İZMİR (AA) - Halil Şahin - İzmir'de bir lisede, öğrenciler arasındaki anlaşmazlıkları şiddete başvurmadan gidermek amacıyla 11 yıldır uygulanan "akran arabuluculuk" yöntemi, sorunların yüzde 93'ünün çözülmesini sağladı.
Buca ilçesindeki Aybers Hikmet Karabacak Anadolu Lisesinde görevli felsefe öğretmeni Feridun Balcı, öğrenciler arasındaki anlaşmazlıkları gidermek için 2006'da "akran arabuluculuk" çalışmasını başlattı.
Bu kapsamda ilk olarak tüm öğrencilere "müzakere" ve "anlaşmazlık çözümü" eğitimi verildi, onlardan yaşadıkları sorunu sözel, duygusal ya da fiziksel şiddete başvurmadan çözmeleri istendi.
Eğitimin ardından gönüllü öğrenciler, "arabulucu" listesine alındı.
Eşkenar üçgen masa
Uygulama kapsamında iki öğrenci arasında anlaşmazlık halinde iki tarafın da kabul ettiği, aynı okulda öğrenci olan arabulucudan yardım isteniyor. Arabuluculuk odasına giden öğrenciler, üçgen masa etrafında toplanıyor.
"Eşkenar üçgen masa", sorun yaşayan öğrenciler ve arabulucunun birbirlerine eşit mesafede olduğunu ifade ediyor.
Masanın bir kenarında oturan ve öğüt vermekten imtina eden arabulucu, önceden belirlenmiş sorularla akranlarından yaşadıklarını, hissettiklerini, sorunun büyümemesi için ne yapılması gerektiği gibi konularda düşüncelerini dile getirmelerini istiyor. Böylece taraflar empati kuruyor.
11 yıl önce başlayan uygulama, zamanla öğrenciler tarafından da benimsenince sorunların büyük çoğunluğu, "arabuluculuk odası"nda konuşularak halledildi.
"Gençlerin birbiriyle empati kurması hızlı oluyor"
Proje koordinatörü Feridun Balcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, okulun, farklı bölgelerden göç alan semtte bulunduğunu, bu nedenle sık sık anlaşmazlıklar yaşandığını, fiziksel şiddete varan sorunlara zaman zaman ailelerin de dahil olduğunu söyledi.
Sorunların çözümünde akranların birbirleriyle daha hızlı empati kurmalarından faydalanmak istediklerini belirten Balcı, şöyle konuştu:
"Yetişkinler, çocuklar bir hata yaptığında onlara nasihat ederek doğruların neler olduğunu anlatmaya eğimli. Bundan dolayı yetişkinlerin gençlerle empati kurması çok zor oluyor. Gençlerin birbirleriyle empati kurması hızlı gerçekleşebiliyor. Akran arabuluculuğu tercih etmemizin birinci sebebi bu. İkincisi, öğrenciler yaşadıkları sorunları kendileri çözdüğünde eğitime ayrılan zaman da artıyor. Çalışmayı akranların kendi aralarında yaşadığı sorunları çözmek üzere kurguladık. 2006 yılından bu yana 2 bin 143 anlaşmazlığın 1983'ü iki tarafın da tercih ettiği şekilde çözüldü. Şiddetin alternatifi eğitimdir."
Balcı, öğretmenin öğrenciyle yaşadığı anlaşmazlıkta arabulucu talep edebileceğini, kendisi dahil birkaç meslektaşının bundan yararlandığını ve olumlu sonuç aldıklarını kaydetti.
Müzakereci Arabulucular Derneğini 2013'te kurduklarını dile getiren Balcı, uygulamaya başlamak isteyen okullara dernek aracılığıyla destek olduklarını sözlerine ekledi.
"Sorulara cevap verirken hatamı anladım"
Okulun Akran Arabuluculuk Kulübü Başkanı, 11. sınıf öğrencisi Berfin Bucak da tarafların masaya hiç barışmayacaklarmış gibi geldiğini ancak görüşmeden sonra sarılarak ayrıldıklarını anlattı.
Öğrencilerden Ece Navruz da arkadaşıyla yaşadığı sorunu arabuluculuk odasında çözdüğünü belirtti.
Arabuluculuk eğitimi almadan önce öfkesini kontrol edemeyen biri olduğunu anlatan Navruz, "Bir arkadaşımla şiddetli bir tartışma yaşadık. Sonra arabuluculuk odasına geldik. Sorulara cevap verirken hatamı anladım, arkadaşımla sarıldık." diye konuştu.