Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü valiliklere, 2013-2014 Eğitim Öğretim Yılına ilişkin okul dönüşümlerine yönelik resmi yazı gönderdi.
04/04/2013 tarih, 470426 sayı ve “Okul Dönüşümleri” başlıklı yazıda özetle; okul dönüşümleri yapılırken, 6287 Sayılı Eğitim Yasasının öngördüğü şekilde;
1-Eğitim-öğretime ilk defa açılacak okulların müstakil ilkokul veya müstakil ortaokul olarak açılması,
2-2012-2013 eğitim-öğretim yılı için kademeli geçiş uygulanan ancak öğretmenleri yer değiştirmesi veya öğrencilerin nakilleri sonucu şartları uygun olan okulların, 3 yıl beklenilmeksizin müstakil ilkokul veya müstakil ortaokul olarak dönüşümlerinin gerçekleştirilmesi,
3-Kademeli geçişler, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında tamamlanacağından okul dönüşümleri ile ilgili planlamaların bu husus göz önünde bulundurularak yapılması,
4-Yatılı bölge ortaokullarına zorunlu olmadıkça, ilkokul bölümünden öğrenci alınmaması, mevcut ilkokul öğrencilerinin taşımalı ilköğretim uygulamasına dahil edilmesi veya aynı yerleşim biriminde 10 öğrenci bulunması durumunda ilkokul açılması,
5-Okul dönüşümleri ile ilgili alınacak onayların, haziran-eylül ayları arasında alınması konularına azami dikkat edilmesi, istendi.
MEB’in yazısı, okul türlerinin belirlenmesi için, il eğitim yöneticilerine yol haritası göstermesi açısından olumlu olmuştur. Ancak okul dönüşümleri yapılırken, dönüşen okulun idareci, öğrenci ve öğretmenlerinin ne olacağı konusunda herhangi bir açıklama yok.
Mevzuatta bu konu, eğitim yöneticileri açısından, eski MEB Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 26.maddesinde düzenlenmişti. Yeni atama yönetmeliğinde bu konuda herhangi bir hüküm yok.
6287 sayılı yasayla kapatılan, dönüştürülen ve birleştirilen okullarda görev yapan ve norm kadro fazlası durumuna düşen öğretmenlerin, mevzuat açısından durumuna bakacak olursak, karşımıza MEB Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin, “İhtiyaç fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri” başlıklı, 41. ve “Yeni açılan eğitim kurumlarının öğretmen ihtiyacının karşılanması” başlıklı 42. maddesi çıkar.
41.maddenin 1.fıkrası şu şekildedir. “(1) Eğitim kurumunun ya da bölümün kapanması, program değişikliği, Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların tespitine ilişkin kararıyla ders kaldırılması ya da norm kadro esasları gereğince yapılacak düzenlemeler sonucu öğretmen fazlalığı oluşması hâlinde; eğitim kurumunun ya da bölümün kapatılması veya program değişikliği sonucunda bu eğitim kurumlarında görevli öğretmenler, yeni eğitim kurumu açılarak öğrencilerin taşınması hâlinde bu eğitim kurumlarına, öğrenci azlığı nedeniyle kapatılan eğitim kurumlarında ya da bölümlerde görevli olanlar ise açık norm kadro bulunması hâlinde öncelikle öğrencilerin taşındığı eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına özür durumları ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanırlar…”
41.maddenin 2. fıkrası ise; “Yer değiştirme dönemi dışında eğitim ve öğretime açılan eğitim kurumlarının öğretmen ihtiyacı, il genelinde duyurulmak ve il içinde yer değiştirme şartlarını taşıyan öğretmenler ile bu Yönetmeliğin 41. maddesi kapsamındaki öğretmenlerin başvurularının alınması suretiyle hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacak öğretmenlerle karşılanır.” şeklindedir.
Bu hükümlere göre norm kadro fazlası durumuna düşen öğretmenler; yeni eğitim kurumu açılarak öğrencilerin taşınması hâlinde bu eğitim kurumlarına, bu şekilde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi hâlinde bu durumdaki öğretmenler tercihleri de dikkate alınmak suretiyle öncelikle il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına atanırlar. İl içinde alanlarında ihtiyaç bulunmayanlar, bulundukları ilde çalışılması gereken süre şartı aranmaksızın tercihleri doğrultusunda yer değiştirme döneminde il dışına atamaları yapılabilir. Atamalarda, hizmet puanı üstünlüğü dikkate alınır.
6287 sayılı yasa çıktıktan sonra bazı illerimizde okul dönüşümleri yapılıp, öğretmenler branşlarına göre yer değiştirme işlemine tabi tutulurken, bu yönetmeliğin sadece 41.maddesinin (2) fıkrası uygulanmıştır.
Bu uygulamanın mevzuata aykırı olmadığı, ancak eksik olduğu kanaatindeyim.
Okul dönüşümleri konusunda bütün illerde çalışmaların yapıldığı şu sıralarda, bu çalışmalarda yer alan il eğitim yöneticilerinin; okul yöneticileri ve öğretmenlerimizi, hak kaybına uğratmamaları ve mağdur etmemeleri açısından, bu hükümleri dikkate almaları, özellikle 41.maddenin (1) fıkrasına göre işlem yapmaları, eğitimin bütün paydaşları açısından yararlı olacaktır. Bu fıkraya göre işlem yapıldığı takdirde, birbirine yakın biri ilkokul, diğeri ortaokul olarak belirlenen ve eşleştirilen iki okulun öğretmen ve öğrencileri, karşılıklı olarak yer değiştirecek, yıllarca aynı okulda görev yapan, çocuklarının eğitimini ve ikametini de işyerine göre belirleyen öğretmenler, çok fazla mağdur edilmeden okul dönüşümleri yapılmış olacaktır.
Aksi halde, yönetmelik hükümlerini tam olarak karşılamayan okul dönüşümleri, hem mutsuz öğretmenler yaratacak, hem de mağdur edilen öğretmenlerin açacakları davalar nedeniyle büyük bir karmaşa yaşanacaktır.
Norm kadro fazlası öğretmenlerin resen yer değiştirme işlemlerinin de idare mahkemelerince iptal edildiği bu günlerde, taşra teşkilatı eğitim yöneticilerinin, öğretmenler lehine işlem yapmaları yararlı olacağı gibi, öğretmenlerin idare mahkemelerinin kapısını aşındırmasını da önleyecektir.
6287 sayılı yasa çıktıktan sonra yapılan okul dönüşümleri sırasında yaşanan, norm kadro fazlası öğretmenlerin resen atanması, yan alan değişikliği, eş durumu değişikliklerinin geç yapılması gibi uygulamaların, bu yıl yaşanmaması için, öğretmenleri mağdur etmeyecek okul dönüşümleri işlemlerinin yönetmelik hükümlerine göre yapılması, taşra teşkilatı eğitim yöneticilerinin önündeki en önemli görev olarak durmaktadır.
Son olarak MEB, okul dönüşümleri konusunda yazdığı yazıya ilaveten, bu dönüşümlerin, yönetmeliğin 41.maddesinin, (1) fıkrasına göre yapılmasını isteyen bir yazı daha yazmalı, yaşanacak karmaşa ve olumsuzlukların önüne, dönüşümler yapılmadan geçmelidir.