Ülke genelinde Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişimi başta olmak üzere örgüt üyeliği ve adına işlenen suçları kapsayan çok sayıda davada, sanıklar bir bir hesap veriyor. Karara bağlanan darbe girişimi davalarında 318'i ağırlaştırılmış müebbet olmak üzere 759 sanık ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, FETÖ'nün 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından cumhuriyet başsavcılıklarınca hain darbe teşebbüsü ve örgütün yapılanmasına yönelik çok sayıda soruşturma açıldı.
Soruşturmaların tamamlanmasının ardından ülke genelinde açılan çok sayıda davada, aralarında darbe girişimini yöneten eski askerlerin de bulunduğu sanıklar, hakim karşısına çıkarak hesap vermeye başladı.
Darbe girişimine yönelik açılan ve karara bağlanan 122 davada, 759'u ömür boyu olmak üzere darbeci bin 12 sanık hakkında hapis cezasına hükmedildi. Ömür boyu hapis cezası verilen sanıklardan 318'i ağırlaştırılmış, 441'i ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Ömür boyu hapis cezası verilenler arasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a suikast girişimini planlayan ve timi yöneten eski tuğgeneral Gökhan Şahin Sönmezateş, Özel Kuvvetler ekibinin başındaki eski binbaşı Şükrü Seymen, Muharebe Arama Kurtarma (MAK) timinin başındaki eski binbaşı Taner Berber ve FETÖ'nün "Çiğli üs imamı" olarak anılan eski başçavuş Zekeriya Kuzu da bulunuyor.
FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin dosyaların yanı sıra örgütün il yapılanmalarına yönelik davalar da bir bir sonuçlanmaya başladı. Aralarında eski vali, belediye başkanı, rektör ve kaymakamların da bulunduğu sanıklar değişen hapis cezalarına çarptırıldı.
Darbe girişimine ilişkin ilk karar Erzurum'dan
FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin ilk karar, Erzurum'da verildi.
Erzurum'daki davada, darbecilerin sözde "sıkıyönetim komutanları atama listesi"nde adı "Erzurum Sıkıyönetim Komutanı" olarak geçen dönemin Erzurum Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı kurmay albay Murat Koçak ve eski Harekat ve Asayiş Şube Müdürü kurmay binbaşı Murat Yılmaz "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.
Suikast timine ceza yağdı
FETÖ'nün darbe teşebbüsü sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik suikast girişimi ve 2 polisin şehit edildiği saldırıya ilişkin davada, Özel Kuvvetler, Sualtı Taarruz ve MAK ekiplerinden oluşan sanıklardan 31'i 4'er, 3'ü birer kez ağırlaştırılmış müebbet, biri 4, biri 3, 4'ü ise birer defa müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Davada, bir sanığa 18 yıl, başka bir sanığa ise 15 yıl hapis cezası verildi, bir sanık ise beraat etti.
Suikast girişimi davasında 4'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen sanıklar arasında, eski tuğgeneral Sönmezateş'in yanı sıra "Paşa" lakaplı eski başçavuş Zekeriya Kuzu ile eski binbaşılar Seymen ve Berber de bulunuyor.
Ankara'daki davalar
Darbe girişimi sırasında Bando Okulları Komutanlığındaki eylemlere ilişkin 14 sanığın yargılandığı davada, eski okul komutanı Halil Birer'e ağırlaştırılmış müebbet ve eski tabur komutanı yarbay Erhan Dokur'un da aralarında bulunduğu 7 sanığa müebbet hapis cezası verildi.
Mamak 28. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığına bağlı tank taburu personelinin katıldığı eylemlere ilişkin 63 sanığın yargılandığı davada, 11 kişi ağırlaştırılmış müebbet, 27 sanık da müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme, olay tarihinde, emrindeki 15 tankla Genelkurmay Başkanlığına saldıran sanık eski Tank Tabur Komutanı kurmay yarbay Nuri Büyükyazıcı'ya 6 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 658 yıl 2 ay hapis cezası verilmesine hükmetti.
Mahkeme, ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet dışında 14 sanığa da çeşitli sürelerle hapis cezası verilmesini kararlaştırdı.
Darbe girişimi sırasında Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı ile Özel Kuvvetler Komutanlığındaki (ÖKK) eylemlerle ilgili davaların 4 sanığı evinde yakalanan eski yurt müdürü Recep Cicos "silahlı terör örgütü üyesi olmak" suçundan 9, "suçluyu kayırma" suçundan 1 yıl olmak üzere 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki darbe girişimi eylemlerine ilişkin 73 sanığın yargılandığı davada hükmü açıklayan mahkeme, eski Harekat Başkan Vekili tuğamiral İrfan Arabacı ile eski İstihbarat Daire Başkanı tuğamiral Murat Şirzai'nin de aralarında bulunduğu 47 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 18 kişiye müebbet hapis cezası verdi.
FETÖ'nün darbe girişimi sırasında Ulus'taki Türk Telekom binasının işgal edilmesine ilişkin davada sanıklardan 13'ü ağırlaştırılmış müebbet, 15'i ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Darbe teşebbüsünde Sahil Güvenlik Komutanlığındaki eylemlere ilişkin 28 kişinin yargılandığı davada, 2'si ağırlaştırılmış olmak üzere 25 sanığa müebbet hapis cezası verildi. Eski Sahil Güvenlik Komutanı tümamiral Hakan Üstem müebbet hapisle cezalandırıldı.
Hain girişimin yaşandığı gece Gölbaşı'ndaki TÜRKSAT yerleşkesinde yayınları kesmeye çalışan 5'i sivil 17 kişinin yargılandığı davada, 4 firari sanığın dosyası ayrıldı, diğer sanıklar ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Asker sanıklar da TÜRKSAT personeli Ahmet Özsoy ve Ali Karslı'nın şehit edilmesi nedeniyle 2'şer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edildi.
Darbe girişimine ilişkin Kara Kuvvetleri Komutanlığı Muhabere Elektronik Bilgi Sistemleri Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığından 26 sanığın yargılandığı davada kararını açıklayan mahkeme, sanıklardan 4'üne ağırlaştırılmış müebbet, 11'ine müebbet, 4'üne 6 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanı olan emekli Orgeneral Kamil Başoğlu'nun kaçırılmasına ilişkin davada, sanıklardan biri ağırlaştırılmış müebbet ve 9 yıl, 2'si müebbet, 2'si müebbet ve 7 yıl 6'şar ay, eski Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı kurmay albay Muhsin Kutsi Barış ile eski tabip binbaşı Adem Parlak ise 9'ar yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga'nın darbe girişimi sırasında alıkonulmasına ilişkin davada sanıkların 18'i ağırlaştırılmış müebbet ve 12'şer yıl, 5'i müebbet hapis ve 10'ar yıl, eski albay Muhsin Kutsi Barış ise 12 yıl hapisle cezalandırıldı.
İstanbul'daki davalar
Darbe girişimi sırasında, Selimiye Kışlası'ndaki darbe faaliyetleri ve Üsküdar Çevik Kuvvet'in işgal girişimi davasında, "Anayasayı ihlal" suçundan sanıklardan 13'üne ağırlaştırılmış müebbet, 37'sine müebbet hapis cezası verildi. Mahkeme heyeti, bir sanığı "terör örgütü üyesi" olmak suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırdı.
Maltepe'deki 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında 15 Temmuz'da yaşananlara ilişkin 26 kişinin yargılandığı davada mahkeme, sanıklardan 10'una "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 1'ine de müebbet hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün kapatılması sırasında çıkan olaylarda 3 kişinin şehit edilmesi, 49 kişinin de yaralanmasına ilişkin görülen davada, tutuklu 13 sanık ağırlaştırılmış müebbet, tutuksuz yargılanan 2 sanık da müebbet hapisle cezalandırıldı. Sanıklar ayrıca "kasten öldürme", "kasten öldürmeye teşebbüs", "kasten yaralama", "silahlı tehdit", "trafiği tehlikeye sokmak" ve "mala zarar verme" suçlarından 1 yıl 8 ay ile 810 yıl 6 ay arasında değişen oranlarda hapis cezalarına çarptırıldı.
Samandıra gişelerinde yaşanan olaylara ilişkin davada, "Anayasayı ihlal" suçundan 5 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 17 sanığa da müebbet hapis cezası verilmesine hükmedildi.
İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi, darbe girişiminde Bağcılar'daki Doğan Medya Center'ın işgal edilip yayınının kesilmesi ve çıkan olaylarda bir kişinin şehit edilmesine ilişkin davada, 3 eski subayı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı.
FETÖ'nün medya yapılanmasına ilişkin 28 sanığın yargılandığı davaya bakan mahkeme, aralarında Hanım Büşra Erdal ve Gökçe Fırat Çulhaoğlu'nun da bulunduğu 11 kişiye ''silahlı terör örgütüne üye olmak'' suçundan 6 yıl 3'er ay, 12 sanığa da aynı suçtan 7 yıl 6'şar ay hapis cezası verdi.
Sanık Atilla Taş'ın "örgut icindeki hiyerarsik yapıya dahil olmamakla birlikte orgute bilerek ve isteyerek yardım etmek" suçundan 3 yıl 1 ay 15 gün, aynı suçtan sanık Murat Aksoy'un da 2 yıl 1 ay hapisle cezalandırılmasına karar veren mahkeme, firari sanıklar Bülent Ceyhan ve Said Sefa'nın yakalama kararının infaz edilmediğinden dolayı dosyalarının ayrılmasına, tutuksuz sanık Muhterem Tanık'ın "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçunu işlediği sabit olmadığından beraatini kararlaştırdı.
FETÖ'nün medya yapılanmasının "darbe çağrışımı" davasında yargılanan Ahmet Altan, Mehmet Altan, Nazlı Ilıcak, Fevzi Yazıcı, Şükrü Tuğrul Özşengül ve Yakup Şimşek "cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs etme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi, darbe girişimi öncesi ve sırasında Tuzla Piyade Okulundaki faaliyetler ve eylemlere ilişkin 5 sanığa "Anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi.
TRT'nin Ulus yerleşkesi ve Digiturk binasının işgaline ilişkin sanıklardan 23'ü ağırlaştırılmış müebbet, 35'i de müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Tutuksuz 35 sanığın beraatine karar verilirken, bir kısım sanıklar ayrıca "öldürmeye teşebbüs", "yayın organlarının yayınlarını engelleme" ve "Cumhurbaşkanına hakaret" suçlarından 3 yıl ile 16 yıl arasında değişen oranlarda hapisle cezalandırıldı.
Darbe girişimi sırasında Fenerbahçe Orduevi'ni kontrol altına almaya çalışan, biri tutuklu 40 askerin yargılandığı davada, eski üsteğmen Kayhan Sönmez'e "Anayasa'yı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 3 uzman çavuşa ise "silahlı terör örgütüne bilerek, isteyerek yardım etme" suçundan 5 yıl ila 6 yıl 3 ay arasında değişen oranlarda hapis cezası verildi, 36 er ise beraat etti.
Girişim esnasında Mahmutbey gişelerinin kapatılmasına teşebbüs edilmesi ve Ispartakule'de meydana gelen olaylara ilişkin 10'u tutuklu 36 askerin yargılandığı davada, "anayasayı ihlal" suçundan 2 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 8 kişi de müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, 15 Temmuz gecesi, güvenliği sağlamak amacıyla görevlendirilen polis özel hareket timini Atatürk Havalimanı'ndan helikopterle Huber Köşkü'ne götürmedikleri iddiasıyla tutuklu yargılan pilotlardan Ender Küçüka'yı müebbet, diğer 2 sanığı ise 12 yıl 6'şar ay hapisle cezalandırdı.
Darbe girişiminde Deniz Harp Okulu Komutanı tumamiral Mesut Özel'in alıkonulmasına ilişkin davada, 5 sanığa "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 12'şer yıl hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.
AK Parti İstanbul İl Başkanlığının işgal girişimine ilişkin davada, sanıklardan 4'ü ağırlaştırılmış müebbet, 11'i ise müebbet hapisle cezalandırıldı.
Bayrampaşa'daki Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğünü işgal ettikleri ve bu sırada bir kişinin ölümü, 15 kişinin de yaralanmasına neden oldukları gerekçesiyle tutuklu yargılanan 18 sanıktan 2'si ikişer kez ağırlaştırılmış müebbet, biri ağırlaştırılmış müebbet, 15'i de müebbet ve çeşitli oranlarda hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, darbe girişimi sırasında Sabiha Gökçen Havalimanı'nı ele geçirmeye çalıştıkları gerekçesiyle yargılanan 28 sanıktan 8'ine ağırlaştırılmış müebbet, 20'sine de müebbet hapis cezası verdi.
Darbe girişimi sırasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lojistik Destek Merkezi ve Arıcılar Camisi'nin işgal edilmesine ilişkin davada 7 sanıktan 5'ine ağırlaştırılmış müebbet ve 200'er yıl hapis, 2'sine de müebbet hapis ile 166'şar yıl hapis cezası verilmesine hükmedildi.
Gayrettepe'deki Türk Telekom binasını ele geçirmeye teşebbüs ettikleri iddiasıyla 6'sı tutuklu 13 askerin yargılandığı davada sanıklardan 2'si ağırlaştırılmış müebbet hapis, 4'ü müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Darbe girişimine ilişkin, Yalova'daki Hava Harp Okulu öğrencilerini İstanbul'a getirdikleri gerekçesiyle 3 eski subayın yargılandığı davada, sanıklara ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
Ömür boyu hapis cezası verilen diğer davalar
Isparta'dan 700 Kara Harp Okulu öğrencisini Ankara'ya götürmeye çalıştıkları iddiasıyla yargılanan 21 sanıktan 5'i ağırlaştırılmış müebbet, 2'si müebbet hapisle cezalandırıldı.
Mersin'de, 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin davada, aralarında dönemin Akdeniz Bölge Komutanı tuğamiral Nejat Atilla Demirhan ve eski Kurmay Başkanı albay Tayfun Ergi'nin de yer aldığı 8 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 13 kişiye de 7 yıl 6 aydan 15 yıla kadar hapis cezası verildi.
Erzincan'da, darbe girişimine katıldıkları iddiasıyla yargılanan sanıklardan dönemin 59. Topçu Eğitim Tugayı komutanı eski tuğgeneral Yüksel Gönültaş'ı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına, 3 eski tabur komutanının da aralarında bulunduğu 9 sanığı müebbet hapis cezasına çarptıran mahkeme, aynı davada yargılanan diğer 3 sanığın ise "terör örgütü üyesi olma" suçundan 10'ar yıl hapisle cezalandırılmasına karar verdi.
Samsun'da, darbe girişimine ilişkin davada tutuklu yargılanan eski Samsun Garnizon Komutanı tuğgeneral Mehmet Şükrü Eken'in müebbet hapis cezasına çarptırılması kararlaştırıldı.
Kars'ın Sarıkamış ilçesinde, darbe girişimine katıldıkları öne sürülen 7'si tutuklu 8 askeri personelin yargılandığı davada, eski üsteğmen Erdem Aksaray'a "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme" suçundan müebbet hapis cezası verilmesi karara bağlandı.
FETÖ'nün sözde "KKK Kurmay Başkanı"na ağırlaştırılmış müebbet
Kars'ta, darbe girişimine katıldıkları ve örgütün "Sarıkamış Ana Komuta Kademesi"ni oluşturdukları öne sürülen bazıları eski 26 askeri personelin yargılandığı dava karara bağlandı. Mahkeme heyeti, 9 tutuklu sanıktan, örgütün sözde "KKK Kurmay Başkanı" olarak atamayı planladığı dönemin Sarıkamış 9. Komando Tugay Komutanı eski tuğgeneral Murat Yetgin ve eski yarbay Gürhan Yener'e ağırlaştırılmış müebbet, eski albay Ekrem Bahşi, eski yarbaylar Ferhat Akgün ve Süleyman Türker'e müebbet, 3 eski subaya 3 yıl 9'ar ay, bir eski subaya da 4 yıl 2 ay hapis cezası verdi.
FETÖ'nün darbe girişimiyle ilgili Adana'da görülen davada, dönemin İl Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı kurmay albay Halil Çelik'in de aralarında bulunduğu 5 rütbeli asker, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Gaziantep'te eski 106. Topçu Alay Komutanı albay Turgut Çelebi'nin de aralarında bulunduğu 9 eski asker ile Mardin'de Midyat 70. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Yardımcılığında görevli eski yarbay Uğur Dilek'e, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
Desteğe gitmeye çalışanlara ceza yağdı
Darbe girişimine destek amacıyla İstanbul'a gitmek için 55. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığından çıkma hazırlığı yaptıkları iddiasıyla yargılanan ve TSK'den ihraç edilen 55. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral Bekir Koçak'a ağırlaştırılmış müebbet, 6 sanığa müebbet, 1 sanığa ise 2 yıl hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.
Edirne'de dönemin 54. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral Hidayet Arı'nın aralarında olduğu eski 3 rütbeli asker ile Muğla'da eski Aksaz Deniz Üs Komutanı tuğamiral Namık Alper ve Aksaz Merkez Komutanı deniz piyade albay Aytunç Kan, eski Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı tuğamiral Serdar Ahmet Gündoğdu ve eski Gelibolu 18. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral İsmail Gürgen, yargılandıkları davalarda müebbet hapisle cezalandırıldı.
Adı cuntacıların sözde atama listesinde "Kırşehir Sıkıyönetim Komutanı" olarak geçen ve "Analizi Harbiyeli" adlı Twitter hesabını kullandığı belirlenen eski Jandarma Kurmay Albay Ömer Kulaç'a 4 kez müebbet ve 12 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
Denizli'deki darbe girişimi davasında, dönemin Denizli Garnizon ve 11. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral Kamil Özhan Özbakır, 11. Komando Tugay Komutan Yardımcısı ve Söke Garnizon Komutanı albay Erol Akman ağırlaştırılmış müebbet, 4 eski asker ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Erzincan'daki davada, eski 3. Ordu Harekat Kurmay Başkanı tuğgeneral Ekrem Çağlar, örgütün "mahrem imamı" olduğu öne sürülen eski doktor öğretim üyesi Veli Karagöz ve Talat Öğütçü ağırlaştırılmış müebbet, eski İl Jandarma Komutanı albay Murat Orhan Tonğ'un da yer aldığı 12 tutuklu sanık müebbet hapse mahkum edildi.
Sonuçlanan diğer davalar
Diyarbakır'da FETÖ'nün darbe girişiminin yaşandığı gece, örgüt üyelerinin "gaybubet evi" olarak adlandırdığı adrese düzenlenen toplantıda yer aldığı iddiasıyla tutuklu yargılanan doktor Orhan Tokgöz, "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçu"na yardım ettiği gerekçesiyle 13 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Bursa'da, darbe girişimine ilişkin tutuksuz yargılanan 4 eski emniyet mensubundan 2'sine 12 yıl 6'şar ay, birine 8 yıl 9 ay hapis cezası verildi.
Adana'da, darbe girişimine ilişkin haklarında dava açılan eski 4. sınıf emniyet müdürlerinden Haluk Pamukçu 15, Nezir Özcan 9 yıl hapisle cezalandırıldı.
FETÖ'nün, "Tahşiyeciler grubuna" kumpas kurduğu gerekçesiyle aralarında örgüt elebaşı Fetullah Gülen ile kapatılan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca ve eski emniyet müdürlerinin de bulunduğu 23'ü tutuklu 33 sanık hakkında açılan ve yaklaşık 2 yıl süren davada karar açıklandı. Sanıklar Gülen ve eski emniyet müdürü Mutlu Ekizoğlu'nun dosyalarının ifadeleri alınamadığı için ayrılmasını kararlaştıran mahkeme, Hidayet Karaca'yı 31 yıl, Ali Fuat Yılmazer'i ise 16 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı. Aralarında eski emniyet müdürleri Yurt Atayün, Ömer Köse ve Tufan Ergüder'in de bulunduğu 19 sanığa da hapis cezası verilmesi karara bağlandı.
Kılıçdaroğlu'nun eski başdanışmanına hapis
FETÖ'nün İstanbul Üniversitesindeki akademik yapılanmasına ilişkin aralarında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun eski başdanışmanı Fatih Gürsul'un da bulunduğu 7'si tutuklu 10 kişinin "örgüt üyeliği" suçundan yargılandığı davada, sanıklar 7 yıl ile 10,5 yıl arasında hapis cezasına çarptırıldı. Heyet, FETÖ'nün şifreli haberleşme programı ByLock kullanan sanık Gürsul'a 10 yıl 6 ay hapis cezası verilmesine hükmetti.