Anayasa Mahkemesi, küçük illere en az iki milletvekili veren yasa değişikliğini oybirliğiyle iptal etti. Buna göre haziran ayındaki seçimlerde; Tunceli, Ardahan, Bayburt, Kilis, Gümüşhane ve Siirt gibi nüfusu az olan iller tek milletvekili çıkarabilecek. Büyük illerin vekil sayısı artacağından İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi illerdeki sonuçlar daha da önemli olacak. Milletvekili Seçimi Kanunu'na 2009 yılında, "Şu kadar ki nüfusu iki milletvekili çıkarmaya yetmeyen iller, artık nüfus sıralamasında da milletvekili sayısını ikiye çıkaramazsa, önce iki milletvekili çıkaramayan illere ikinci milletvekili verilir" hükmü eklenmişti. CHP, bu düzenlemenin iptali ve yürürlüğünün durdurulması için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Mahkeme bu başvuruyu geçen hafta perşembe günü görüşüp karara bağlayarak 2009'da yapılan değişikliği oybirliğiyle iptal etti. "Eşit oy" ve "temsilde adalet" ilkelerini dikkate alan Mahkeme, düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
HESAP DEĞİŞECEK
İptal edilen düzenleme, küçük illerin en az 2 milletvekili çıkarmasını içeriyordu ve milletvekilliği hesaplarının yeniden yapılmasına neden olmuştu. Yüksek Seçim Kurulu iptal edilen düzenleme gereği Mart 2010'da, illerin çıkaracağı milletvekili sayılarını yeniden hesaplamıştı. YSK hesabı yaparken şu formülü kullandı. Önce yasa gereği her ile bir olmak üzere 81 milletvekilini dağıttı. Geriye 469 milletvekili kaldı. Türkiye nüfusu 469'a bölündü. Bu da yaklaşık 153 bine denk düştü. Buna göre yaklaşık her 153 bin kişiye 1 vekil verilmesi gerekiyordu. Ancak yasa nüfusu 153 binin altında da olsa küçük illere ikinci bir milletvekilliği öngördüğü için Tunceli, Ardahan, Bayburt, Kilis, Gümüşhane ve Siirt gibi illere ikinci vekillikler dağıtıldı. Böylelikle büyük illerin çıkaracağı milletvekili sayısı düştü. Şimdi YSK, haziran ayında gerçekleştirilecek seçimler öncesinde yeniden vekil dağılımı yapacak. Bu hesap da şöyle olacak. Yine her ile bir vekil verilecek ve böylelikle 550 vekillikten 81'i dağıtılacak. Yine geriye 469 milletvekili kalacak. Bu sayı, haziran öncesinde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından YSK'ya bildirilecek Türkiye'nin toplam nüfus sayısına bölünecek. Elde edilecek ve yaklaşık 160 bin olması beklenen bu sayı, kaç kişiye bir milletvekili verilmesi gerektiğini ortaya çıkaracak. Nüfusu bu sayıdan az olan illere ikinci vekillik verilmeyeceğinden artık nüfusa göre dağılım yapılacak. Bu hesap da İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi illerin çıkaracağı milletvekili sayılarında 1 ila 3 artış sonucunu doğurabilecek. Bu da büyük illerin seçimlerdeki ağırlığını daha da fazlalaştıracak.
Sabah