ÖSYM dün, “şifre” iddialarına hedef olan YGS soru kitapçıklarının hazırlanmasında “ana kitap” vazifesi yapan master kitapçığı internet sitesine koydu. Soruların hazırlanması sürecini şemalı şekilde açıklayan ÖSYM, soruları çözen bir şifre olmadığını belirtirken, basın kopyalarında bir “uygulama” olduğunu kabul etti. ÖSYM’nin açıklamasında, basında mod-medyan ya da çembersel modlama gibi çeşitli isimlerle yer alan ve çok sayıda sorunun aday kitapçıkları üzerinden de yanıtlanmasını sağladığı kanıtlanan “şifre formüllerine ilişkin herhangi aydınlatıcı bir bilgi ise yer almadı.
ÖSYM dün internet sitesinden yayımlanan açıklamada, “2 Nisan 2011 gününden bu yana yer alan gereksiz, kurumu yıpratıcı, adaylarda sınava yönelik tereddüt oluşturmak gayreti içindeki tartışmaların bitmesini sağlayacağı inancıyla, ÖSYM tarafından kapalı dönem içinde hazırlanarak, sınava giren 1 milyon 692 bin 345 adaya verilen soru kitapçıklarının oluşturulmasına esas teşkil eden master soru kitapçığı ÖSYM’nin internet sayfasından kamuoyunun erişimine açılmıştır” denildi. Bir başka link ile de basına ve öğrencilere dağıtılan kopyaların karşılaştırılmasına ulaşılabileceği kaydedilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
Master kitapçıkta düzen var
“Bu soru kitapçığındaki (master) sorular, basına 29 Mart 2011 günü verilen kitapçıktaki sorular ve herhangi bir adayın soru kitapçığında yer alan sorularla mukayese edildiğinde aşağıdaki sonuçlar açıkça görülecektir:
- Master soru kitapçığında cevap seçenekleri küçükten büyüğe ya da benzeri bir düzen içinde yer almaktadır.
- Basına verilen soru kitapçığı, master soru kitapçığından basit olarak türetilmiş bir kitapçıktır. Bu kitapçıktaki soruların doğru cevap seçenekleri master kitapçıkta da aynı yerinde bulunmaktadır. Master soru kitapçığındaki doğru cevaplar ile basına verilen soru kitapçığındaki doğru cevaplar aynı seçenekte yer almaktadır.
- Adayların soru kitapçıklarında ise doğru cevabın da yeri değiştirildiğinden, ‘şifre ’ olarak ima edilen yol izlendiğinde doğru cevaba ulaşılamamaktadır.”
Basına verilen soru kitapçığının sınava giren hiçbir adaya verilmediği vurgulanan açıklama şöyle devam etti:
“27 Mart 2011 günü sınava giren adaylara verilen tüm soru kitapçıklarının internet üzerinden kamuoyunun bilgisine açılma işlemi devam etmektedir. Bugüne kadar 500 bine yakın adayın soru kitapçığı ÖSYM ’nin internet sayfasından yayımlanmıştır. Bu kadar soru kitapçığı arasından henüz basına verilen soru kitapçığı ile çakışan herhangi kitapçık tespit edilmemiştir. Bir basın kuruluşunun 2. şifre olarak duyurduğu adayın soru kitapçığı ve cevap kâğıdı incelendiğinde adayı öne çıkaracak herhangi bir unsur tespit edilmemiştir. Her zaman belirtildiği gibi adayların ve kamuoyunun, ÖSYM’nin internet adresinden duyurduğu bilgilere itibar etmeleri yerinde olacaktır.”
Şemalı açıklama
Siteye konan şema ile de soruların hazırlanması süreci açıklandı. Şemada, soruların hazırlanmasını, cevabın belirlenmesinin izlediği, sırasıyla bütün şıkların belirlendiği ve master kitapçığa sorunun eklendiği belirtildi. Şemada; basına verilen kitapçıkta doğru cevabın yeri değiştirilmeden yanlış cevap şıklarının değiştirildiği anlatıldı. Şemada, adaylara verilen tüm kitaplarda ise seçeneklerin tamamen karıştırıldığı ifade edildi. Şemada aynı soruların master, öğrenci ve basın versiyonlarına farklı numaralarla yer verildi. Adaylara verilen kitapçıklardaki doğru seçeneklerin master ile farklı şıkta olduğu, basın kopyasında ise aynı şıkta olduğu görüldü. Şemada, basın kopyası ile master arasındaki uyumun “şifre” değil, “uygulama” sonucu olduğu ifade edildi.
ÖSYM Başkanı Ali Demir, pazar günü yaptığı basın toplantısında, “Basına dağıttığınız bu soru kitapçıklarındaki ’şifreleme” iddiası bir tesadüf mü? 40 sorudan 37’si doğruyu tutuyor” sorusu üzerine, “40’ta 37 değil. 40’ta 40 da diyebilirsiniz, 160’ta 160 da diyebilirsiniz” demişti. Bir gazetecinin “O zaman o şifreyi açıklayın” sözleri üzerine Demir, “Öyle bir şifre yok. Şifre dediğiniz şey şudur; cevap şıklarını küçükten büyüğe doğru sıralarsanız, ana kitapçıktaki cevap şıkkının yeri kaldığı için çakışan şık cevap olmaktadır” diye konuşmuştu. Buna karşılık, dünkü açıklamada, basına dağıtılan kitapçıkta uygulama bulunduğunun belirtilmesi dikkati çekti.
Cevap anahtarı verilmedi
ÖSYM, dün siteye koyduğu ve çeşitli çözüm örneklerine de yer verdiği kitapçığın cevap anahtarını ise açıklamadı.
ÖSYM’nin açıklamasında, basına dün yansıyan, mod-medyan ya da çembersel modlama olarak anılan yöntemlerle ilgili ayrıntılı bir bilgi verilmedi. Söz konusu formüllerle çok sayıda sorunun yanıtlanabildiğinin basına yansımasına karşılık, sadece bir adayın soru kitapçığının incelendiğini ve adayı öne çıkaracak bir husus tespit edilemediğini açıklayan ÖSYM, formüller ve kitapçıklarda formüllerin işe yarayıp yaramadığı konusunda ise detaylı bilgi vermedi. ÖSYM’nin dün akşam saatlerinde internet sitesine konulan sorularda seçenekler “küçükten büyüğe” ya da “büyükten küçüğe” olarak sıralandığı için, kamuoyunda “mod-medyan” ya da “çembersel modlama” uygulanamıyor. Açıklamada master kitapçığında cevap seçeneklerinin belli bir düzen içinde olduğu belirtilirken, öğrencilerin soru kağıtlarında vatandaşların uyguladığı çeşitli “şifre” yöntemleri konusunda yalanlayıcı nitelikte bir örneklemlemeye yer verilmedi. ÖSYM’nin açıklaması, kitapçıklara ellerindeki şifreleri uygulamaya çalışan öğrencilerin endişesini gidermedi.
Master kitapçık inceleniyor
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, master kitapçığı baskın yapılan matbaadan alarak, ÖSYM’den aldığı diğer kitapçıklarla karşılaştırmaya başladığı bildirildi. Savcılık, bu işlemin sonucunda ÖSYM’de kaç ayrı kitapçık türünün oluşturulduğunu tespit etmeye çalışacak.
Milliyet