DESTEK EĞİTİM ODALARI VE ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLER
“Destek eğitim odası” okullarımızda oluşturulması gereken bir eğitim birimidir. Hizmet alanları ise, “kaynaştırma” tanısı almış öğrenciler, “engelli” öğrenciler ve “üstün yetenekli öğrencilerin” destek eğitimleridir. Her ne kadar eğitim verilecek alanın ismi Yönetmelikte destek odası olarak ifade edilse de, özel yetenekli öğrenciler için bunu “destek eğitim okulu”, ve ya “destek eğitim ünitesi” şeklinde tüm okulu ve çevresini kapsam alanı içine alacak şekilde genişletmek gerekmektedir.
Bu yazıda, destek eğitim odası ve üstün yetenekli öğrencilerin destek eğitimini biraz irdelemek istiyorum. Üstün zekâlı ve yetenekli öğrenciler; sınıflarında kimi zaman “suskun” “içe dönük”, kimi zaman da “yaramaz”, kimi zaman “asosyal”, kimi zaman da “sosyal bir çocuk” şeklinde ifade edilirler. Akademik başarıları da farklılık gösterebilir. Kimisi derslerde başarılıdır, kimisi de başarı gösteremeyebilir. Bazen de “hiperaktif bir öğrenci kabına sığmıyor yerinde oturmuyor” denilir. Hatta sadece yerine oturmuyor ders dinlemiyor diye tıbbi tedaviye başlanır, davranışları ilaçla kontrol altına alınmaya çalışılır. Oysa beklide bu çocuk, üstün zekâlı ve yetenekli bir çocuktur. Belki de müfredat ona yeterli gelmiyordur. Öğretilenleri öğrenmede çok hızlıdır, dolayısıyla yaramazlık yapacak çokça zaman bulabiliyordur. Kim bilir?...
Öğrenciler çok yönlü değerlendirilmelidirler. Hemen akıllara şu gelmemelidir. “Bu çocuk uyumsuz, sınıf değiştirmeli, okul değiştirmeli, tıbbi tedaviye ihtiyacı var, hiperaktif… vs. vs.” Aslında, burada eğitimcinin ilk aklına gelen, eğitim sisteminin bireysel ihtiyaçlara göre düzenlenmesi gerektiği olmalıdır. İşte tam da burada ve aynı zamanda bir yönetmelik hükmü olan “destek eğitim odalarında bireysel eğitim uygulaması” kurtarıcı bir yöntem olarak devreye girmektedir. Destek odaları, müfredatımızın bu öğrenciler için yeterli olmayan, basit gelen konularını zenginleştirebileceğimiz ve derinleştireceğimiz ve destek eğitim verebileceğimiz, komple bir desteği ifade etmektedir. Yani biz, Destek odası uygulamasını bir bütün olarak “destek okulu” olarak algılamalıyız. Böylece Destek odası ifadesi, tüm okul ve okul çevresini de ifade edecek, destek eğitimleri için kullanılacak alanları tanımlayacak ve hareket genişliği sağlayacaktır.
Destek eğitim odalarında üstün yetenekli öğrencilere kimler ve nasıl eğitim vermelidir? Hangi branşlarda öğretmenler buralarda görev almalıdır? Ne tür bir eğitim programı uygulanmalıdır? Bu sorulara cevap bulmak için yola çıkış noktamız, okullarımızda halen uygulanmakta olan, kaynaştırma öğrencileri için destek eğitim odası uygulamalarını olmalıdır. Bu uygulamaları farklı bir program dâhilinde üstün yetenekli öğrenciler için de uygulanmalıdır. Programın içeriği ise sınıf düzeyi müfredatına uygun olarak, zenginleştirme ve derinleştirme olmalıdır. Ayrıca, araştırma ve problem çözme proje uygulamaları, inceleme ve araştırma gezileri fark dersler ve üst okullardan ders alma vb. uygulamaları şeklinde olması meraklı ve araştırmacı bu çocuklar için cazip alanlar olacaktır. Bunun için ayrıca bir eğitim kadrosuna gerek bulunmamaktadır. Her okulda görev yapan öğretmenler bu tür zenginleştirme eğitimlerini verebilecek nitelikte ve alanında uzman olarak üniversiteden mezun olmaktadır. Sınıf öğretmeninden başlayarak, Türkçe, fen bilimleri, matematik, görsel sanatlar, müzik, teknoloji ve tasarım, sosyal bilgiler, tarih coğrafya ve diğer tüm branş öğretmenleri, destek eğitim odalarında üstün zekalı ve yetenekli öğrencilere destek eğitim vermek üzere görevlendirilebilirler.
Destek eğitim odalarında üstün yeteneklilerin eğitiminin faydaları ne olacaktır?
Okullarında üstün yeteneği tanılanmamış öğrencileri tanılanmak suretiyle potansiyellerinin kendi okullarında geliştirilmesi sağlanacaktır.
Sayıları sınırlı olan Bilim ve Sanat Merkezlerine ulaşım yönünden ve ya imkansızlıklar nedeniyle devam edemeyen öğrencilere de Devlet eliyle eğitim hizmeti götürülmüş olacak ve eğitimde fırsat eşitliğini bu alanda sağlamış olacaktır.
Her okul, destek odası uygulaması ile üstün yetenekliler için eğitimci kapasitesi ve yetenekli öğrenci potansiyeli geliştirmiş olacaktır.
Bu çalışmalar, okulun diğer eğitim faaliyetlerine de yansıyacak ve okulda verilen eğitimin niteliksel gelişmesini sağlayacaktır.
Her şeyden önemlisi hiperaktif, yaramaz vs. şeklinde dışlanan, beklide üstün zekâlı ve yetenekli öğrenciler kendilerini ifade etme alanı bulacaklar, eğitim süreçlerinden kopmadan gelişerek devamını sağlayacaklardır.
Bu uygulama ile bireysel farklılıklara dayalı bireysel eğitime yaklaştıran bir adımı daha atılmış olacaktır.
Üstün yetenekli bireylerin tanılanması “başarı sınavı” şeklinden çıkarılarak, her çocuk kendi okulunda gözlemlere de dayalı olarak, tanılanacak ve yine kendi okulunda akran ayrıştırması yaşatılmadan ve etiketlenmeden destek eğitim alması sağlanacaktır.
Başlangıç aşamasında yapılması gereken nedir?
Tanılamanın okullar ve RAM işbirliğinde, süreç değerlendirmesi şeklinde yapılmasını sağlamak,
Okullarda yapılan faaliyetlerin e-okul üzerinden görülebileceği bir sistem kurmak,
Üstün yetenekliler için destek eğitim odası çerçeve programı oluşturmak,
Destek eğitim odalarında destek eğitim verecek öğretmenlere yardımcı olacak öğretmen kılavuzu kitabı hazırlamak,
Öğretmenlere destek amacı ile proje ve etkinlik havuzu oluşturarak kitapçık halinde okullara göndermektir.
Üstün yetenekli öğrenciler için de diğer öğrencilerle birlikte hiçbir çalışma ve fedakarlıktan kaçınılmamalıdır. Bu alana profesyonelce ve bilimsel yaklaşılmalı ve tanılama ve eğitimde geç kalınmamalıdır. Bu tür eğitimlerin yaygınlaştırmak ve daha fazla öğrenciye ulaştırmanın ilk adımı destek eğitim odalarını faaliyete geçirmektir. Destek eğitim odalarında eğitim, üstün yeteneği tanılanmış ve tanılanmayı bekleyen öğrencilerimiz için destek eğitim hizmetini her çocuğun kendi okuluna götürmektir.