Netanyahu Türkiye'yi Suçladı

Netanyahu girişimlerine rağmen Türkiye'nin Mavi Marmara'nın eylemini engellemediğini, "Türk eylemcilerle İsrail arasında bir çatışma olasılığını çıkarlarına aykırı bir durum olarak görmediğini" söyledi.
Netanyahu, bugün Kudüs'te İsrail hükümeti tarafından oluşturulan soruşturma komisyonunun sorularını yanıtlıyor.
İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak ile Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi de yarın ve Çarşamba günü komisyonun önüne çıkacak.
Netanyahu yerel saatle 9.00'da başlayan ifadesinde ülkesinin Gazze Şeridi'ne yönelik siyasetlerini savunuyor.
Netanyahu, komisyonun İsrail'in uluslararası hukuk dahilinde hareket ettiği sonucuna varacağını söyledi ve İsrailli komandoların sadece kendi yaşamları tehlikeye girince güç kullanmak durumunda kaldığını kaydetti.
İki haftalık temaslar

Netanyahu bu gibi bir durum yaşanmaması için büyük çaba sarfettiğini savundu ve "14 Mayıs'tan itibaren Türk hükümeti ile makamım, en üst seviyelerden temaslarda bulundu" dedi.
İsrail liderine göre, "Marmara filosu ile karşı karşıya gelinmesini önlemeye yönelik bu temaslar, filonun Gazze kıyılarına varması öncesine dek sürdü".
Netanyahu, "Sürekli diplomatik çabalarımıza rağmen, Türk hükümeti nihayetinde Marmara'nın deniz ablukasını ihlal etmesini önleme girişiminde bulunmadı. Görünüşe göre (Türkiye) Türk eylemcilerle İsrail arasında bir çatışma olasılığını çıkarlarına aykırı bir durum olarak görmedi..." diye konuştu.

Netanyahu uluslararası hukuka uygun davranılacağı ortaya çıkacak diyor
Netanyahu, böylece ilk kez baskın öncesindeki temasları gündeme getirmiş oldu.
İsrail Başbakanı, ülkesinin Gazze'yi denetimi altında tutan Hamas'ın eline silah geçmesini önleme gerekçesiyle uyguladığı kordonun delinmesine izin veremeyeceğini kaydetti.
"İsrail devleti ve İsrail Savunma Kuvvetleri uluslararası hukuka uygun davranmıştır" diyen Netanyahu, "Başbakan olarak Hamas'ı İsrail'in varlığına bir tehdit oluşturduğunu görmezden gelemem" dedi.
Netanyahu'nun açıklamalarından bir bölümünün basına kapalı olabileceği kaydediliyor.
İsrailli yetkililer soruşturmanın, olayların kapsamlı şekilde incelenmesini sağlayacağını savunuyor.
Gözlemciler ise bu soruşturma ardından gelecek, uluslararası komisyon soruşturmasının İsrail'in tutumu konusunda daha eleştirel olabileceğini söylüyor.
Mavi Marmara gemisine uluslararası sularda seyrettiği sırada düzenlenen baskın Türkiye ve İsrail arasında krize yol açmıştı.
Dokuz kişinin ölümüyle sonuçlanan baskın pek çok ülkede de eylemlerle protesto edildi.
İsrail yetkilileri o dönemde eylemcilerin askerlere saldırma kararlılığı içinde olduğunu savunmuş; Türkiye ise gelişmeleri, "devlet destekli terör" olarak nitelemişti.
Yetkileri sınırlı

Emekli yargıç Yaakov Tirkel liderliğindeki beş kişilik komisyon, o dönemde uluslararası bir soruşturmayı şiddetle reddeden İsrail hükümetince, baskılara yanıt olarak oluşturuldu.
Komisyonda, gözlemci statüsünde iki de yabancı bulunuyor. Bu şekilde 'uluslararası' inceleme taleplerine yanıt verilmesi amaçlanıyordu.

Tirkel Komisyonu'nda iki yabancı gözlemci bulunuyor
Komisyonun çalışmalarına ilişkin raporlarsa, geçen hafta oluşturulan BM komisyonu'na da aktarılacak.
Tirkel Komisyonu'nun operasyonun neden ve nasıl dokuz kişinin ölümüyle sonuçlandığı konusunda ne kadar derine inileceği konusunda şüpheler var.
Tirkel Komisyonu Haziran ayında oluşturulduğunda görevi "İsrail'in deniz ablukasının yasallığını ve bunun gereğinin uygulanması için yapılanları; ayrıca yardım filosunu organize edenlerin eylemlerini inceleme" olarak tanımlandı.
Kurul yetkililerinin karar sürecini sorgulama, ya da operasyonda görev alan askerlerle konuşma yetkisi bulunmuyor.
Hatta bu yetkilerin başta daha da sınırlı olması, Tirkel'in bir ara istifa tehdidinde bulunduğu haberlerinin yayılmasına yol açtı.
İsrail Mavi Marmara gemisine düzenlenen baskın konusunda daha önce de bir askeri soruşturma yapmıştı.
Bu soruşturmada "hatalı istihbaratın ve yetersiz planlamanın", gemide karşılaşılabilecek direnişin hafife alınmasına ve dokuz kişinin ölümüne yol açtığı sonucuna varıldı.
Uluslararası soruşturma

İsrail'in direnişine son vermesi ardından BM Genel Sekreteri Ban Ki-Mun da geçen hafta konu hakkında uluslararası bir BM soruşturması da açılacağını duyurdu.
İsrail ve Türkiye'den temsilcileri de içeren komisyon çalışmalarına yarın başlayacak.
Eski Yeni Zelanda Başbakanı Geoffrey Palmer ve eski Kolombiya Başkanı Alvaro Uribe'nin yanı sıra komisyonda Türkiye'den emekli büyükelçi Özdem Sanberk yer alıyor.
Komisyonun ilk raporunu Eylül ortasına doğru sunması hedefleniyor.
BM İnsan Hakları Konseyi de konu hakkında ayrı bir soruşturma yürütüyor.
Türkiye'de ise yetkililer, İskenderun limanı'na dönen Mavi Marmara gemisini incelemeye hazırlanıyor.
Mavi Marmara gemisine düzenlenen baskına tepkiler ardından İsrail, Gazze Şeridi'ne karadan uyguladığı ablukayı gevşetti. Deniz ablukası ise hala yürürlükte.