Pervin KAPLAN
Matematik, fizik, kimya, biyoloji gibi temel bilimlerin kuruluş amacı, bilim insanı yetiştirmek. Ancak bir süredir bu bölümlerin mezunlarına pedagojik formasyon alma şartıyla öğretmenlik yapma hakkının tanınması, amacından sapmasına da yol açtı. Eğitim fakültelerine gerek kontenjan gerekse puan yüzünden giremeyen birçok genç için bu bölümler "öğretmenliğe dolaylı yoldan" da olsa ulaşma amacı olarak görülmeye başlandı.
NASIL ARTIŞ OLDU?
Öğrencilerin temel bilimleri "öğretmenlik" yolu olarak görmesi üzerine her üniversitede bu bölümler açılmaya ve "gerçek olmayan kontenjanlar" verilmeye başlandı. Bir süre sonra da bu bölümler, birçok üniversitede Lisans Yerleştirme Sınavları'nda (LYS) barajı geçen her adayın rahatlıkla yerleşebildiği programlar haline gelirken, "şişirilmiş kontenjanlar" ile boşluklar da kalmaya başladı.
YÖK bir süre önce temel bilimleri ilgilendiren önemli bir karar aldı. 2014 yılında 11'in altında öğrencisi olan temel bilimler programlarına bu yıl kontenjan verilmeyeceğini duyurdu. Buna göre 36 üniversitenin kimya, 31 üniversitenin fizik, 22 üniversitenin biyoloji ve 7 üniversitenin de matematik bölümlerine bu yıl öğrenci alınmayacak. Bu karar "Bölümler kapatılıyor" diye eleştirilse de YÖK, tersine bunu temel bilimleri güçlendirmek için yaptığını savundu.
Ancak kontenjanını doldurma sorunu yaşamayan üniversitelerde bu bölümlerde artış oldu.
FEM Yayınları Rehberlik Koordinatörü Faruk Ardıç, birçok üniversitenin temel bilimler bölümlerine kontenjan verilmemesine rağmen geçen yılla karşılaştırma yapıldığında biyolojide 48, fizikte 74, kimyada 175 ve matematikte 246 artış olduğuna dikkat çekiyor.
ÖĞRETMENLİK HAKKI CAZİP GELECEK
Bu artışın da özellikle temel bilimler kontenjanlarını doldurmakta sorun yaşamayan "merkez" üniversitelerde olduğunu söyleyen Ardıç, "Bu sene bu bölümlerin puanlarının bir miktar artacağını düşünüyorum. Bunun nedeni üniversitelerin merkezi yerlerde olması ve adayların tercih ettiklerinde alacakları burslar. Bu faktörler öğrencilere oldukça cazip gelecektir" diyor. Final Dergisi Dershanesi Rehberlik Koordinatörü Celil Vardar da YÖK'ün bu bölüm mezunlarına tekrar formasyon hakkı tanıyarak öğretmen olma fırsatı vermesinin, bu programların taban puanlarının yükselmesini sağlayacağını söylüyor.
2 BİN TL BURS VERİLİYOR
TÜBİTAK, MF puan türünde ilk 5 bin arasında olup temel bilimlere yerleşen öğrencilere aylık 2 bin TL verecek. 5 bin 1 ile 10 bin kişi arasındakilere 1500 TL, 10 bin 1 ile 20 binde olanlara 1000 TL, 20 bin 1 ile 25 bin arasındakiler ile temel bilimlerde çift anadal yapanlara 750 TL verecek.
BAŞARI SIRASI İÇİN İPTAL DAVASI
Oğlu bu yıl üniversite sınavlarına giren Demet Can YÖK'ün tıpta 40 bin, hukukta da 150 bin başarı sırası barajının iptali için Danıştay'a yürütmeyi durdurma istemiyle dava açtı. Dava dilekçesinde hukuk fakültelerine daha önce TM-2 puanıyla girilmesine rağmen bu yıl TM-3 puanının geçerli olduğu vurgulanarak, YÖK'ün bu kararının iptali talep ediliyor. Bu arada CHP Gaziantep Milletvekili Mehmet Şeker Kıbrıs'taki üniversitelerde tıp ve hukukta başarı sırası şartı aranmamasının eğitim eşitliğine aykırı olduğunu söyledi.
BAŞVURULAR İNTERNET YA DA MERKEZDEN
Tercih listenize aldığınız programlarda değişiklik yapmak isterseniz 14 Temmuz gece yarısına kadar bu düzeltmelerinizi yapabilirsiniz. Başvurunuzu ise bir başvuru merkezi aracılığıyla ya da internetten bireysel olarak yapabilirsiniz.
"ÇOK FAZLA SEÇENEK 'TERCİH KİRLİLİĞİ' YARATABİLİR"
-Üniversite tercihi yapan gençler çoğu kez "puanım boşa gitmesin" diyor ya da ailelerinin istekleri doğrultusunda tercih yapıyor. Gençlere ne önerirsiniz, puanları yüksek olsa bile istedikleri ama daha düşük puanlı bölümleri tercih etsinler mi?
Yerleştirme puanı, bir adayın diğer adaylara göre konumunu ve olası seçeneklerini belirler. O seçenekler arasından hangilerini tercih etmeleri gerektiği tamamen adayın istek ve yeteneklerine kalmıştır. Bir bölümün geçen yıllarda puanının yüksek olması, o bölümü bugün tercih edecek adayların istek ve yeteneklerine uygun olduğunu değil, sadece geçmişte başkalarının neyi tercih ettiğini gösterir. Adaylar 'Puanlarımız zayi olmasın' derken hayatlarını zayi edebilecek tercihler yapabilirler. Bu yüzden puanlarının elverdiği en yüksek puanlı yere değil, en çok okumak istedikleri bölümlere odaklanmaları daha uygun olur.
-Tercihlerde üniversite mi yoksa okumak istedikleri bölüm mü önemli?
Bu durum bölümden bölüme değişir. Bu konuda tek bir formül söz konusu değildir.
-Günümüzde meslekler hızla değişiyor. Geleceğin meslekleri diye bir kavramdan söz etmek mümkün mü?
Çok özel bir alanda eğitim almak başta "aranan eleman" olmak nedeniyle cazip görünebilir. Ancak değişen dünyada sadece eski bölümler değil, yeni bölümler de hızla evriliyor. Bu açıdan standart mesleklere yönelik bölümler ile yeni alanlara yönelen bölümler arasında çok özel bir fark yok gibi. Bir de bir eğitim alanının dünyadaki evrimi yanında özellikle ülkemizdeki karşılığının ne olduğuna iyi bakmak gerekir.
-Tercih yaparken özellikle dikkat edilmesi gereken noktalar neler olmalı?
Hata yapmamak için aşamalı gitmek gerek. Çok fazla seçenek, adayın karar vermesinde "tercih kirliliği" yaratabilir. Bu yüzden önce okunmak istenen bölümlere karar vermek, ardından okunmak istenen bölge ya da ile, ardından da üniversiteye bakmak bir yoldur. Yerleşmek kadar yerleştiği bölümde başarılı olmak için de bölümün akademik imkanlarının, fiziksel ortamının ve yerleşim yerinin barınma imkanlarının göz önüne alınması gerekir. Benim önerim tüm bunlar yapıldıktan sonra bile tercihler yapıldıktan sonra birkaç gün listeyi bekletip emin olduktan sonra ÖSYM sayfasına giriş yapılmasıdır. Tercihleri bir miktar demletmek iyidir, son dakika önerilerine karşı ihtiyatlı olmak gerekir. Ayrıca aile yakınlarını memnun etmeye dönük tercihlerde de dikkatli olmak gerekir. Aileleri uzun vadede memnun etmenin en doğru yolu, kendilerinin mutlu ve verimli olacakları bir eğitim almalarından geçtiğini akıldan çıkarmamak gerekir.