Ortadoğu tarihinin 100 Yılı

Mart 1912 Fas: Fransız Himayesi Fas'taki askeri varlıkları konusunda Avrupa'nın büyük güçleri arasındaki anlaşmazlığın ardından, Sultan Abdelhafid, Fez Antlaşması'nı imzalayarak, ülkedeki egemenliğinden vazgeçti.

Antlaşmayla Fransa, Fas'ın büyük bir çoğunluğunu himayesine katarak, mevcut Tunus ve Cezayir kolonilerini genişletmiş oldu.

İspanya da bu antlaşmayla sadece ülkenin kuzey ve güneyinde küçük birer bölümü aldı.

Kasım 1914 Osmanlı İmparatorluğu: 1. Dünya Savaşı
Rusya, İngiltere ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etti.

Çökmekte olan imparatorluk 14 Kasım'da resmen Merkez Güçlerin yanında I. Dünya Savaşı'na girdi.

Savaş, Osmanlılara büyük bir malzeme ve insan kaybına neden olarak, imparatorluğun çöküşünü hızlandıracaktı.

1916 Orta Doğu: Yeni Sınırlar
Fransız diplomat François Georges-Picot ve İngiliz Mark Sykes, kendi hükûmetleri yararına Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını İngiliz, Fransız ve Ruslara bölüştüren gizli bir antlaşma yaptı.

Planda, İngilizlerin daha önceden Araplara verdiği toprak sözüne sadık kalındığı görünüyor ve Filistin toprakları içinde bir Siyonist vatan kurma fikrinden hiç bahsedilmiyordu.

Siyonist vatan fikriyle ilgili gizli olması amaçlanan bu antlaşma (1917 Rus devriminden sonra açıklandı), Araplar arasında sömürgeci güçlere karşı çok büyük bir nefret doğuracaktı.

2 Kasım 1917 Filistin: Yahudi Devletinin Tohumları

İngiliz dışişleri bakanı Arthur Balfour, İngiliz Yahudi cemaat lideri Baron Rothschild'e yazdığı mektubunda, "İngiliz hükûmeti, Yahudi halkı için Filistin topraklarında bir ana vatan kurulmasını desteklemektedir.

ve bu amaca ulaşılması için elinden geleni yapacaktır" der. Balfour, Tel-Aviv'de Yahudi cemaati tarafından kahraman gibi karşılanmıştır, Filistinli Araplar ise bu ziyaretten memnun kalmamış ve genel grev çağrısı başlatmıştır.

1919 Mısır: Bağımsızlık Hareketi
1. Dünya Savaşı'ndan sonraki Mısır yönetimi tarafından seçilmiş heyetin, Paris Barış Konferansı'nda Mısır'ın bağımsız devlet olma talebi İngiltere tarafından reddedilir.

1919 baharında, İngiliz egemenliğine karşı ayaklanma, protestolar ve sivil itaatsizlik ile kaynama noktasına ulaşır. İsyan, İngilizler tarafından binlerce kişinin ölümüyle son bulacak acımasız bir şekilde bastırılır.

Mısırlı milliyetçi lider Sa’ad Zaghloul Malta'ya sürgüne gönderilir.Ancak Mısır'ın ilk kitlesel halk hareketi üç yıl sonra ülkenin bağımsızlığını kazanmasıyla başarısını kanıtlar - yinede Britinya kendi stratejik çıkarlarının kontrolünü elinde tutacaktır

1923 Türkiye Cumhuriyeti: Kurtuluş Savaşı'nın ardından, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kasım 1922'de saltanatı kaldırılarak Osmanlı İmparatorluğu'nun tamamen yıkılmasını sağlar.

29 Ekim 1923'de, Türkiye Cumhuriyeti resmen kurulur, ilk başkanı Mustafa Kemal Atatürk ve başkenti Ankara'dır.

Saltanatının sona erdirilmesiyle Sultan Vahideddin, bir İngiliz savaş gemisiyle Malta'ya gitmiştir.

1928 Mısır: Müslüman Kardeşler
Mısır'ın İsmailiye kentinde, öğretmen Hasan el-Benna İslam'ın geleneksel değerlerine dönüş amacı ile bir örgüt kurar. Örgütün ismini "Al-Ikhwan al-Muslimūn" yani "Müslüman Kardeşler" koyar.

Müslüman Kardeşler kısa zamanda büyüyerek Mısır'da ve aynı zamanda Orta Doğu'daki en etkili sosyal ve politik hareketlerden biri olacaktır.

Mart 1938 Suudi Arabistan: Petrol Suudi Arabistan'ın yeni birleşik krallığı, Dammam şehrinin doğu bölümündeki 7.kuyuda çok yüksek miktarda ticari petrol bulmasıyla büyük ikramiyeyi yakalamış olur.

Suudi çöllerinde petrol arama işi, Suudi makamlar ve California Standart Oil Company arasında 1933 yılında imzalanan sözleşmesi ile başlamış, 7 nolu kuyudaki petrol bulunana kadar 5 yıl boyunca pek bir başarı elde edilememiştir.

Kuyudan bir günde binlerce varil petrolün dışarı pompalanmasıyla, Dammam'ın dünyanın en zengin petrol bölgesi olduğu keşfedilir.

1936 Filistin: Arap İsyanı
Filistinli Araplar, İngiliz sömürgesine ve Filistin'e artan Yahudi göçüne karşı isyan başlatır.

Grev ve sivil itaatsizlik olarak başlayan isyan, şiddet eylemlerine dönüşür. Yerel Yahudi milisler tarafından desteklenen İngiliz ordusu, binlerce Filistinli Arabı öldürerek ve hapse atarak, 1939 yılında isyanı bastırır.

Ekim - Kasım 1943 Mısır: II.Dünya Savaşı Kuşatması
Mısır'ın El Alemein şehrinin kuşatılması, II. Dünya Savaşı'nın Orta Doğu sahnesindeki en belirleyici savaşlardan biri olmuştur.

Müttefik kuvvetler düşman güçler üzerinde büyük bir zafer kazanmış, doğuya doğru daha da ilerleyerek stratejik açıdan önemli Süveyş Kanalı'na ulaşmalarını engellemiştir.

14 Mayıs 1948 İsrail
Filistin'de İngiliz egemenliğinin sona ermesinden bir gün önce, Yahudi cemaati liderleri Tel Aviv Sanat Müzesinde toplanır ve Filistin'de İsrail adıyla bir Yahudi devleti kuruluşunu ilan eder.

David Ben-Gurion, Dünya Siyonist Örgütü Başkanı ve kurulacak İsrail devletinin başbakanı, İsrail devletinin kuruluşunu ilan eden yazılı deklarasyonu okur

1951 Libya: Birleşik Libya Krallığı
Dünya Savaşı'nda sömürgesi oldukları İtalya'nın yenilmesiyle, Müttefik güçlerin 9 yıllık işgali sonrasında, Birleşmiş Milletler tarafından Libya'ya bağımsızlığı verilir.

Libya'yı Trablusgarp, Fezzan ve Cyrenaica gibi üç tarihi bölgeye bölme ihtimali reddedilir ve bunun yerine tek ve birleşik Libya Krallığı eski Libya'nın ilk ve tek kralı Cyrenaica Emiri Kral İdris yönetiminde kurulur.

1952 Mısır: Özgür Subaylar Hareketi
Mısır ordusunda kendilerine "Özgür Subaylar Hareketi" ismini takan bir subay grubu, Kral Faruk'u devirmek ve Mısır'daki Monarşi yerine Cumhuriyet kurmak için isyan başlatır.

Yeni rejim sanayileşme, kentleşme ve tarım reformu gibi iddialı bir programı devreye sokarak Mısır ekonomisini ve Mısır toplumunu bir bütün olarak dönüştürmüştür.

1953 İran: Askeri Darbe
ran Başbakanı Muhammed Musaddık darbeyle yönetimden indirilir. İki yıl önce, Musaddık'ın önderliğindeki İran parlamentosu, dev İngiliz sermayeli Anglo-İran Petrol Şirketi de dâhil olmak üzere...

ülkenin petrol endüstrisini kamulaştırma kararı almıştır. Amerikan ve İngiliz gizli servisleri Musaddık'a karşı askeri darbe planını hazırlamışlardır; Musaddık tutuklanır ve vatana ihanetten yargılanır.

1954 Cezayir: Ulusal Kurtuluş Cephesi
Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi, FLN, bir yüzyıl boyunca ülkeyi sömürge olarak kontrol eden Fransa'ya karşı bir bağımsızlık savaşı başlattı.

Savaş, iki tarafın da büyük vahşeti sonucu en az yarım milyon kişinin ölümüne yol açtı. Fransa'da siyasi bir krize neden olan savaş, Charles de Gaulle'nin tekrar iktidara geçip 5. Cumhuriyet'i kurmasını sağladı.

Savaş, yapılan bağımsızlık referandumunun bağımsızlık lehine ezici bir üstünlükle oylanmasıyla 1962 yılında sona erdi. Kuzey Afrika'daki Fransa'nın diğer kolonileriyse altı yıl önce bağımsızlıklarını ilan etmişti.

26 Temmuz 1956 Mısır: Süveyş Kanalı
Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır, Fransız ve İngiliz sermayeli Süveyş Kanalı Şirketinin kontrolünü ele geçirdi ve Süveyş Kanalı'nı millileştirdi.

A.B.D. ve İngiltere'nin, son zamanlarda Mısır'ın Sovyet Bloku ile yakınlaşması nedeniyle, Mısır'a dev Aswan Barajı'nın inşasını finanse etmek için gerekli parayı vermeyi reddetmesi bu hareketi gerçekleştiren en büyük neden olmuştur.

Diplomatik trafikten sonra, İngiltere ve Fransa, Ekim ayında İsrail'in Mısır'a saldırmasını provoke eder. Takip eden hafta da iki Batılı güç kanal bölgesini işgal eder.

İşgal uluslararası camiada eleştirilere neden olur ve BM işgalcileri çekilmeye zorlar. Cemal Abdül Nasır, Arap milliyetçisi ve anti-emperyalist lider olarak krizden zaferle çıkar. Fransa ve İngiltere ise bölgedeki etkinliğini ciddi ölçüde kaybeder.

1963 Suriye: Baas Askeri Darbesi
Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye kolunun üyeleri ve askeri yetkililer Başkan Nazım El-Kudsi'yi devirerek ülkenin yönetimini ele geçirdi.

1940'larda Suriyeli Michael Aflaq tarafından kurulan Baas hareketi, Arap milliyetçiliği, sosyalizm ve anti-emperyalizmin karışımını benimsedi. Suriye'deki darbe, yılın ilk aylarında Irak'taki Baas askeri darbesinden esinlenmişti.

1964 Filistin Kurtuluş Örgütü Kahire'deki Arap Birliği'nin ilk zirvesinde, Filistinli farklı gruplar bir araya gelerek, Filistin halkının tek temsilcisi olmak amacıyla Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) kurdu.

Darbenin liderleri arasındaki hava kuvvetleri pilotu Hafız Esad, 1970 yılında cumhurbaşkanı oldu.

Askerler Suriye'nin bağımsızlık gününü kutluyor, 1963. Yeni başa geçen Baas rejimi ülkenin resmi bayrağını henüz değiştirmemiş.

Filistin Kurtuluş Örgütü'nün başkanı seçilen Yaser Arafat, 35 yıl boyunca Filistin halkının en büyük lideri oldu.

Yaser Arafat, Alman Demokratik Cumhuriyeti'ne (Doğu Almanya) ziyaretinde, 1971.

5 Haziran 1967 Arap - İsrail Savaşı
İsrail ve Arap komşuları arasında artan gerginlikten haftalar sonra, İsrail ani bir baskınla Mısır hava alanlarını bombaladı ve Mısır Hava Kuvvetleri'nin neredeyse tamamını yok etti.

Aynı günün devamında Suriye ve Ürdün Hava Kuvvetleri de aynı acı kaderi yaşayacaktı.

İsrail kara harekatında da başarılı olarak, 10 Haziran'da yürürlüğe girecek BM ateşkesinden önce, Golan Tepeleri, Gazze Şeridi, Sina yarımadası, Batı Şeria ve tüm Kudüs'ün kontrolünü kazandı.

Irak: Saddam Hüseyin 1968
Irak Baas Partisi, 1963 yılında birkaç aylığına yönetimi ele geçirdikten sonra yaptığı ikinci darbe girişiminde başarılı oldu. Saddam Hüseyin ve Baas Partisinin kurucusu Michel Aflaq, 1979.

Baas partisinin ikinci darbe girişiminde desteklediği Saddam Hüseyin 1979 yılında ülkenin başkanı olacaktı.

Temmuz 1970 Umman: Sultan Qaboos
Said bin Taimur, Maskat ve Umman Sultanı, kendi oğlu, Qaboos tarafından darbeyle devrildi.  Umman'ın başkenti Maskat'taki bir müzede Sultan Qaboos'un resmi, geleneksel Umman el sanatıyla birlikte.
17 Eylül 1970

Sultan Said bin Taimur, iktidarının özellikle son yıllarında dengesiz bir şekilde güçlenmiş, oğlunu ev hapsinde tutmuş, büyük petrol zenginliğine rağmen halkını aç ve izole bir halde yönetmişti.

Sultan Qaboos ülkenin ismini sadece Umman olarak yeniden adlandırdıktan sonra reform ve modernleşmeye dayalı cesur bir program başlatacaktı.

1969 Libya: Muammer Kaddafi Bir başka Arap monarşisi de askeri darbe kurbanı oldu. Kral İdris yurt dışında tedavi görürken bunu fırsat bilen Libyalı bir grup subay, iktidarı ele geçirdi. Kaddafi, Fas Kralı Hasan ile birlikte, 1969.

Subayların başında o zaman 27 yaşında olan ve daha sonra Libya'nın yeni lideri olacak Muammer Kaddafi vardı.

17 Eylül 1970 Ürdün: Filistin'e Saldırı
Ürdün ordusu 1967 Arap-İsrail savaşından beri operasyonlarında Ürdün'ü bir üs olarak kullanan Filistin Kurtuluş Örgütü gerillalarına karşı büyük bir saldırı başlattı.

Gerillaların, Ürdün'de yönetime karşı büyük bir tehdit olduğu halka açıklandı. Bunun üzerine Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat, Ürdün'ün faşist hükûmetinin devrilmesi için açık bir çağrı yaptı.

"Kara Eylül" olarak bilinen ve on gün süren kısa ama acımasız iç savaş sonunda binlerce Filistinli gerilla ve sivil öldürüldü.

13 Nisan 1975 Lübnan: İç Savaş Lübnan'da silahlı Hıristiyan Falanjist bir kişi Doğu Beyrut'ta, Filistinlileri taşıyan bir otobüse saldırarak 27 kişiyi öldürdü.

Sonraları "Otobüs Katliamı" olarak anılan bu olay, Lübnan'daki tüm etnik gruplar arasında şiddet olaylarının başlamasına sebep oldu ve tüm ülkeye yayılacak bir iç savaşın kıvılcımını ateşledi.

Hıristiyanlar ve Müslümanlar tarafından kontrol edilen bölgeler arasındaki yeşil hat, Beyrut 1982.

6 Ekim 1973 Suriye ve Mısır'ın İsrail'e Saldırısı
Suriye ve Mısır, İsrail'in Yom Kippur şehrine sürpriz bir saldırı başlattılar.

Savaş hızla soğuk savaşın iki süper gücü, Arap ülkelerini destekleyen Sovyetler Birliği ile İsrail'i destekleyen Amerika Birleşik Devletleri arasında büyük bir çatışmaya neden oldu. Savaş, Birleşmiş Milletler'in ateşkesine kadar 20 gün boyunca devam etti.

17 Eylül 1978 İsrail ve Mısır: Camp David Anlaşması
İsrail Başbakanı Menahem Begin ve Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat "Orta Doğu'da Barış için Çerçeve Anlaşma" imzalar - Anlaşma ABD başkanı Jimmy Carter'ın arabuluculuğunda Maryland'deki

Camp David ofisinde gerçekleştiğinden, daha çok Camp David Anlaşması olarak bilinir.

Anlaşma iki devlet arasındaki 30 yıl süren savaşı sona erdirecektir.

ABD Başkanı Jimmy Carter, Enver Sedat ile birlikte Mısır piramitlerinin önünde, Mart 1979.

Kasım 1975 Fas: Yeşil Yürüyüş
Yüzbinlerce Faslı ellerinde bayraklarla güneye doğru, Sahra çölünün batısındaki İspanyol yönetimine ait bölgeye yürüyüş başlattı.

"Yeşil Yürüyüş" olarak bilinen bu eylem, Fas kralı Hassan tarafından şimdilerde Batı Sahra olarak bilinen bölgedeki yönetimi ele geçirmek amacıyla organize edilmişti.

İspanya bölgeyi 1976 yılının başlarında terk etti ve Polisario isimli yerel Gerilla hareketi ile Fas askerleri bölgenin hakimiyeti için savaşmaya başladılar.

1978 İran: İslam Devrimi
İran halkı, Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin baskıcı politikaları nedeniyle oluşan hoşnutsuzlukla sokaklarda ayaklanma başlatır.

Laik muhalefet gruplar, Şah yönetimine ve sürgündeki Ayetullah Ruhullah Humeyni'ye karşı din alimleriyle güçlerini birleştirmeye çalışır.

Ocak 1979'da, Şah Pehlevi İran'dan kaçar ve 1 Şubat tarihinde, Ayetullah Humeyni coşkulu karşılama ile sürgünden döner. 1 Nisan'da, İran'da İslam Cumhuriyeti ilan edilir.

Eylül 1980 İran - Irak Savaşı/ Irak silahlı kuvvetleri, İslam devriminden sonra İran'da yaşanan siyasi kargaşadan yararlanarak Kuzistan eyaletinin petrol zengini bölgesini ele geçirmek için batı İran'ı işgal etti.

Beklenmedik güçlü bir İran direnişi ile karşılaşan Irak, 1982 yılında geri çekildi. Ancak İran, 1988 yılında imzalanan ateşkese kadar savaşa devam edecekti.

6 Ekim 1981 Mısır: Enver Sedat Suikasti/ 1978 yılında imzalanan İsrail-Mısır barış anlaşmasının ardından, Başkan Enver Sedat Batı dünyasından ciddi şekilde desteklenir.

Hatta İsrail Başbakanı Menahem ile 1978 Nobel Barış Ödülü'nü de paylaşmıştır.

Ancak Mısır halkının içinde Enver Sedat'ın yaptıklarına karşı farklı tepkiler ortaya çıkmaktadır.

Kahire'deki Yom Kippur savaşı anısına düzenlenen geçit törenini izlediği sırada, el bombaları ve otomatik tüfeklerle saldıran teröristler tarafından, Başkan Enver Sedat ve yakınındaki 10 kişi öldürülmüştür.

Şubat 1982 Suriye - Hama Katliamı
Müslüman Kardeşler, Suriye'nin Hama kentinde Devlet Başkanı Hafız Esad hükûmetine karşı halk isyan başlatır.

Başkanın kardeşi Rıfat Esad'ın kontrolündeki Suriye ordusu, isyanı bastırmak için üç hafta sürecek acımasız bir hava saldırısıyla şehri bombalar.

20.000 Suriyelinin ölümü ile sonuçlanan bu saldırı Ortadoğu tarihinin en ölümcül katliamlarından biridir.

6 Haziran 1982 İsrail'in Lübnan İşgali
İsrail'in Lübnan'ı işgal etmesinden sonra Lübnan iç savaşı yeni bir boyut alır.

Başlangıçta Filistin Kurtuluş Cephesi'ni Güney Lübnan'dan dışarı çıkarma amacıyla başlayan harekât, İsrail askerlerinin daha fazla ilerleyerek Batı Beyrut'u kuşatmasıyla sonuçlanmıştır.

Eylül ayında, İsrail askerleri kendi kontrollerindeki Sabra ve Şatila da Filistinli mülteci kamplarına Hristiyan Falanjist milisler tarafından yapılan katliamı da izlemekle yetinmişlerdir.

Aralık 1990 Filistin - İsrail'e Karşı Halk Ayaklanması
Gazze şeridinde büyük ölçekli halk ayaklanmaları çıktı. Ayaklanmalar, İsrail işgaline karşı Filistin halk ayaklanmasının da başlangıcıdır.

Halk ayaklanmasını uluslararası camiada tanıtan görüntü, güçlü İsrail askerlerine karşı taş atan çocuklar ve gençler olmuştur.

Halk ayaklanmasına karşı İsrail'in sert tepkisi, uluslararası toplumun dikkatini Filistin'e çekmiş ve İsrail'e karşı ciddi tepkilerin oluşmasına neden olmuştur.

2 Ağustos 1990 Irak: Kuveyt İşgali
Irak, küçük ama petrol zengini komşusu Kuveyt'e saldırdı. Bu tehditten korkan petrol-zengini Suudi Arabistan dâhil Amerika Birleşik Devletleri'nin başı çektiği Batı ülkeleri Kuveyt'in yardımına koştu.

17 Ocak 1991'de devasa bir uluslararası güç Suudi Arabistan'a konuşlandırıldı, Irak'ın Kuveyt'ten çekilmeyi reddetmesinden sonra, uluslararası koalisyon Irak'ın askeri güçlerini hava bombardımanına başladı, bunu 24 Şubattaki kara harekatı izleyecekti.

Koalisyon güçlerinin zaferi günler içinde geldi, ancak Irak devlet başkanı Saddam Hüseyin ve Baas partisi gücünü koruyarak iktidarda kaldı. Savaş sonrasında, Irak'ın güney ve kuzeyindeki Şii ve Kürt azınlık gruplar rejime karşı ayaklanma başlattı.

İsyancılar ABD desteğine inandı, ancak uluslararası toplum uçuşa yasak bölgeler oluşturmak haricinde, Baas hükûmetinin ayaklanmaları vahşice bastırmasına müdahale etmedi.

1990 Kuzey ve Güney Yemen'in Birleşmesi
Yemen Arap Cumhuriyeti diğer adıyla Kuzey Yemen ve Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti diğer adıyla Güney Yemen, Yemen Cumhuriyeti adı altında tek bir ülke olarak birleşti.

Kuzey ve Güney Yemen'in birleşmesi son 10 yılda birçok kez tartışılmıştı ancak birleşmeyi sağlayan 1990 yılında iki ülkenin sınırlarında keşfedilen zengin petrol yatakları oldu.

Ancak ekonomik sıkıntı yeni ülkeyi bir veba gibi sardı ve ülkenin iki yarısı arasındaki anlaşmazlıklar, Güney Yemen Sosyalist Partisi'nin ayrılma çabaları gösterdiği 1994 yazında 3 ay sürecek bir iç savaşa neden oldu.

Kuzey Yemen'in Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih, ayrılıkçıları yenerek Yemen siyasetinde baskın bir figür olarak savaştan başarıyla çıkacaktı.

Aralık 1991 Cezayir: İç Savaş
İslami Kurtuluş Cephesi, Cezayir parlamento seçimlerinin ilk turunda oyların çoğunluğunu kazandı.

Cezayir askerleri ülkenin kontrolünü aldı ve seçimlerin ikinci turunu iptal ettiler. Baskı ile karşılaşan birçok İslami grubun silahlanmasıyla Cezayir acımasız, yıpratıcı bir iç savaşa sürüklendi.

Savaş on yıl sürdü ve on binlerce insanın canına mal oldu.

13 Eylül 1993 İsrail - Filistin: Oslo Anlaşması
Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat ve İsrail Başbakanı İzak Rabin, Oslo Anlaşması, ya da 'İlkeler Deklarasyonu' olarak bilinen anlaşmayı imzaladı.

Anlaşma, Filistin topraklarının idaresinden sorumlu bir Filistin Ulusal Yönetimi oluşturulması ve İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Gazze ve Batı Şeria'dan çekilmesini öngörüyordu.

Yine, pek çok tartışmalı konu ucu açık bırakıldı. Anlaşmayı 1995 yılında 'Oslo II' görüşmesi takip edecekti. Aynı yıl, Başbakan İzak Rabin, Siyonist Yigal Amir tarafından Tel Aviv'de öldürüldü.

20 Mart 2003 ABD: Irak'ın İşgali
Diğer koalisyon ülkelerinin de desteğini alan Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere, uzun ve tartışmalı bir savaşın başlangıcı olarak Irak'ı işgal etti.

Çok uluslu kuvvetler, Irak ordusunu kısa sürede yenerek, Irak'ta 35 yıl süren Saddam Hüseyin'in Baas rejiminin sonunu getirdi.

Ama savaş, isyan ve iç savaşa dönüşerek ABD askerlerinin 2011 yılına kadar Irak'ta kalmasına neden olacaktı. Çatışmalar bu sürede 100 binden fazla insanın ölümüne yol açtı.

14 Şubat 2005 Lübnan: Hariri Suikasti ve Sedir Devrimi/ Beyrut'ta bir sahil yolunda, tonlarca patlayıcı yüklü bir kamyonet, eski Başbakan Refik Hariri'nin konvoyuna doğru çarptı. Aralarında Refik Hariri'nin de bulunduğu 22 kişi büyük patlamada öldü.

Hariri, Suriye'nin Lübnan içişlerine karışmasına ve Lübnan'da bulunan askeri gücüne karşı gelen bir liderdi. Hariri suikastı Lübnanlılar arasında Suriye karşıtı bir dalgayı tetiklemiştir.

Bu ayaklanma daha sonra 10 binlerce Lübnanlının ülkedeki Suriye askeri varlığına karşı başlattığı 'Sedir Devrimi' ile doruğa çıktı.

Birleşmiş Milletler'in artan baskısı sonucu Suriye, 29 yıllık işgalinin ardından Lübnan'dan askeri güçlerini çekmek zorunda kaldı.

Aralık 2010 - 2012 Arap Baharı
Tunus'ta Mohamed Bouazizi isimli bir seyyar satıcının kendini yakması sonucu, Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali hükûmetine karşı gösteriler doruğa ulaştı.

Huzursuzluk ve protestolar tüm Arap ülkelerine yayılarak medyada daha sonra bilinen adıyla 'Arap Baharı' ismini aldı.

'Arap Baharı' bugüne kadar, Tunus, Mısır ve Yemen'de hükûmetlerin düşmesine, Libya ve Suriye'de iç savaşlara ve diğer bir çok Arap ülkesinde kitlesel gösterilere yol açmıştır.

24 Haziran 2012 Mısır: Müslüman Kardeşler
Muhammed Mursi liderliğindeki Müslüman Kardeşler'in Özgürlük ve Adalet Partisi, oyların yaklaşık % 52'sini alarak, Mısır'ın ilk demokratik cumhurbaşkanlığı seçimlerinin galibi ilan edildi.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda da Mursi, daha önce Hüsnü Mübarek'in altında başbakanlık yapan ve Mısır ordusunun 'tercih edilen' aday olarak gösterdiği Ahmed Şefik'i yendi.

3 TEMMUZ 2013 Mısır'da seçilmiş hükümetin devrilmesi
Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi komutasındaki Mısır Silahlı Kuvvetleri seçilmiş olan siyasi iktidarı askeri bir darbe ile devirdi.

27 Temmuz ve 14 Ağustos'ta gerçekleşen her iki müdahaleye de dünya kamuoyundan kınama mesajları geldi. ABD Başkanı Barack Obama, olağanüstü hali kınadı.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise 'Silahla demokrasi olmaz' çağrısı yaparak dünya kamuoyunun sessizliğini bozmasını istedi. Birleşmiş Milletler ise sadece kınama mesajı yayımӀadı.