Benim gibi kıdemli eğitim yöneticileri için bu iki tabire alışmak kolay olmayacak. İsimlerden ziyade yapılan işi önemsemekle birlikte, bu görevler için müfettiş tabiri daha uygundu gibi geliyor. Eğitim müfettişi tabirine bile yeni yeni aşina olmaya çalışıyordum. Denetmen ve denetçi ismi, yapılan görevi tam anlamıyla kapsamıyor. Neyse konumuz isimler değil! Öncelikle amacım söz dalaşı oluşturmak değil. Bunu başta belirtmek istiyorum. Yapılacak bir uygulama ile ilgili kendi görüşlerimi ve üyelerimiz tarafından iletilen önerileri paylaşmak istiyorum.
652 sayılı yasadan önce yeni ismi ile denetçilerin il/ilçelerde hangi kurumları denetleyecekleri belli idi. Lise müdürlükleri ve il/ilçe milli eğitim müdürlüklerini bakanlık müfettişleri denetliyor, rehberlik yapıyorlardı. Ancak 652 sayılı yasanın Rehberlik ve Denetim Başkanlığını başlığı altında ki 17. Maddesinde, denetçilerin görevleri arasında net bir kurum tanımı bulunmamaktadır. 17. Maddenin a),b),ç) bendinde, genel, kapsayıcı bir hükümler bulunmaktadır.
- a)Bakanlığın görev alanına giren konularda Bakanlık personeline, Bakanlık okul ve kurumlarına, özel öğretim kurumlarına ve gerçek ve tüzel kişilere rehberlik etmek.
- b)Bakanlığın görev alanına giren konularda faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile gönüllü kuruluşlara, faaliyetlerinde yol gösterecek plan ve programlar oluşturmak ve rehberlik etmek.
ç) Bakanlık teşkilatı ile Bakanlığın denetimi altındaki her türlü kuruluşun faaliyet ve işlemlerine ilişkin olarak, usûlsüzlükleri önleyici, eğitici ve rehberlik yaklaşımını ön plana çıkaran bir anlayışla, Bakanlığın görev ve yetkileri çerçevesinde denetim, inceleme ve soruşturmalar yapmak.
…….
Yalnızca 1. Maddenin tüm bentlerine (6 bendi) baktığımızda bunu görmekteyiz. Daha önceki gibi şu kurumların denetimleri, denetçiler tarafından yapılır ibaresi bulunmamaktadır. Daha çok geneli kapsayıcı hükümler yer almaktadır. Yani bir ilköğretim okuluna da denetçiler rehberlik ve denetim, soruşturma için gelebilirler. Yukarıda ki maddelerden ben bunu anlıyorum.
İl Eğitim Denetmenlerinin ise 41. Madde de 5 görevi sayılmaktadır. Bunlar arasında aşağıda ki madde bizim ile doğrudan ilgilidir.
(3) İl eğitim denetmenleri ve denetmen yardımcıları, ildeki her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile il ve ilçe millî eğitim müdürlüklerinin rehberlik, işbaşında yetiştirme, denetim, değerlendirme, inceleme, araştırma ve soruşturma hizmetlerini yürütür.
İl/ilçe milli eğitim müdürlüklerini il eğitim denetmenleri, denetlememelidir. İl/ilçe eğitim yöneticilerinin yaptıkları işlerin okullardan farklı olması, yeri geldiğinde personel tecziyeleri ile ilgili son karar merciin ilçe milli eğitim müdürü olması, eğitim öğretim hizmetlerinin aksayan yönlerinin il eğitim denetmenleri ile birlikte tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin birlikte uygulanması gibi nedenlerden ötürü denetimin, soruşturmanın sağlıklı olamayacağını düşünüyorum. Rehberlik işine gelirsek, zaten birlikte çalışıyoruz. Görüş ve önerilerimizi birçok resmi belgede birlikte paylaşılıyoruz. Aynı sorumluluğu aldığımız alanlarda var. Bu benim düşüncem de değil. İlçe milli eğitim müdürlerinin birçoğu aynı görüşte. Bunları yazarken de il eğitim denetmenlerinin yetersiz ve yetkisiz olduğunu düşünmüyorum. 652 sayılı yasaya dayanan yetkileri olduğu gibi alanlarında da yetkin olduklarını müşahede ediyoruz. Yalnız anlayamadığım nokta; liseler ve il/ilçe milli eğitim müdürlükleri de bizim sorumluluk sahamıza girdi diye bir memnuniyet havası var. Tüm il eğitim denetmenleri için geçerli bir söylem olmasa da bizlerde öyle bir görüş hâkim. Bunu doğru bulmuyorum.
İl/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin işleyişinin denetimi, soruşturması, rehberliği denetçilerde kalmalıdır. 652 sayılı yasanın yayınlanmasından sonra denetçilerin görev tanımlarının daha açık olması, hangi kurumların uhdelerinde olduğunun açıkça belirtilmesi gerekli. Bakanlığımız yakın zamanda bir talimat yayınlayarak taşların yerli yerine oturmasını sağlayacaktır. Ayrıca, il/ilçe yöneticilerinin denetim, rehberlik ve soruşturma işlerinin denetçiler tarafından yapılmasının özlük hakları bakımından bir farklılık oluşturacağını düşünüyorum.
M.Akif MÜELLİFOĞLU
Eğitim Yöneticisi