Sanırım öğretmenlerin, kültür-sanat erbabının, eğitim-öğretim alanında çalışanların, politika üretenlerin, ebeveynlerin ve bilim insanlarının cevap aradığı hatta araması gereken bir soru bu.
Maalesef, kitap okuma oranı yalnızca ülkemizde değil, tüm dünyada giderek düşüyor. Kitap okuma oranının düşmesinin en büyük nedeni olarak mobil cihazların kullanımının, internet ve genel olarak teknolojinin yaygınlaşması gösteriliyor.
Çocukların az okumasının tek sebebinin bilgisayar ve cep telefonları olduğunu düşünmek, sorunun sadece küçük bir parçasına odaklanmak demektir. Bu da kitap okuma oranını yükseltecek tedbirleri alma konumunda olanların etki alanını daraltmaktadır.
Kitap okuma oranının azalmasının nedenleri arasında;
- Eğitim sisteminin çocuklara gösterdiği kitaplarla ilişki kurma biçimi,
- Nitelikli çocuk kitaplarının azlığı ya da yazılan kitaplara ulaşım güçlüğü,
- Çocukların kitaplarla duygusal bağ kurmasını öğretebilecek yöntem ve teknikleri bilmeyen ya da bilip uygula(ya)mayan ebeveynler ve öğretmenler,
- Her çocuğun farklı bir birey olduğu gerçeğini göz ardı ederek çocuklara ilgilerini çekmeyecek, okurken onlara “eziyet çekiyormuş” duygusunu hissettiren kitapların okutulmaya çalışılması,
- Merak uyandırmayan, dış ve iç tasarımı çocuğun gönül dünyası ile örtüşmeyen, çocuğun anlam dünyasında karşılığı olmayan metinlerle dolu kitaplar,
- Kitap okumanın ruhumuzu besleyen en önemli eylem olduğu bilincini yerleştirip geliştirecek rol modellerin azlığını da sayabiliriz.
Çocukların ve gençlerin kitap okuma istek ve nedenleri ile yetişkinlerin kitap okuma istek ve nedenleri farklılık göstermekte, dolayısıyla çocuklara kitap önerisinde bulunmak için bilgi ve tecrübe sahibi olmak gerekmektedir.
İlkokulda görev yapan sınıf öğretmeni bir yönetici olarak; sorumlu olduğumuz çocuklarımıza okuma zevkini tattıracak, okumanın keyfini yaşatacak, sosyal ve duygusal açıdan onların güçlenmelerine katkı sağlayacak kitap önerilerimiz, “Türk Edebiyatı ve Çocuk Edebiyatı” alanında çalışan çok kıymetli akademisyenlerimizce hazırlandı. Her biri çok kıymetli olan bu kitapları okumuş biri olarak, otuz kitaptan oluşan bu listeyi ebeveynlerin ve öğretmenlerin okumalarına, okuyup inceledikleri kitapların arasından çocukların mizacına uygun olan kitabı önermelerinin yararına inanıyoruz. Ebeveynler ve öğretmenlerimizin rehberliğinde ilkokulda öğrenim gören her çocuğumuzun bu kitapları okumasını öneriyoruz. Anne babasının, öğretmeninin okuduğu bir kitabı okumak, okunan kitaplarla ilgili ebeveynleri ve öğretmenleri ile sohbet edebilmek çocuklar için son derece keyifli bir öğrenme sürecidir. Önerdiğimiz kitapları imkânı olanların kütüphanelerden alarak okumalarının daha faydalı olacağını düşünüyoruz. Çünkü kütüphaneden kitap almak bazı davranışların kazanılmasında çok önemli rol oynamaktadır. ‘Emanete sahip çıkma’ erdemini öğrenmesini isteyeceğimiz çocuklarımız için kütüphaneden alınan her kitabın öğrenme sürecinde önemli bir yeri vardır. Nitekim istenen sürede kitabı okuyup teslim eden öğrencilerimiz, kitabı satın alıp okuyanlara göre zaman yönetimi ve sorumluluk duygusunu kazanmada daha kazançlı olacaktır.
Çok kitap okumaktan ziyade anlayarak okumanın daha önemli olduğu, kitaplarla duygusal bağ kurmayı öğrenmenin okuma alışkanlığı kazanmada çok önemli bir yerinin olduğu unutulmamalıdır.
Önerdiğimiz kitapların çocuklarımıza okuma hazzını tattıracağını, eğitim ve öğretim sürecine çok yararlı katkısı olacağına inanıyoruz.
İlkokul öğrencileri için kitap önerileri
1. Fadiş (Gülten Dayıoğlu)
2. Uçurtma (Gülten Dayıoğlu)
3. Zaman Bisikleti (Bilgin Adalı)
4. Dedemin Bakkalı (Şermin Yaşar)
5. Abartma Tozu (Şermin Yaşar)
6. Dede Korkut Hikâyeleri (Bilgin Adalı)
7. Dolunay Dedektifleri Seti (6 Kitap) (Mavisel Yener)
8. Öğretmenim Atatürk (Mavisel Yener)
9. Çöp Plaza-1 (Miyase Sertbarut)
10. Çöp Plaza-2 (Miyase Sertbarut)
11. Uçan Salı (Müge İplikçi)
12. Yüksek Tansiyonlu Çınar Ağacı (Behiç Ak)
13. Postayla Gelen Deniz Kabuğu (Behiç Ak)
14. Çilekli Dondurma (Sevim Ak)
15. Uçurtmam Bulut Şimdi (Sevim Ak)
16. Park Yiyen Robot (Aytül Akal)
17. Yavru Ahtapot Olmak Çok Zor (Sara Şahinkanat)
18. Nasrettin Hoca Hikâyeleri (Orhan Veli Kanık)
19. Yedi İklim Dört Bucak (Evliya Çelebi)
20. Off Dilim (Feyza Hepçilingirler)
21. Frederick (Leo Lionni)
22. Küçük Prens (Antoine De Saint Exupery)
23. Adalet ve Haksızlık/Çıtır Çıtır Felsefe Dizisi (Brigitte Labbé-Michel Puech)
24. Küçük Kara Balık (Samed Behrengi)
25. Ölümsüz Aile (Natalie Babbitt)
26. Haritada Kaybolmak (Vladimir Tumanov)
27. Erik Çekirdeği (Lev Tolstoy)
28. Matilda (Roald Dahl)
29. Lollipop (Christine Nöstlinger)
30. Bunun Adı Findel (Andrew Clements)