11 ayın sultanı Ramazan ayına girdiğimiz şu günlerde vatandaşların en büyük korkusu da oruçluyken baş ağrısına yakalanmak...
Ramazan ayı, Nisan ayına denk gelmesi nedeniyle oruç tutan kişiler için 13-14 saate varan bir açlık süreci anlamına gelmektedir.
Uzmanlar Ramazan ayında nöroloji polikliniklerine ve acil servislere, migren krizi nedeni ile başvuruların arttığı belirtirken aç kalmanın, öğün atlamanın veya oruç tutmanın baş ağrısını tetiklediğini belirtiyor.
Bu süreç, normal beslenme planına göre ara öğün yapma alışkanlığı olmayan kişiler için dahi oldukça uzun bir süreçtir.
Uzun süren açlık nedeniyle değişen vücut dengesi, çeşitli tepkiler verebilir. Bunlardan bir tanesi de Ramazan döneminde birçok kişinin yaygın olarak yaşadığı sorunlar arasında yer alan baş ağrısı problemidir.
Ramazanda baş ağrısı ile mücadele etmek açlık ve susuzluk ile birleştiğinde her zamankinden daha zor bir hal alır. Normalde sinüzit, migren gibi hastalıkları olan ve ağrı nöbetlerinde ağrı kesici kullanan kişiler oruç nedeniyle ilaç içemedikleri için ciddi ağrılar yaşayabilirler. Buna karşılık baş ağrısına ilişkin herhangi bir hastalığı olmayan pek çok kişinin de Ramazan ayında baş ağrısı sorunu yaşadıkları görülmektedir. Bunun sebebi oruç esnasında vücutta gelişen bazı değişimler ile açlık ve susuzluğun etkileridir.
Oruçluyken baş ağrısı neden olur?
Ramazan ayında baş ağrısı oluşumuna zemin hazırlayabilecek birçok etken mevcuttur. Baş ağrısının oluşumunda tek başına da rol oynayabilen bu etkenler, oruç nedeniyle bir araya gelerek daha güçlü bir etki oluşturur ve Ramazan ayına has baş ağrılarını meydana getirir. İşte oruç esnasında baş ağrısı oluşumunun nedenleri...
Açlık: Ramazan ayında oruç tutan kişiler günün büyük bir kısmını yemek yemeden ve su içmeden geçirir. 17 saate varan bu süreç, sağlıklı bir beslenme planına oranla oldukça uzundur. Açlık, baş ağrısı oluşumuna zemin hazırladığı, migren ve gerilim tipi baş ağrılarının oluşumunda etkili olduğu bilinen bir nedendir. Bu nedenle migren hastalığı bulunanlarda atakların oluşum ihtimalini güçlendiren açlık, uzun süreli olduğu durumlarda migren hastalığı bulunmayan kişilerde de gerilim tipinde migren benzeri ağrıların oluşumuna sebebiyet verir. Bu durum uzun süren açlık esnasında kan şekeri regülasyonunun bozulması ve buna bağlı olarak gelişen hipoglisemi ile ilişkilendirilmektedir. Ramazan ayında sürekli olarak tekrarlayan baş ağrılarının oluşumunda temel nedenlerden bir tanesi olan açlıkla mücadele edebilmek ve baş ağrısı oluşma olasılığını azaltmak adına oruç tutan kişiler sahurda doğru şekilde beslenmeye özen göstermelidirler.
Sıvı Kaybı: Baş ağrısının birçok farklı türü ve birçok nedeni olduğu bilinen bir gerçektir. Bazı baş ağrısı türlerinin oluşumunda yetersiz su içmenin tek neden olarak rol oynadığına yönelik araştırmalar mevcuttur. Yani yetersiz sıvı alımı, baş ağrısı oluşumuna zemin hazırlar. Ramazan ayı boyunca günün üçte ikisine yakın bir süreyi su içmeden geçiren kişiler, ihtiyaç duydukları sıvı miktarının tamamını iftar ile sahur arasında kalan süreçte tüketmelidir. Çoğu zaman iftarda bir anda aşırı miktarda yemek yemeye bağlı olarak oluşan tokluk ve şişkinlik hissi, yetersiz sıvı alımına neden olur. Bunun haricinde çay ve kahve tiryakileri iftar ile sahur arasında su içmek yerine çay ve kahve gibi besinleri tercih ederler. Bu besinler diüretik (idrar söktürücü) etkilerinden dolayı vücuttan kaybedilen suyun yerine konulmasında etkili olmayıp idrar ile daha fazla sıvı kaybına neden olurlar. Bu nedenle çay, kahve gibi kafein içerikli sıvılar günlük sıvı gereksinimine dahil edilmemeli, bunların haricinde günlük yaklaşık olarak 2-2,5 litre su tüketimine özen gösterilmelidir.
Sigara Bağımlılığı: Sigara kullanan kişiler için Ramazan ayı, oldukça zorlu bir süreçtir. Özellikle günlük bir paket ve üzerinde sigara içen kişilerin oruç tutmakta oldukça zorlandığı, açlık ve susuzluktan daha çok sigarasızlıkla mücadele ettikleri görülür. Bunun sebebi sigara bağımlılığıdır. Sigaranın içerisinde bulunan nikotin, sigaranın bağımlılık yapmasında rol oynayan temel maddedir. Nikotine karşı bağımlılık geliştiren bir kişide sigaradan yoksun kalma durumunda sinirlilik hali, titreme, depresyon ve yazımızın da konusu olan baş ağrısı semptomları görülmeye başlar. Bu nedenle Ramazan ayında görülen baş ağrılarının sebeplerinden bir tanesi de sigara içen kişiler için sigara yoksunluğu olarak belirtilebilir. Aynı sorun sürekli ve aşırı miktarda kahve içme alışkanlığı olan kişilerde oruç sürecinde kafein yoksunluğuna bağlı olarak da görülebilir.
Uyku Düzeninin Bozulması: Migren hastalığının gelişiminde oynayan yetersiz uyuma ve uyku düzeninin bozuk olması problemi de, zamansız ve nedensiz olarak gelişen baş ağrıları ile ilişkilendirilir. Ramazan ayında sahur nedeniyle bölünen uyku, sahurda tüketilen fazla miktardaki besinin neden olduğu şişkinlik nedeniyle hemen uyuyamama ve sabah işe giden kişilerde bu süreçte uykunun yetersiz kalması, baş ağrısı oluşumunda rol oynayabilir. Baş ağrısı oluşumunda yetersiz uyku kadar uyku düzeninin olmaması da etkilidir. Vücudun belirli bir düzen içerisinde fonksiyonlarına devam edebilmesi için her gün yaklaşık olarak aynı saatte yatmaya ve aynı saatte kalkmaya alışmak gerekir. Bu düzenin bozulduğu Ramazan ayında baş ağrılarının oluşumu kaçınılmazdır. Migren hastalığı olan kişilerde bu durum daha da ağır tabloların oluşumuna sebebiyet verebilir. Bu nedenle Ramazan boyunca özellikle çalışan kişilerde yatış saatlerinin yeterli uyku alabilecek düzeyde erkene çekilmesi, sahura kalkma saatinin belirli bir saate ayarlanması sağlıklı bir seçenek olabilir.
Psikolojik Nedenler: Baş ağrısı gelişiminde rol oynayan nedenlerden bir diğeri ise psikolojik etkenlerdir. Ramazan ayı ve oruç, sabır gerektiren zorlu bir süreç olup bu ayda iftarı beklemekte zorlanan kişilerde psikolojik etkenlere bağlı olarak baş ağrısı ve sinirlilik hali görülme sıklığı oldukça yüksektir. Özellikle açlık ve susuzluğa zor dayanan kişilerde herhangi bir aktivite ile uğraşılmaksızın kapalı ortamda iftar saatinin beklenmesi, daralmaya ve buna bağlı olarak sinirlilik ve baş ağrısı gibi problemlerin oluşumuna zemin hazırlayabilir. Oruç tutan kişilerin zamanlarını geçirmeye yönelik olarak yapmaktan keyif aldıkları aktiviteler ve hobileri ile ilgilenmeleri, bu tarz sorunların yaşanmasını önleyebilir. Buna ek olarak yetersiz oksijen alımı, sürekli olarak kapalı ortamda kalmak, uzun saatler boyunca aralıksız olarak telefon veya bilgisayar ekranlarına bakmak, uzun süre radyasyona maruz kalmak, gürültülü ortamda fazla vakit geçirmek gibi durumlar da baş ağrısını tetikleyici nedenler arasında yer alır. Bu nedenle baş ağrılarının oluşumu için her zamankinden çok daha hassas bir dönem olan Ramazan ayında bu davranışlardan kaçınmak süreci sağlıklı bir şekilde tamamlamak adına faydalı olacaktır.
Oruçluyken baş ağrısı nasıl geçer?
Yukarıda belirtilen nedenler, Ramazan ayı boyunca pek çok kişinin baş ağrısı sorunu ile mücadele etmesinde rol oynayan temel nedenlerden bazılarıdır. Baş ağrısına neden olan açlık, sıvı kaybı ve psikolojik nedenlere yönelik birtakım tedbirler alarak ağrının ortaya çıkması ihtimalini azaltabilirsiniz.
Yine aynı şekilde oruçluyken baş ağrısı hissettiğiniz zamanlarda mümkünse karanlık ve sessiz bir yerde bir süre dinlenmeniz ağrının iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
Sahurda yeterli ve dengeli beslenmek, sıvı alımına dikkat etmek, oruç sürecinde sizi fizyolojik ve psikolojik olarak yoracak aktivitelerden uzak durmak gibi önlemler baş ağrılarınızla mücadele etmenize yardımcı olmuyor ve ağrılarınız dayanılmaz boyutlara ulaşıyor ise bunun altında yatan farklı bir neden olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır.
Eğer siz de Ramazan ayında şiddetli baş ağrısı sorunu ile mücadele etmeye çalışıyorsanız ve bu durum günlük yaşamınızı kötü etkiliyor ise bir sağlık kuruluşuna başvurarak baş ağrısı oluşumuna neden olabilecek sinüzit, migren ve benzeri bir hastalığınızın olup olmadığına yönelik gerekli tetkiklerinizi yaptırabilirsiniz.
Doktorunuzun yapacağı muayene sonucunda gerekli görmesi durumunda önereceği birtakım ağrı kesiciler yardımıyla Ramazan ayını daha kolay ve rahat bir şekilde atlatabilirsiniz.
Kaynak : Milli Gazete