ERDİNÇ ÇELİKKAN
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, binlerce tüketicinin sorun yaşadığı garanti süresi içindeki hakların sınırını genişletmeye hazırlanıyor. Buna göre değiştirilen bir malın garanti süresinin 12 aydan az olması durumunda en az bir yıl garanti süresi verilmesi gerekecek.
Tüketicinin ürünle ilgili "onarım hakkını" seçmesi halinde satıcı işçilik masrafı, parça bedeli ve başka bir ücret talep edemeyecek. Bakanlığın Tüketicinin Korunması Kanunu kapsamında hazırladığı Garanti Yönetmeliği taslağına göre garanti uygulaması sırasında değiştirilen malın garanti süresi, satın alınan malın kalan garanti süresiyle sınırlı olacak. Ancak daha önceki yönetmelikte bulunmayan bir ifadenin taslağa eklenmesi tüketicinin haklarını da genişletmiş oldu. Buna göre değiştirilen ürünün kalan garanti süresi bir yıldan az ise değiştirilen mal için en az bir yıl daha garanti süresi verilmesi zorunluluğu getirilecek.
İade yükümlülüğü
Kurumlara gönderilen 12 maddelik taslak düzenleme çerçevesinde tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, satıcı, malın bedelinin tümünü veya bedelden yapılan indirim tutarını derhal tüketiciye iade etmek zorunda olacak. Tüketicinin, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi hakkını seçmesi durumunda satıcı veya üretici, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi talebinin bildirilmesinden itibaren azami otuz iş günü içinde, bu talebi yerine getirmeye mecbur olacak.
Tüketicinin, kanun kapsamında sözleşmeden dönme, satış bedelinden indirim isteme, ücretsiz onarım ve ayıpsız misliyle değiştirilmesi gibi dört haktan birini seçmesi durumunda satıcı işçilik masrafı, parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeden malın onarımını yapmakla yükümlü tutulacak. Tüketici, ücretsiz onarım hakkını üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilecek. Satıcı, üretici ve ithalatçı tüketicinin bu hakkını kullanmasından zincirlime olarak sorumlu tutulacak. Düzenlemeyle ürünün arızalanması durumunda kullanım hatasının bulunup bulunmadığı, yetkili servis istasyonları veya satıcı tarafından o mala ilişkin azami tamir süresi içerisinde düzenlenen raporla belirlenmesi gerekecek.
Tüketiciler, söz konusu rapora ilişkin olarak bilirkişi tarafından tespit yapılması talebiyle uyuşmazlığın parasal değerini dikkate alarak tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemesine başvurabilecek. Buna göre artık garanti belgelerinde tüketicilerin şikayet ve itirazları konusundaki başvurularını Tüketici Mahkemelerine ve Tüketici Hakem Heyetlerine yapabileceklerine ilişkin bilgiler de yer alacak.
Fatura garanti sayılmayacak
Taslağa göre satılan mala ilişkin olarak düzenlenen faturalar garanti belgesi yerine geçmeyecek. Ancak, yetkili servis istasyonlarında yapılan onarım ve parça değişimi işlemleri sonucunda verilen fatura, garanti belgesinde bulunması zorunlu bilgileri içermesi şartıyla, garanti belgesi yerine kullanılabilecek. Mayıs ayında yürürlüğe girmesi beklenen düzenlemeyle 10 yılını dolduran eski yönetmelik de yürürlükten kalkacak. Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar, yönetmelik taslağında yapılan değişikliklerin tüketici lehine olduğunu belirterek, "Yeni düzenlemede garanti süresinin arttırıldığını görüyoruz" dedi.