Dünkü yazımızda Hak-İş Genel Başkanı Sayın Mahmut Arslan Bey'le taşeron işçilerin kamuda istihdamıyla ilgili sorunları ve çözüm önerilerini enine boyuna görüştüğümüz konulardan bazılarına yer vermiştik. Bugünkü yazımızda da görüşmemizde gündeme gelen ve önemli gördüğümüz bir çok konuya kaldığımız yerden devam ederek yer vereceğiz.
Taşeron işçilerin istihdamında izlenecek metodlar
Taşeron işçilerin istihdamında izlenecek metodlar açısından asıl iş ve yardımcı iş ayrımı yapılmaksızın bütün taşeron işçileri halen çalıştıkları kurumlarda 4857 sayılı yasaya göre işçi olarak istihdam edilmesi gerektiği öneriliyor.
Bu bağlamda bütün işçilerin kıdemleri ile beraber şu anki çalışma şartları ve ücretleri ile hizmet sözleşmelerinin devri yoluyla kamuda istihdam edilmeleri gerektiği ifade ediliyor.
Hizmet kalitesinin artırılmasında izlenecek metodlar
Kamu hizmetlerinin kalitesinin rehavet nedeniyle düşmesinin engellenmesi ve verimliliğin artırılmasına yönelik olarak;
İş sözleşmeleri en az beş kıdem yılına kadar birer yıllık belirli süreli şekilde yapılacak, ancak iş sözleşmeleri uzatılmayan işçinin de kıdem tazminatı hakkı saklı kalacak. Bu öneri son derece yerinde bir öneri olup, bir işçi sendikasından belirsiz süreli iş sözleşmesi yerine hizmet kalitesi ve performansı esas alan belirli süreli iş sözleşmesini merkeze koyan bir yaklaşım olağanüstü değerde bir öneme sahiptir.
Bütün kamu kurumlarını bağlayacak şekilde her bir iş kolu için performans kriterleri belirlenecek. Örneğin, temizlik işlerinde her bir saatte yerler ıselak olarak silinecek vb. hizmet kalitesini önceleyen kriterler son derece önemlidir.
Her bir kamu kurumunda mevcut hizmet alım sözleşmelerinde bulunan kadro sayılarına benzer norm işçi kadroları ihdas edilerek, kamuda istihdam yığılmalarının önüne geçilecektir. Bu önerilerin Hükümetin elini güçlendirecek altın kurallar olarak görülmesi gerekir.
İkramiye hakkından yararlanma şartları performansa göre olmalı
Sendikanın 6772 sayılı Kanun gereğince ödenen ikramiyelerle ilgili de önemli önerileri var. Buna göre, 6772 sayılı Kanun'dan doğrudan yararlanılmayacak, gerekli performans kriterlerini sağlayanlar faydalanacaktır. 6772 sayılı Kanun'a göre hali hazırda çalışan kamu işçisine ödenen ikramiyenin performansa göre ödenmesini işçi sendikasından duymak oldukça ilginç ve takdire şayan.
Maliyetler bakımından (mevcut çalışanların hakları korunmak şartıyla) 6772 sayılı Kanun'dan; 1- Kıdemi 1-5 yıla kadar olanlar 1 aylık, 2- Kıdemi 5- 15 yıla kadar olanlar 2 aylık, 3- Kıdemi 15 yıl yukarısı 3 aylık şeklinde, olacak şekilde yararlanacaklar ve bu süreler toplu iş sözleşmeleriyle uzatılamayacaktır.
Yine yapılan öneride yeterli performansı göstermeyen işçiler en az 3 defa uyarılacaklar ve belirli şartlarda 6772 sayılı Kanun'dan doğan ikramiyelerinde kesinti yapılacak veya iş akitleri uzatılmayacaktır.
Toplu iş hukuku önerileri
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nda değişiklik yapılarak, taşeron işçilerin şu anda hangi iş kollarında örgütlenmişlerse yine aynı iş kolunda çalışmaya devam etmelerinin sağlanması gerektiği öneriliyor.
Bu suretle kamuda yeni istihdam edilen işçilerin halen uygulanmakta olan toplu iş sözleşmelerinden faydalanmak suretiyle maliyet artışının önüne geçileceğini düşünüyor.
6356 sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinde sadece kamu kurumlarında uygulanmak üzere asıl işin tabi olduğu iş kolunda örgütlenme zorunluluğu kaldırılarak işçiler fiilen yaptıkları işe göre örgütlenmeleri gerektiğini düşünüyor.
Aynı kuralın mevcut toplu iş sözleşmelerinin sona ermesinden itibaren 657 sayılı Kanun'un 4/d kapsamındaki bütün işçiler için de geçerli olması gerektiğini öneriyor.
Farklı kamu kurumlarının farklı farklı çalışma şartları oluşturmak suretiyle ücretlerde eşitsizliğe yol açmalarının önüne geçmek amacıyla toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde bu kanun kapsamında çalışan işçileri yalnızca tek bir bakanlığın temsil etmesini gerektiğini öneriyor.
Taşeron işçileri kamuda işe almanın şartları nasıl olmalı?
Mevcut taşeron işçilerinin kadroya alınmasında 657 sayılı Kanun'un aradığı şartlara benzer şartların taşımasının ve mülakat sonrası işe alımın gerektiği vurgulanıyor. Hatta göreve alınmadan önce güvenlik soruşturması yapılmasının son derece önemli olduğunu belirtmek isteriz.
Daha sonraki işe alımlarda ise; Vasıfsız işlerde, önceden belirlenecek objektif sosyal seçim kriterlerine göre (Yaş, aile yükümlülükleri, aile gelir durumu vb.) işe alım gerçekleşmesini öneriyor. Bunun yanında diğer işlerde ise mevcut uygulamada olduğu gibi KPSS puanlarına göre işe alım yapılması öneriliyor.
Sonuç olarak, Hak-İş Başkanı ile yapmış olduğumuz görüşme neticesinde taşeron işçilerin kamuya alınmasında izlenmesi gereken en makul yöntemlerin neler olması gerektiğini okuyucularımızla paylaştık. Ümit ederiz ki taşeron işçi sorununun çözümünde küçükte olsa katkı sağlamıştır. Objektif olarak belirtmek gerekir ki bir işçi sendikasından bu tür öneriler almaya alışkın olmadığımız için yaklaşımlara hayret ettiğimi belirtmek isterim. Keşke 6772 sayılı Kanun gereğince kamu işçilerine ödenen ikramiyeyle ilgili objektif öneriyi daha önce duymuş olsaydık. Her şeye rağmen Hak-İş'ten gelen son derece objektif önerilerin hem taşeron işçi sorununun çözümüne hem de Kamu Personel Reformu'na katkı sağlamasını temenni ediyorum.