Ekonomi sektörünün bileşenlerinde yer alan yapıların ihtiyacı olan nitelikli ara elemanları yetiştiren meslek liseleri Türkiye ekonomisinin geleceğidir. Meslek liselerine yapılan her türlü yatırım ve iyileştirme etkinliği Türk ekonomisinin geleceğine yapılan yatırım olarak değerlendirilmelidir.
Covid-19 ile mücadelenin sağlık çalışanlarından sonra gizli kahramanları meslek liseleri öğretmen ve öğrencileri olmuş, acil ihtiyaç duyulan dezenfektan, cerrahi maske, yüz koruyucu siper, tek kullanımlık önlük ve tulum, cerrahi maske makinesi, solunum cihazı, video laringoskop cihazı, N95 maske makinesine kadar çok sayıda ürünü hızla üreterek ihtiyaç noktalarına ulaştırabilmeyi başarmışlardır.
Bu durum bize meslek liselerinin niteliğinin artırılmasının Türkiye ekonomisinin geleceğine yatırım yapılması anlamına geldiğini göstermiştir. Mesleki eğitimde yapılan gözlem ve değerlendirmeler neticesinde şu tespitler hemen göze çarpar:
İş piyasasında yaşanan hızlı dönüşümlere ayak uydurma, mesleklere özgü beceriler geliştirme.
Değişen koşullara ve akademik becerilere uyum sağlama.
Akademik başarıyı hedeflemeyen öğrencilerin meslek liselerinde kümelenmeleri sonucu toplumda oluşan algı.
İş piyasalarına uygun dönüşümlerin gerçekleştirilmesi ve genç işsiz nüfusun azaltılması meselesi.
Mesleki eğitimde verilen derslerin iş piyasaları ile uyumlu olmasının temini.
Belirlenen politikaların iş piyasası ve yüksek öğretim sistemi birlikte düşünülmesi.
Tüm bu ve benzeri konularla ilgili daha önce yapılan çalışmalara ek olarak Prof. Dr. Mahmut Özer; iş piyasasının değişim ve dönüşümlerine bağımlı olan meslek liselerinin iş piyasasındaki dönüşümlere hızlı cevap verebilecek nitelikte geliştirilmesine yönelik “Meslek Liselerinde Paradigma Değişimi” için hem bakanlık bünyesinde çalışmalar yürüttü hem de bunu kitaba aktardı. Mesleki eğitim ve iş piyasasının taleplerinin uyumlaştırılmasını hedef olarak belirleyen Prof. Dr. Mahmut Özer’in ortaya koyduğu önerilerle ve çalışmalarla mesleki eğitimin eğitim sisteminin umudu olmasının önü açılmıştır.
Otomasyon ve yapay zekâ teknolojilerinin hızlı değişimi ve hayatın her alanında yer alması meslek liselerinin geleneksel yapısıyla bu değişime ayak uyduramaması mesleki eğitimde engel olarak karşımıza çıkmaktadır. Yeni belirlenen paradigma değişimiyle amaç yeni durumlara adaptasyonu güçlendiren akademik ve genel becerilere daha fazla ağırlık veren ve daha genel bir mesleki eğitim tasarımıdır. Bu konuda bir yol haritası belirleyen Prof. Dr. Mahmut Özer çözüm için atılan adımları şöyle sıralamaktadır:
Çözüm adımlarının ilk basamağı olarak mesleki eğitim liselerinin hem yönetim hem de eğitim süreçlerinin iş sektörünün bileşenleri ile ortak yürütülmesi amaçlanmış ve bu doğrultuda sektörün güçlü temsilcileriyle iş birliği protokolleri imzalanmıştır.
Meslek liselerinde iş piyasalarının hızlı dönüşümüne uyum sağlamak amacıyla müfredat güncellenmiş ve geçerliliğini yitiren alanlar kaldırılmıştır.
Ekonomi içerisinde yer alan iş sektörlerinin iş birliği yaptığı okullardaki öğrencilere burs desteği sağlayarak mezun olanlara da istihdam özelliği sunması yeni modelde yer alan bir başka uygulamadır.
Mesleki eğitim merkezi mezunlarının diploma alabilmesi için esnek yaklaşımlar benimsenmiştir.
Özel sektörlerin özellikle fabrikalarda ve organize sanayi bölgelerinde MEM kurabilmeleri için kanuni düzenleme yapılmış ve uygulamaya konulmuştur.
Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanlığı ile patent, faydalı model, tasarım ve marka geliştirilmesi ve tesciline yönelik 81 ilde eğitim çalışmaları başlatılmıştır.
Mesleki eğitimin sorunlarına bütünsel bir yaklaşım ile eğilen MEB bu konuda birçok projeyi hayata geçirmiştir ve geçirmeye devam edecektir.
Otomasyon ve yapay zekâ teknolojilerinin hayatımızda hızla yer almasıyla ekonomi bileşenlerinde de hızlı dönüşümler gerçekleşmektedir. İş piyasalarının ihtiyaçlarına, yeni becerilere adaptasyonu sağlayamayan ve akademik yeterliliğe sahip olmayan meslek liseleri öğrencilerin meslek liselerinin içinde bulunduğumuz süreçte mesleki eğitimin önemi anlaşılmış, niteliği arttırılmış meslek liselerinin Türkiye ekonomisi için atılım aracı olabileceği gözler önüne serilmiştir.
Yeni oluşan ve değişen ekonomik koşullara uygun hale getirilmiş anlayışla bir yol haritası hazırlanmış ve bu doğrultuda adımlar atılmaya başlanmıştır. İş piyasasının isteklerine uygun becerilere sahip ve akademik başarıyı yakalama konusunda sıkıntı çekmeyen meslek lisesi öğrencilerini görmek en büyük hayalimiz. Biliyoruz ki mesleki eğitime yatırım Türkiye ekonomisinin geleceğini inşa etmektir.
Bu noktalarda atılan adımlar ve yapılan, yapılması gereken çalışmalarla ilgili güzel bilgiler içermekte kitap, Maltepe Üniversitesi Yayınlarından çıktı. Yazar ve Üniversiteyi tebrik ediyoruz.
Abdullah Bahadır - insaniyet.net