OECD Ülkeleri ve Türkiye’de Öğretmen

TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN OECD ÜLKELERİNDEKİ MESLEKTAŞLARI KADAR ÇALIŞIYOR ANCAK ONLAR KADAR KAZANAMIYOR

Öğretmen ile ilgili OECD raporunun ortaya koyduğu gerçekler üyelerimizin bilgisine ve kamuoyuna sunulur:

1. OECD ülkelerinde ortalama olarak, öğretmen ve akademik personelin üçte ikisi kadındır. Kadın öğretmenlerin oranı, çalıştıkları alandaki eğitim düzeyi yükseldikçe azalıyor. Okul öncesinde öğretmenlerin %97 si, ilköğretimde %82’si, ortaokulda %68’i, Ortaöğretimde %56’sı, Yükseköğretimde %41’i kadındır. Türkiye, öğretmenlerin cinsiyetlerine ilişkin veri bildirmemiştir.

2. OECD ülkelerinde ortalama olarak, öğretmenlerin yaşlarına göre yüzdelik dağılımı şu şekildedir: Öğretmenlerin %10’u 30 yaş altında, %26’sı 30-39 yaş, %30’u 40-49 yaş aralığındadır; %34 ise 50 yaş ve üstündedir. Türkiye, öğretmenlerin yaşlarına göre yüzdelik dağılımına ilişkin veri bildirmemiştir.

3. Türkiye’de Okulöncesi eğitimde öğretmen başına 23 öğrenci düşer iken, OECD ortalaması 14 öğrencidir.

4.Türkiye’de İlköğretimde öğretmen başına 21 öğrenci düşer iken, OECD ortalaması 16 öğrencidir.

5. Türkiye’de Ortaöğretimde öğretmen başına 18 öğrenci düşerken OECD ortalaması 14 öğrencidir.

6. Türkiye’de nüfusun 15 000 veya daha az olduğu yerde bulunan okullarda sınıf mevcudu 26, Nüfusun 15 000 ile 100 000 olduğu yerlerde bulunan okullarda sınıf mevcudu 32, Nüfusun 100 000 veya daha yoğun olduğu yerde bulunan okullarda sınıf mevcudu ise 34’tür.(2008 yılı verisi )

7. Türkiye’de okul öncesi öğretmenlerin haftalık çalışma saati 38 saat iken, OECD ortalaması 40 saattir.

8. Türkiye’de ilköğretim öğretmenlerinin haftalık çalışma saati 38 saat iken,  OECD ortalaması da 38 saattir.

9. Türkiye’de ortaöğretim öğretmenlerin haftalık çalışma saati 37 saat iken, OECD ülkelerinde de 37 saattir.

10.Türkiye’de İlköğretimde öğrenci başına düşen öğretmen maaş maliyeti 1199 dolar iken OECD ortalaması 2 706 dolardır.

11. Türkiye’de Lisede Öğrenci başına düşen öğretmen maaş maliyeti 1 444 dolar iken, OECD ortalaması 3 344 dolardır.

12.     Türkiye’de  okulöncesi eğitiminde;
a) Öğretmen olarak yeni işe başladığında yıllık  23159 dolar alırken,  OECD ortalaması 28057 dolardır,
b) 10 yıl deneyimi olan okulöncesi öğretmeni yıllık  23906 dolar alırken, OECD ortalaması 34 190 dolardır.
c) 15 yıl deneyimi olan okulöncesi öğretmeni yıllık 24 854 dolar alırken, OECD ortalaması 36 135 dolardır.
d)15 yılın üstünde deneyimi olan okulöncesi öğretmeni yıllık 26 865 dolar alırken, OECD ortalaması 43 448 dolardır.

13.  Türkiye’de ilköğretim de;
a) Öğretmen olarak yeni işe başladığında yıllık 23 494 dolar alırken, OECD ortalaması 28 854 dolardır,
b)10 yıl deneyimi olan ilköğretim öğretmeni yıllık 24 241 dolar alırken, OECD ortalaması 35 503 dolardır.
c)15 yıl deneyimi olan ilköğretim öğretmeni yıllık  25 189 dolar alırken, OECD ortalaması 38 136 dolardır.
d) 15 yılın üstünde deneyimi olan ilköğretim öğretmeni yıllık 27 201 dolar alırken; OECD ortalaması 45 602 dolardır.

14.    Türkiye’de ortaöğretim;
a) Öğretmen olarak yeni işe başladığında yıllık 24 053 dolar alırken, OECD ortalaması 31 348 dolardır,
b) 10 yıl deneyimi olan ortaöğretim okulu öğretmeni yıllık 24 799 dolar alırken, OECD ortalaması 38 899 dolardır,
c) 15 yıl deneyimi olan ortaöğretim okulu öğretmeni yıllık  25 747 dolar alırken OECD ortalaması 41 665 dolardır,
d) 15 yılın üstünde deneyimi olan ortaöğretim okulu öğretmeni yıllık  27 758 dolar alırken, OECD ortalaması 50 119 dolardır.

15.    Bu verilere göre en düşük öğretmen maaşı -örneğin- ilköğretimde  işe başladığında yıllık  23494 dolar (2012 OECD raporu) olsa bunun karşılığı bugün 23494 × 2.100 TL = 49337 TL (yıllık) / 12 (ay)  = 4111 TL olmalıdır. Ortaöğretimde dahil var mı bu ücreti alan öğretmen? 2012 de bile 1.800 (doların Tl karşılığı)  × 23494 =44228/12= 3524 TL. Yani 2012 de dahi en az 3500 TL, 2014 te 4100 TL almalıyız ki bu rakamlar doğru olsun. O halde hükümet OECD’yi ve bizi bu verilen rakamlarla kandırmakta mıdır?

TÖS’ün  GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ

1.Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlerin cinsiyeti ve yaşlarına göre yüzdelik dağılımına ilişkin veri bildirmemiştir. Milli Eğitim Bakanlığı bu durumu hep yapıyor; ulusal ve uluslar arası kuruluşlarla elindeki verileri paylaşmakta direnmektedir. MEB sayısal verileri kendisine saklamakla ülke eğitimine ilişkin analiz yapılmasını engellemektedir. Daha sağlıklı sonuçlar eğitimin bileşenleri tarafından tartışılamamaktadır.

2.Türkiye’ deki öğretmenler diğer ülkelerdeki meslektaşlarına göre daha çok öğrenciye eğitim vermektedirler. Bu durumla benzer bir biçimde yerleşim biçimlerine göre de anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Bundan dolayı ilköğretimde 21 öğrenciden fazla öğrenciye eğitim veren öğretmelere her beş öğrenci için haftalık 2 saat ek ders ödenmelidir.

3. Öğretmenler diğer ülkelerdeki meslektaşları kadar çalışmaktadırlar. Öyle geçmişte bakanların söylediği gibi çok tatil yapmamaktadırlar. Diğer ülkelerdeki meslektaşları kadar çalışırken yeterli ücreti de alamadıkları açıkça görülmektedir.  Ücret uçurumuna bir an önce son verilmelidir.

4. Öğretmenlerin aldığı yıllık ücret hesaplanır iken öğretmenin aldığı ek ders ücreti de buna katılmıştır. Ancak bilindiği gibi;  “Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri”  haftada 18 saat, “Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri” haftada 15 saat, “Atölye ve laboratuvar öğretmenleri” haftada 20 saat, aylık karşılığı ders görevi olarak belirlenmiştir. Yıllık ücretin buna göre belirlenmesi gerekirken öğretmenin ek ders görevi de bu hesaplamaya dâhil edilmiştir. Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat, Atölye ve laboratuvar öğretmenleri haftada 24 saat ek ders görevi almaktadır. Dolayısı ile öğretmenlerin aldığı ek ders yıllık ücretlerine sayılıyor ise ek ders ücret ödemeleri emekliliğe de sayılmalıdır.

5.  Bu ücretlerin doğru olarak hesaplanmadığı görülmektedir. Çünkü OECD’ye bildirilen maaşlar bize verilmemektedir. Bırakın yeni işe başlayan bir öğretmeni 25 yılını doldurmuş, uzman bir öğretmen dahi bu ücreti alamamaktadır. Bu hesaplamanın nasıl yapıldığı bizlere en kısa sürede bildirilmelidir. Aksi halde bilgi edinme kanunu ve diğer haklarımız bakidir ve kullanılacaktır.

Tüm bu nedenlerle görülüyor ki PİSA raporuna göre, OECD ülkelerinin birçok alanda gerisinde kaldığımız gibi,  öğretmen ücretleri konusunda da gerisinde kaldığımız aşikârdır.