayacak şekilde bütünleşik bir yapıda, aile odaklı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek şekilde yeniden kurgulanacak. Sosyal yardım yararlanıcılarının istihdam edilebilirliği için eğitim ve meslek edindirme faaliyetleri yaygınlaştırılacak.
GERİYE DÖNÜK ENFLASYONA GÖRE BELİRLENMEYECEK
Enflasyondaki atalet bütüncül açıdan ele alınacak. Enflasyon beklentilerinin de daha etkin yönetimiyle fiyatlardaki katılıkla mücadele edilecek. Yönlendirilen fiyatlar, OVP'deki enflasyon tahmin ve hedefleriyle uyumlu artırılacak. Ücret-fiyat sarmalının önlenmesine yönelik asgari ücret artışlarının dezenflasyon süreciyle uyumu gözetilmeye devam edilecek. Tarımsal ürünlerin alım fiyatları, kamu maliyesine etkileri, piyasa dinamikleri ve program hedefleri de dikkate alınarak, geçmiş enflasyona endeksleme davranışının azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirlenecek. Fiyatlama davranışındaki bozulmaların giderilmesi için perakende sektörleri başta olmak üzere hizmet sektörlerinde geriye dönük endeksleme mekanizması azaltılacak. Şeffaflık ve rekabet odaklı uygulamalar yaygınlaştırılacak.
KREDİ KARTLARI LİMİTİNE GELİR AYARI
OVP'de kredi kartı limitlerinin gerçek gelirle uyumunun artırılacağı da ifade edildi. Bu çerçevede, SGK kapsamında toplanan veri setleri ile Risk Merkezi'nin entegrasyonu sağlanacak. Mevcut uygulamada tüm bankalardaki toplam kredi kartı limiti kart sahibi olduğu ilk yıl aylık ortalama net gelirin iki katını, sonraki yıllarda ise aylık gelirin dört katını geçemiyor. Programda tüketici kredilerinin dezenflasyon süreciyle uyumlu gelişmesinin sağlanacağı belirtilerek, "İç talebi dengelemek, enflasyon beklentilerini çıpalamak ve cari açığı azaltmak amacıyla bireysel krediler ve hedefi olmayan ticari kredilerde seçici miktarsal sıkılaştırma politikaları uygulanacak" denildi.
DAR GELİRLİYE KONUT ERİŞİMİ
OVP'de kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak deprem mağdurları ve dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkanının artırılacağı kaydedildi. Kısa ve uzun dönemli tüm gayrimenkul kira kontratlarının belirli bir standartta dijital platforma transferinin tamamlanacağı belirtildi.
TARIM SAYIMI YAPILACAK
Tarım sektöründe verimlilik ve üretimin artırılması için radikal adımlar atılıyor. Buna göre tarım sektörünün işletme bazında daha sağlıklı veriye dayalı olarak yönlendirilebilmesi için "Genel Tarım Sayımı" yapılacak. İdari kayıtların güncellenmesiyle kapsamlı tarım envanteri oluşturulacak ve mevcut bilgi sistemlerinin iyileştirilmesine yönelik çalışmalara hız verilecek. Lojistik maliyetlerinin azaltılarak tüketicilerin tarım ürünlerine uygun fiyatla ulaşabilmelerini temin etmek üzere önemli tüketim merkezi olan kentlerin çeperlerinde tarımsal faaliyet desteklenecek.
ÖNDER YILMAZ - Sabah